心 - tâm
一心 nhất tâm

Từ điển trích dẫn

1. Cùng lòng với nhau.
2. Một lòng một dạ, không thay đổi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cùng lòng với nhau — Một lòng một dạ, không thay đổi — Nhất tâm nguyện vị thương hải, nguyệt, nhất tâm nguyện tác lĩnh đầu vân , : Một lòng mong làm trăng bể cả, một lòng mong làm mây đầu non. » Lòng theo trăng bể, mây ngàn thiếu đâu « ( B. C. K. N. ).

▸ Từng từ:
专心 chuyên tâm

chuyên tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

chuyên tâm, tập trung, miệt mài, mê say

▸ Từng từ:
中心 trung tâm

trung tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

trung tâm, ở giữa

Từ điển trích dẫn

1. Trong lòng. ☆ Tương tự: "nội tâm" .
2. Ở chính giữa, vị trí trung ương.

▸ Từng từ:
丹心 đan tâm

đan tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tấm lòng son

Từ điển trích dẫn

1. Tấm lòng son, lòng trung không bao giờ thay đổi.

▸ Từng từ:
二心 nhị tâm

Từ điển trích dẫn

1. Hai lòng. Chỉ lòng dạ không trung thật.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hai lòng. Chỉ lòng dạ thay đổi.

▸ Từng từ:
人心 nhân tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng người, tâm địa. ◇ Mạnh Tử : "Ngã diệc dục chánh nhân tâm, tức tà thuyết" , (Đằng Văn Công hạ ) Ta cũng muốn làm cho ngay thẳng lòng người, chấm dứt tà thuyết.
2. Ý dân, tình ý người dân. ☆ Tương tự: "dân khí" , "dân tâm" . ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Mục kim nhân tâm vị ninh, tần động can qua, thâm vi bất tiện" , , 便 (Đệ thập hồi) Nay lòng dân chưa yên, cứ mãi dấy binh, thật là không nên.
3. Ý tốt lành.
4. Ý muốn đền ơn. Cũng ám chỉ tiền của. ◎ Như: "đãn phùng niên quá tiết tất hữu nhất phần nhân tâm" nhưng qua năm tết nhất thể nào cũng không quên ơn nghĩa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng người — Nhân tình: Do chữ tố cá nhân tình, ý nói giao thiệp thù phụng người cho được việc. » Cũng vì thanh giản lấy đâu nhân tình « ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ:
伤心 thương tâm

thương tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

thương tâm, đáng thương

▸ Từng từ:
佛心 phật tâm

Từ điển trích dẫn

1. Phật giáo ngữ: Tâm đại từ đại bi của Phật.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng giác ngộ, giống như lòng của Phật.

▸ Từng từ:
信心 tín tâm

tín tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lòng tin, niềm tin

Từ điển trích dẫn

1. Thành tâm, lòng thành. ◇ Viên Hoành : "Huy văn kì thê tử bần cùng, nãi tự vãng thị, thiệm chẩn chi. Kì tử hiệt quái nhi vấn chi, Huy viết: Ngô dĩ tín tâm dã" , , . , : (Hậu Hán kỉ , Quyển nhất nhị).
2. Lòng tin, lòng tín ngưỡng. ◇ Cảnh thế thông ngôn : "Tống Kim lão tăng sở truyền" Kim cương kinh" khước bệnh diên niên chi sự, thuyết liễu nhất biến. Nghi Xuân diệc khởi tín tâm, yếu trượng phu giáo hội liễu, phu thê đồng tụng, đáo lão bất suy" "", . , , , (Tống tiểu quan đoàn viên phá chiến lạp ).
3. Tùy ý, nhậm ý. ◇ Viên Hoành Đạo : "Chí ư thi, tắc bất tiếu liêu hí bút nhĩ. Tín tâm nhi xuất, tín khẩu nhi đàm" , . , (Dữ Trương Ấu Ư thư ).
4. Lòng tự tin. ◎ Như: "ngã đối giá thứ đích khảo thí hữu tín tâm" .

▸ Từng từ:
傷心 thương tâm

thương tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

thương tâm, đáng thương

Từ điển trích dẫn

1. Đau lòng, bi thương. ◇ Lưu Trường Khanh : "Viên đề khách tán mộ giang đầu, Nhân tự thương tâm thủy tự lưu" , (Trùng tống Bùi Lang Trung biếm Cát Châu ) Vượn kêu khách ra đi trời tối chốn đầu sông, Người tự mình đau thương trong lòng dòng nước vẫn cứ trôi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đau xót trong lòng. Đoạn trường tân thanh : » Lòng đâu sẵn mối thương tâm «.

▸ Từng từ:
傾心 khuynh tâm

Từ điển trích dẫn

1. Ngưỡng mộ, hướng lòng về. ◇ Vương Bột : "Thiên hạ khuynh tâm, tận đương niên chi ý khí" , (Tống bạch thất tự ).
2. Chỉ tình yêu thương giữa nam nữ. ◇ Ba Kim : "Nhị ca cận lai ngận khuynh tâm ư Cầm Thư" (Gia , Thập nhất) Anh Hai gần đây xiêu lòng lắm rồi vì Cầm Thư.
3. Thành tâm, tận tâm. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Đại trượng phu kí ngộ minh chủ, tự đương khuynh tâm tương đầu" , (Đệ tứ thập thất hồi) Đại trượng phu đã gặp được minh chủ, cũng nên hết lòng đi theo.
4. Hướng về mặt trời (như hoa quỳ). Tỉ dụ trung trinh. ◇ Hà Cảnh Minh : "Cô quỳ mộ thái dương, Khuynh tâm lượng bất di" , (Tặng vọng chi ) Hoa quỳ lẻ loi ái mộ mặt trời, Trung trinh lòng chẳng đổi dời.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nghiêng lòng, hướng lòng về. Chú ý.

▸ Từng từ:
入心 nhập tâm

Từ điển trích dẫn

1. Ghi khắc vào lòng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ghi khắc vào lòng dạ, không quên.

▸ Từng từ:
內心 nội tâm

nội tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nội tâm

Từ điển trích dẫn

1. Điều ở trong lòng, tư tưởng. Người xưa coi tim là khí quan để tư tưởng, nên gọi thân tâm, tư tưởng là "nội tâm" .
2. Lòng thật, chân thành. ◇ Lễ Kí : "Lễ chi dĩ thiểu vi quý giả, dĩ kì nội tâm giả dã" , (Lễ khí ) Về Lễ thì lấy ít làm quý, lấy lòng thành vậy.
3. Trong hình tam giác, ba đường phân giác gặp nhau tại "nội tâm" , tức là tâm điểm của vòng tròn tiếp tuyến với ba cạnh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trong lòng. Điều có trong lòng.

▸ Từng từ:
公心 công tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng công bằng. ◇ Tuân Tử : "Dĩ nhân tâm thuyết, dĩ học tâm thính, dĩ công tâm biện" , , (Chánh danh ) Lấy lòng nhân để nói, lấy lòng muốn học hỏi để nghe, lấy lòng công bằng để biện biệt.
2. Tấm lòng chung của cộng đồng. ◇ Vương Nhược Hư : "Năng đắc tư dân chi công tâm" (Chân định huyện lệnh quốc công đức chánh bi ) Có thể lấy được lòng của nhân dân.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng thẳng thắn, không thiên vị.

▸ Từng từ:
关心 quan tâm

quan tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

quan tâm, để ý, lưu tâm

▸ Từng từ:
冷心 lãnh tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng dạ lạnh lùng, không cao hứng, tha thiết chi cả. ☆ Tương tự: "hàn tâm" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ lạnh lùng, chẳng muốn gì.

▸ Từng từ:
分心 phân tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng chia ra nhiều việc.
2. Rối trí.
3. ★ Tương phản: "chuyên tâm" , "chuyên nhất" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ bị chia ra, không để lòng riêng vào việc gì được — Chia xẻ tâm trạng mà tìm hiểu.

▸ Từng từ:
初心 sơ tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng dạ lúc ban đầu. ☆ Tương tự: "bản tâm" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ lúc ban đầu. Lòng dạ sẵn có.

▸ Từng từ:
剖心 phẫu tâm

Từ điển trích dẫn

1. Moi tim. ◇ Trang Tử : "Tử Tư trầm giang, Tỉ Can phẫu tâm" , (Đạo Chích ) Tử Tư chết chìm dưới sông, Tỉ Can bị moi tim.
2. Hết lòng thành thật.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mổ tim ra. Ý nói bày tỏ hết lòng thành thật.

▸ Từng từ:
動心 động tâm

Từ điển trích dẫn

1. Rung động trong lòng, xúc động.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rung động trong lòng. Xúc động.

▸ Từng từ:
勞心 lao tâm

Từ điển trích dẫn

1. Nhọc lòng mệt trí lo nghĩ công việc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhọc lòng mệt trí lo nghĩ công việc. Thơ Tản Đà có câu: » Một đoàn lao lực lao tâm «.

▸ Từng từ:
反心 phản tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng phản trắc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng tráo trở thay đổi.

▸ Từng từ:
同心 đồng tâm

Từ điển trích dẫn

1. Cùng một lòng. ◇ Dịch Kinh : "Nhị nhân đồng tâm, kì lợi đoạn kim" , (Hệ từ thượng ) Hai người mà cùng một lòng thì sức mạnh bẻ gãy được kim loại.
2. Chí đồng đạo hợp. ◇ Lí Đức Dụ : "Quân bất kiến tích thì đồng tâm nhân, hóa tác uyên ương điểu" , (Uyên ương thiên ).
3. Tri kỉ. ◇ Vương Duy : "Trí tửu Trường An đạo, Đồng tâm dữ ngã vi" , (Tống Kì Vô Tiềm lạc đệ hoàn hương ) Đặt tiệc rượu trên đường Trường An, (Người) tri kỉ cùng tôi chia lìa.
4. Có cùng lí tưởng, tâm nguyện.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cùng một lòng.

▸ Từng từ:
唯心 duy tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiên về tinh thần, chỉ biết giá trị tinh thần.

▸ Từng từ:
問心 vấn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tự hỏi lòng mình.

▸ Từng từ:
善心 thiện tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng lành. Tốt lành.

▸ Từng từ:
喪心 táng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mất tinh thần, lòng dạ rối loạn.

▸ Từng từ:
噁心 ố tâm

Từ điển trích dẫn

1. Buồn nôn. ◇ Lão tàn du kí : "Dương thiên khí, ngũ lục xích ngoại, tựu giáo nhân tác ác tâm" , , (Đệ tứ hồi) Mùi cừu, ngoài năm sáu thước, vẫn còn khiến người ta phải buồn nôn.
2. Gớm ghiếc, tởm lợm.

▸ Từng từ:
回心 hồi tâm

Từ điển trích dẫn

1. Làm điều lỗi rồi lòng sinh hối quá.
2. Thay đổi tâm ý. ◇ Ngũ đại sử bình thoại : "Nâm nhược hồi tâm sự Đường, quân thần nghĩa đồng nhất gia" , (Đường sử , quyển hạ) Nếu như ngươi đổi ý thờ Đường, vua tôi cùng một nhà. ☆ Tương tự: "chuyển ý" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng hối hận, muốn trở về lẽ phải.

▸ Từng từ:
圓心 viên tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điểm giữa của vòng tròn.

▸ Từng từ:
在心 tại tâm

Từ điển trích dẫn

1. Để ý. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Giá lưỡng cá bà tử chỉ cố phân thái quả, hựu thính kiến thị Đông phủ lí đích nãi nãi, bất đại tại tâm" , , (Đệ thất thập nhất hồi) Hai bà già chỉ lo chia nhau quả ăn, lại nghe nói là mợ ở phủ Đông nên không để ý lắm.
2. Chú ý, lưu tâm. ☆ Tương tự: "tại ý" . ◇ Thủy hử truyện : "Ngô Dụng dã tại tâm đa thì liễu. Nhất tưởng nhất hướng vong khước" . (Đệ lục thập hồi) Ngô Dụng tôi vẫn hằng nghĩ tới chuyện này từ lâu. Chẳng dè gần đây lại quên khuấy.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Do lòng mình — Còn có nghĩa là để ý. Cũng như lưu tâm.

▸ Từng từ:
垓心 cai tâm

Từ điển trích dẫn

1. Chỗ ở giữa trận, bị bao vây. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Lưỡng san hậu phục binh tề khởi, bối hậu Khoái Việt, Sái Mạo cản lai, tương Tôn Kiên khốn tại cai tâm" , , , (Đệ lục hồi) Quân mai phục ở sau hai rặng núi cùng ồ ra, sau lưng Khoái Việt, Sái Mạo chặn lại, vây bọc lấy Tôn Kiên ở giữa trận.

▸ Từng từ:
堅心 kiên tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tâm chí vững vàng. ◇ Mạnh Giao : "Nhược thị hiệu chân nhân, Kiên tâm như thiết thạch" , (Trạch hữu ).
2. Nhất tâm, một lòng. ◇ Ngô Xương Linh : "Ngã chỉ đãi kiên tâm chiêu nhĩ tố tân lang" (Đông Pha mộng , Đệ tứ chiệp).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bền lòng. Tấm lòng vững bền.

▸ Từng từ:
外心 ngoại tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng hướng ra ngoài, chỉ lòng dạ thay đổi.

▸ Từng từ:
多心 đa tâm

Từ điển trích dẫn

1. Nghi ngờ.
2. Mang lòng dạ khác, phản phúc. ★ Tương phản: "nhất tâm" .

▸ Từng từ:
妄心 vọng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ giả dối càn bậy.

▸ Từng từ:
婆心 bà tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tỉ dụ lòng từ bi nhân ái. ◇ Truyền đăng lục : "Hoàng Bách vấn vân: Nhữ hồi thái tốc sanh? Sư vân: Chỉ vi lão bà tâm thiết" : ? : (Trấn Châu Lâm Tế Nghĩa Huyền thiền sư ) Hoàng Bá hỏi: Sao lại về nhanh thế? Sư trả lời: Vì thầy có lòng thương xót như bà nội.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng nhân ái.

▸ Từng từ:
存心 tồn tâm

tồn tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thận trọng, cẩn thận, có tính toán trước

▸ Từng từ:
安心 an tâm

an tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

yên tâm, yên lòng

Từ điển trích dẫn

1. Yên lòng, vững dạ. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Thả hữu Tứ thủy chi hiểm, an tâm tọa thủ, khả bảo vô ngu" , , (Đệ thập cửu hồi) Vả lại có sông Tứ hiểm trở, vững dạ giữ ở đó, có thể bảo vệ thành mà không lo ngại gì nữa.
2. Rắp tâm, định bụng, cố ý. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Lão thái thái tự nhiên hữu hảo tửu lệnh, ngã môn như hà hội ni! an tâm khiếu ngã môn túy liễu, ngã môn đô đa cật lưỡng bôi tựu hữu liễu" , ! , (Đệ tứ thập hồi) Cụ chắc có nhiều tửu lệnh hay, các cháu hiểu thế nào được! Cụ định bụng để cho các cháu say, các cháu xin uống thêm mấy chén nữa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Yên lòng, không lo nghĩ gì.

▸ Từng từ:
害心 hại tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng hại người, phá của.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ độc ác, hại người.

▸ Từng từ:
寸心 thốn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấc lòng. Tấm lòng.

▸ Từng từ:
專心 chuyên tâm

chuyên tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

chuyên tâm, tập trung, miệt mài, mê say

Từ điển trích dẫn

1. Chuyên nhất tâm tư, để hết lòng vào việc. ◇ Văn minh tiểu sử : "Hợp liễu tha đích bằng hữu Bành Trọng Tường, Thi Hiệu Toàn đẳng kỉ vị hào kiệt, chuyên tâm cầu vũ sự, kết liễu cá bí mật xã hội" , , , (Đệ tam ngũ hồi).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để riêng lòng dạ vào việc gì.

▸ Từng từ:
小心 tiểu tâm

tiểu tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cẩn thận, thận trọng, chú ý

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cẩn thận, chú ý tới từng chút một.

▸ Từng từ:
居心 cư tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng ở yên. ◇ Lã Thị Xuân Thu : "Giai hữu viễn chí, vô hữu cư tâm" , (Thượng nông ).
2. Mang lòng, dụng ý, tâm địa. ◇ Lưu Nghĩa Khánh : "Khanh cư tâm bất tịnh, nãi phục cưỡng dục chỉ uế thái thanh da?" , ? (Thế thuyết tân ngữ , Ngôn ngữ ) Khanh mang lòng không thanh tịnh, lại còn cưỡng cầu muốn cặn dơ cho được thật trong sạch ư?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để lòng dạ vào, chú ý vào.

▸ Từng từ:
平心 bình tâm

Từ điển trích dẫn

1. Giữ lòng công bình, thái độ công chính. ◇ Tuân Tử : "Nghiệm chi dĩ cận vật, tham chi dĩ bình tâm, lưu ngôn chỉ yên, ác ngôn tử yên" , , , (Đại lược ) Khảo nghiệm lấy vật gần, xem xét phải giữ lòng công bình, lời đồn đãi vô căn cứ sẽ chấm dứt, lời xấu ác sẽ tự diệt đi.
2. Tâm khí bình hòa, thái độ bình tĩnh. ◇ Tư Mã Quang : "Thiết vị y thư trị dĩ bệnh, bình tâm hòa khí trị vị bệnh" , (Dữ Phạm Cảnh Nhân đệ tứ thư ) Thiết nghĩ sách y lí chữa trị cái đã bệnh rồi, giữ tâm khí bình hòa trị cái chưa bệnh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Yên lòng, không buồn rầu, giận dữ.

▸ Từng từ:
归心 quy tâm

quy tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

theo đạo, tin theo, nghe theo (tôn giáo)

▸ Từng từ:
心事 tâm sự

tâm sự

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. tâm sự, việc sâu kín trong lòng
2. tâm sự, thổ lộ, giãi bày tình cảm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc của lòng. Nỗi lòng. Truyện Nhị độ mai : » Chút niềm tâm sự giải bày cùng ai «.

▸ Từng từ:
心交 tâm giao

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lấy tấm lòng mà làm bạn với nhau.

▸ Từng từ:
心傳 tâm truyền

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tâm thụ .

▸ Từng từ:
心力 tâm lực

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ và sức mạnh thân thể — Sức làm việc bằng trí óc.

▸ Từng từ:
心動 tâm động

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ rung chuyển vì bên ngoài.

▸ Từng từ:
心受 tâm thụ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tâm lĩnh .

▸ Từng từ:
心君 tâm quân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ trái tim.

▸ Từng từ:
心喪 tâm tang

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mối thương tiếc người chết, để ở trong lòng, không cần phô bày ra ngoài bằng hình thức để tang — Chỉ lòng nhớ thương thầy học đã khuất.

▸ Từng từ:
心地 tâm địa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ.

▸ Từng từ:
心坎 tâm khảm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lỗ của trái tim, chỉ nơi sâu kín trong lòng.

▸ Từng từ:
心室 tâm thất

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngăn bên dưới trong trái tim ( Ventricule ).

▸ Từng từ:
心寒 tâm hàn

tâm hàn

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

chán nản, thất vọng

▸ Từng từ:
心得 tâm đắc

tâm đắc

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tâm đắc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điều biết được nhờ tấm lòng.

▸ Từng từ:
心志 tâm chí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung lòng dạ và ý nghĩ.

▸ Từng từ:
心思 tâm tư

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ và ý nghĩ — Điều nghĩ ngợi trong lòng.

▸ Từng từ:
心性 tâm tính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tâm tình .

▸ Từng từ:
心情 tâm tình

tâm tình

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tâm tình, tâm trạng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ.

▸ Từng từ:
心意 tâm ý

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ và đầu óc.

▸ Từng từ:
心愛 tâm ái

tâm ái

phồn thể

Từ điển phổ thông

được yêu mến, được yêu quý

▸ Từng từ:
心房 tâm phòng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phần rỗng ở trong trái tim, để chứa máu — Buồng tim, chỉ lòng dạ.

▸ Từng từ:
心手 tâm thủ

tâm thủ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

người mới vào nghề

▸ Từng từ:
心投 tâm đầu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ hợp nhau. Thường nói: Tâm đầu ý hợp. Đoạn trường tân thanh : » Hai bên ý hợp tâm đầu «.

▸ Từng từ:
心授 tâm thụ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lấy tấm lòng mà truyền dạy cho.

▸ Từng từ:
心景 tâm cảnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự bày ra trong lòng, nỗi lòng.

▸ Từng từ:
心智 tâm trí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ và đầu óc.

▸ Từng từ:
心曲 tâm khúc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nỗi thầm kín trong lòng.

▸ Từng từ:
心服 tâm phục

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thật lòng kính trọng vâng theo — Lấy tấm lòng cao cả mà khiến người khác kính trọng vâng theo.

▸ Từng từ:
心機 tâm cơ

Từ điển trích dẫn

1. Tâm tư, kế mưu. ◇ La Quán Trung : "Năng dụng binh, thiện vi tướng, hữu tâm cơ, hữu đảm lượng" , , , (Phong vân hội , Đệ tam chiệp).
2. Tâm khéo giỏi, linh mẫn. ◇ Tề Kỉ : "Nhật nhật chỉ đằng đằng, Tâm cơ hà dĩ hứng" , (Tĩnh tọa ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự tính toán trong lòng Truyện Nhị độ mai : » Tâm cơ vốn sẵn tại trời «.

▸ Từng từ:
心死 tâm tử

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự chết trong lòng. Chỉ niềm tuyệt vọng — Chỉ sự không biết xấu hổ ( như lòng dạ đã chết ).

▸ Từng từ:
心水 tâm thủy

Từ điển trích dẫn

1. (Thuật ngữ Phật giáo) Tâm phản ánh sự vật như thật. ◇ Hoa Nghiêm kinh : "Bồ Tát tâm thủy hiện kì ảnh" (Nhập pháp giới phẩm ).
2. (Trung y) Một loại bệnh thũng nước.

▸ Từng từ:
心法 tâm pháp

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng nhà Phật, chỉ cách truyền đạo bằng tấm lòng, chớ không phải bằng lời giảng.

▸ Từng từ:
心波 tâm ba

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Những điều lo nghĩ dồn dập như sóng.

▸ Từng từ:
心滿 tâm mãn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hài lòng, vừa lòng.

▸ Từng từ: 滿
心潮 tâm triều

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tư tưởng tình cảm dâng lên trong lòng.

▸ Từng từ:
心火 tâm hỏa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ lòng dạ nóng nảy.

▸ Từng từ:
心灰 tâm khôi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tro lạnh trong lòng, chỉ tấm lòng hờ hững.

▸ Từng từ:
心焦 tâm tiêu

Từ điển trích dẫn

1. Nóng lòng, sốt ruột. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Tướng quân bất tu tâm tiêu, giá kỉ nhật đả thám đắc nhất điều tiểu lộ, khả dĩ thâu quá Ba Quận" , , (Đệ lục thập tam hồi) Tướng quân chớ nóng ruột, mấy hôm nay đã tìm thấy một con đường nhỏ, có thể đi lẻn qua Ba Quận.

▸ Từng từ:
心燈 tâm đăng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngọn đèn trong lòng, tiếng nhà Phật, chỉ Phật tính trong mỗi người, giống như ngọn đèn soi sáng lòng dạ.

▸ Từng từ:
心爱 tâm ái

tâm ái

giản thể

Từ điển phổ thông

được yêu mến, được yêu quý

▸ Từng từ:
心理 tâm lí

tâm lí

phồn & giản thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lẽ chi phối lòng dạ con người.

tâm lý

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tâm lý

▸ Từng từ:
心界 tâm giới

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cõi lòng.

▸ Từng từ:
心疾 tâm tật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tâm bệnh .

▸ Từng từ:
心病 tâm bệnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bệnh tật do sự lo buồn nghĩ ngợi mà ra.

▸ Từng từ:
心痛 tâm thống

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nỗi đau lòng.

▸ Từng từ:
心盟 tâm minh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đem lòng thành thật mà thề ước với nhau. Đoạn trường tân thanh : » Tâm minh xin quyết với nhau một lời «.

▸ Từng từ:
心目 tâm mục

tâm mục

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. tinh thần
2. ý kiến, quan điểm

▸ Từng từ:
心知 tâm tri

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Biết rõ lòng dạ của nhau.

▸ Từng từ:
心神 tâm thần

Từ điển trích dẫn

1. Tinh lực tâm trí. ◇ Tôn Chi Úy : "Bổng kim đặc kí tuy vô kỉ, Năng vô ưu cụ lao tâm thần" , (Khách cú dong ngũ ca ).
2. Trạng thái tinh thần, tâm tình. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Ngô tiền nhật bệnh trung, tâm thần hoảng hốt, ngộ ngôn thương nhữ, nhữ vật kí tâm" , , , (Đệ bát hồi) Hôm qua ta trong cơn bệnh, tâm thần mờ mịt, lỡ nói lời tổn thương nhà ngươi, nhà ngươi đừng để bụng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ và đầu óc. Đoạn trường tân thanh : » Lại càng mê mẩn tâm thần «.

▸ Từng từ:
心秤 tâm bình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái cân trong lòng. Chỉ tấm lòng vô tư, không thiên vị.

▸ Từng từ:
心算 tâm toán

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Suy tính trong lòng.

▸ Từng từ:
心緖 tâm tự

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nỗi lòng.

▸ Từng từ:
心耳 tâm nhĩ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngăn trên ở trong quả tim ( Oreillettes ).

▸ Từng từ:
心肝 tâm can

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và gan — Chỉ lòng dạ, Cung oán ngâm khúc: » Bệnh trần đòi đoạn tâm can «.

▸ Từng từ:
心胸 tâm hung

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ.

▸ Từng từ:
心腦 tâm não

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và óc — Chỉ lòng dạ và đầu óc.

▸ Từng từ:
心腸 tâm trường

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và ruột. Chỉ lòng dạ.

▸ Từng từ:
心腹 tâm phúc

Từ điển trích dẫn

1. Tim và bụng. ◇ Chiến quốc sách : "Tần Hàn chi địa hình, tương thác như tú. Tần chi hữu Hàn, nhược mộc chi hữu đố, nhân chi bệnh tâm phúc" , . , , (Tần sách tam, Phạm Thư chí Tần ) Địa thế của Tần, Hàn, xen lẫn nhau như bức thêu. Tần mà có đất của Hàn, như gỗ mà có sâu mọt, như người mà có bệnh ở tim, bụng.
2. Đất hiểm yếu. ◇ Hậu Hán Thư : "Nhân thử dục dĩ hội kì tâm phúc" (Ngôi Hiêu truyện ) Nhân đó muốn phá vỡ đất hiểm yếu của nước này.
3. Người thân tín, người ở cạnh tham dự việc cơ mật. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Giả Trân hoan hỉ, tương tả hữu nhất khái tiên khiển hồi khứ, chỉ lưu lưỡng cá tâm phúc tiểu đồng khiên mã" , , (Đệ thập lục hồi) Giả Trân vui mừng, bảo người nhà về trước, chỉ giữ lại hai đứa hầu thân tín dắt ngựa.
4. Tỉ dụ trung thành.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và bụng, chỉ sự thân thiết, rất đáng tin. Đoạn trường tân thanh : » Từ rằng tâm phúc tương cờ «.

▸ Từng từ:
心膽 tâm đảm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và mật. Chỉ lòng dạ cứng cõi.

▸ Từng từ:
心臓 tâm tạng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quả tim.

▸ Từng từ:
心虛 tâm hư

Từ điển trích dẫn

1. Không có thành kiến, không cố chấp, không tự mãn. ◇ Hoài Nam Tử : "Cố đắc đạo giả, chí nhược nhi sự cường, tâm hư nhi ứng đương" , , (Nguyên đạo ).
2. Sợ hãi, khiếp đảm. ◇ Nhị khắc phách án kinh kì : "Hạ Tác Nhân thử thì tâm hư dĩ kinh đáo liễu cực điểm, nhất khán kiến liễu hách đắc hồn bất phụ thể, hãn như vũ hạ, bất giác chiến đẩu khởi lai" , , , (Quyển ngũ lục).
3. Thần kinh suy nhược. Cũng có nghĩa là tim đập không bình thường. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Giả Chính dĩ cản đắc tâm hư khí suyễn, kinh nghi bất định" , (Hồi 120).

▸ Từng từ:
心血 tâm huyết

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tim và máu — Ý nói rất thành thật.

▸ Từng từ:
心術 tâm thuật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ.

▸ Từng từ:
心裁 tâm tài

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Suy tính quyết định trong lòng.

▸ Từng từ:
心裏 tâm lí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ở trong lòng.

▸ Từng từ:
心解 tâm giải

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tìm hiểu lòng dạ — Lấy lòng mà hiểu.

▸ Từng từ:
心計 tâm kế

Từ điển trích dẫn

1. Giỏi tính toán, tài năng kế toán. ◇ Vương Quân Ngọc : "Trần Thứ trường ư tâm kế, vi diêm thiết sứ. Li túc tệ, đại hưng lợi ích" , 使. 宿, (Quốc lão đàm uyển , Quyển nhị ).
2. Suy nghĩ lo lắng. ◇ Tuân Duyệt : "Đế băng ư Vị Ương cung, vô tự. Đại thần nghị sở lập, Vũ Đế tử độc hữu Quảng Lăng Vương Tư, Tư bổn dĩ hành thất đạo, tiên đế sở bất dụng. Quang tâm kế bất an" , . , , , . (Hán kỉ , Chiêu Đế kỉ ).
3. Mưu lược, mưu trí. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Lâm cô nương thị cá hữu tâm kế nhi đích nhân, chí ư Bảo Ngọc, ngai đầu ngai não, bất tị hiềm nghi thị hữu đích" , , , (Đệ cửu thập hồi) Cô Lâm là người biết cân nhắc. Còn thằng Bảo thì ngơ ngơ, ngẩn ngẩn, chẳng biết giữ ý giữ tứ gì cả.
4. Tâm tình. ◇ Bào Chiếu : "Tâm kế tiêu bách, tiến thối võng trí" , 退 (Thỉnh giả khải ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự tính toán sắp đặt sẵn trong lòng.

▸ Từng từ:
心許 tâm hứa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngầm bằng lòng, chưa nói ra.

▸ Từng từ:
心酸 tâm toan

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nỗi chua xót trong lòng.

▸ Từng từ:
心醉 tâm túy

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Say mê trong lòng.

▸ Từng từ:
心鏡 tâm kính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ trong sáng như tấm gương.

▸ Từng từ:
心靈 tâm linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ đầu óc sáng suốt của con người.

▸ Từng từ:
心音 tâm âm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng tim đập.

▸ Từng từ:
心領 tâm lĩnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng tấm lòng mà đón nhận.

▸ Từng từ:
心香 tâm hương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nén hương lòng, chỉ sự thành kính lắm. Đoạn trường tân thanh : » Ngày pho thủ tự đêm nhồi tâm hương «.

▸ Từng từ:
心高 tâm cao

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng tự phụ, cho rằng không ai bằng mình.

▸ Từng từ:
心魂 tâm hồn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung lòng dạ đầu óc.

▸ Từng từ:
忍心 nhẫn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đành lòng. Chỉ lòng dạ tàn ác, không biết thương xót.

▸ Từng từ:
快心 khoái tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vừa lòng, cảm thấy vui sướng.

▸ Từng từ:
忮心 kĩ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng hại người.

▸ Từng từ:
恆心 hằng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng tốt sẵn có, thường có.

▸ Từng từ:
恥心 sỉ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng xấu hổ.

▸ Từng từ:
悅心 duyệt tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vui lòng.

▸ Từng từ:
悉心 tất tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm hết lòng. Như Tận tâm.

▸ Từng từ:
悲心 bi tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng từ bi thương xót. ◇ Đạo Tuyên : "Nhất cực bi tâm, chửng hôn mê chi thất tính" , (Diệu pháp liên hoa kinh hoằng truyền tự ).
2. Tâm tình buồn khổ. ◇ Tào Thực : "Liệt sĩ đa bi tâm, Tiểu nhân thâu tự nhàn" , (Tạp thi ) Liệt sĩ thường nhiều buồn khổ trong lòng, Còn tiểu nhân cẩu thả buông lung nhàn dật.

▸ Từng từ:
惡心 ác tâm

ác tâm

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. "Ác tâm" : Lòng dạ ác độc. ◇ Quốc ngữ : "Dật tắc dâm, dâm tắc vong thiện, vong thiện tắc ác tâm sanh" , , (Lỗ ngữ hạ ).
2. "Ố tâm" : (1) Buồn nôn, muốn ói mửa. ◇ Nho lâm ngoại sử : "Nghiêm Cống Sinh tọa tại thuyền thượng, hốt nhiên nhất thì đầu vựng thượng lai, lưỡng nhãn hôn hoa, khẩu lí tác ố tâm, uyết xuất hứa đa thanh đàm lai" , , , , (Đệ lục hồi).
3. "Ố tâm" : (2) Chán ngán, chịu không nổi, ghê tởm. ◇ Ba Kim : "Ngã dĩ kinh khán thấu liễu na ta mĩ lệ từ tảo trang sức đích hoang ngôn, hốt nhiên cảm đáo nhất trận ố tâm" , (Tham tác tập , Phúc địa ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ xấu xa hại người.

▸ Từng từ:
愛心 ái tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng yêu.

▸ Từng từ:
慈心 từ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng lành, hay thương người. Đoạn trường tân thanh : » Cũng trong nha dịch lại là từ tâm «.

▸ Từng từ:
慕心 mộ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng ham chuộng.

▸ Từng từ:
慧心 huệ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ sáng suốt.

▸ Từng từ:
憂心 ưu tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng lo nghĩ.

▸ Từng từ:
憤心 phẫn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng giận.

▸ Từng từ:
懸心 huyền tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng lo nghĩ canh cánh không yên.

▸ Từng từ:
戒心 giới tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữ gìn lòng mình.

▸ Từng từ:
担心 đảm tâm

đảm tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

lo âu, lo lắng

▸ Từng từ:
捫心 môn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rờ lại lòng mình, ý nói nghĩ bụng.

▸ Từng từ:
推心 suy tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Từ lòng mình mà nghĩ được lòng người, chỉ sự đối xử hết lòng với người.

▸ Từng từ:
操心 thao tâm

thao tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lo lắng, lo nghĩ

▸ Từng từ:
擔心 đam tâm

đam tâm

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Lo lắng, bận tâm, không yên tâm. ◇ Băng Tâm : "Tam ca thuyết: Ngã cánh thị đam tâm, miễn cưỡng tha tại y viện trú hạ, mạn mạn đích trị liệu, ngã dã thiên thiên khứ khán vọng tha" : , , , (Khứ quốc , Lưỡng cá gia đình ).

đảm tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

lo âu, lo lắng

▸ Từng từ:
放心 phóng tâm

phóng tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tĩnh tâm, thư giãn

Từ điển trích dẫn

1. Cái lòng phóng túng, buông thả. ◇ Tư Mã Quang : "Triêu tịch xuất nhập khởi cư, vị thường bất tại lễ nhạc chi gian, dĩ thu kì phóng tâm, kiểm kì mạn chí, thử lễ nhạc chi sở dĩ vi dụng dã" , , , , (Đáp cảnh nhân luận dưỡng sanh cập nhạc thư ).
2. Mở rộng, buông thả cõi lòng. ◇ Vương Duy : "Huề thủ truy lương phong, Phóng tâm vọng càn khôn" , (Qua viên thi ).
3. Tâm tình yên ổn, không có điều lo nghĩ. ◇ Anh liệt truyện : "Bán nguyệt chi nội, cứu binh tất đáo, nhĩ bối giai nghi phóng tâm" , , (Đệ nhị nhị hồi).
4. Quyết tâm. ◇ Vô danh thị : "Yêm khu mã li Tân Dã, thành tâm yết Khổng Minh, kim niên hựu bất ngộ, phóng tâm thiêu đích thảo am bình" , , , (Bác vọng thiêu truân , Đệ nhất chiệp).
5. Nhân tâm li tán. ◇ Mặc Tử : "Thị cố dĩ thưởng bất đương hiền, phạt bất đương bạo, kì sở thưởng giả dĩ vô cố hĩ, kì sở phạt giả diệc vô tội, thị dĩ sử bách tính giai phóng tâm giải thể" , , , , 使 (Thượng hiền hạ ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Phóng hoài — Cũng chỉ sự không lo nghĩ, để ý gì.

▸ Từng từ:
明心 minh tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng sáng tỏ — Làm cho lòng mình sáng tỏ.

▸ Từng từ:
春心 xuân tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng phơi phới trong mùa xuân.

▸ Từng từ:
昧心 muội tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ tối tăm, xấu xa.

▸ Từng từ:
有心 hữu tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Có lòng tốt — Cố ý, tính trước như vậy. Cũng như Hữu ý .

▸ Từng từ:
本心 bổn tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lương tâm, thiên tính, thiên lương. ◇ Hậu Hán Thư : "Nhất đán phú quý, tắc bội thân quyên cựu, táng kì bổn tâm" , , (Vương Phù truyện ) Một mai thành giàu sang, thì lại phản bội người thân bỏ người cũ, táng tận lương tâm.
2. Bổn ý, tâm nguyện vốn có. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Hình Đạo Vinh giáo mỗ như thử, thật phi bổn tâm dã" , (Đệ ngũ thập nhị hồi) Hình Đạo Vinh xui tôi như thế, chớ không phải chủ ý của tôi.
3. Chân tâm, lòng thật. ◇ Quách Mạt Nhược : "Thuyết bổn tâm thoại, ngã ngận tưởng hồi khứ, đãn hựu bất nguyện ý li khai nhĩ môn" , , (Thái văn cơ , Đệ nhất mạc) Thật lòng mà nói, tôi rất muốn đi về, nhưng cũng không muốn xa cách mấy người.
4. Gốc rễ của cây cỏ. ◇ Trương Cửu Linh : "Thảo mộc hữu bổn tâm, Hà cầu mĩ nhân chiết" , (Cảm ngộ ) Cây cỏ có gốc rễ, Đâu mong người đẹp bẻ.

▸ Từng từ:
核心 hạch tâm

hạch tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

hạt nhân

▸ Từng từ:
棘心 cức tâm

Từ điển trích dẫn

1. Cái gai.
2. Mũi gai nhỏ yếu khó mọc lớn. ◇ Thi Kinh : "Cức tâm yêu yêu, Mẫu thị cù lao" , (Bội phong Khải phong ) Gai nhọn còn non yếu, Thì lòng mẹ còn nhiều cực nhọc. § "Cức tâm" tỉ dụ thời thơ ấu của đứa con. Sau dùng để chỉ lòng thương nhớ cha mẹ. ◇ Đinh Thượng Tá : "Khải phong hà cố cức tâm xuy, Bất ngữ đình châm thiêm tuyến trì" , (Hòa long đinh hoa thư kháng lệ xướng họa từ nguyên vận ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng như gai đâm, chỉ tấm lòng đau đớn khi có tang cha mẹ.

▸ Từng từ:
機心 cơ tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng xảo trá, quỷ biến. ◇ Trang Tử : "Cơ tâm tồn ư hung trung, tắc thuần bạch bất bị" , (Thiên địa ) (Mang) lòng xảo trá quỷ biến ở trong bụng thì không còn (tính trời) trong lành nữa. ◇ Lưu Cơ : "Tảo tức cơ tâm lao dịch thiểu, Lãn văn thế sự vãng lai sơ" , (Hoán khê sa , Từ ) Sớm dứt khéo khôn nhọc nhằn ít, Lười nghe thế sự lại qua thưa.

▸ Từng từ:
欺心 khi tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tự lừa dối cả lòng mình — Cái lòng dối trá.

▸ Từng từ:
正心 chánh tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng ngay thẳng. ◇ Lễ Kí : "Dục tu kì thân giả, tiên chánh kì tâm" , (Đại Học ) Muốn tu thân, trước hết làm cho lòng ngay thẳng.

▸ Từng từ:
歸心 quy tâm

quy tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

theo đạo, tin theo, nghe theo (tôn giáo)

Từ điển trích dẫn

1. Thành tâm quy phụ. ◇ Tào Tháo : "Chu Công thổ bộ, thiên hạ quy tâm" , (Đoản ca hành ).
2. An tâm, yên lòng. ◇ Sử Kí : "Quốc tệ nhi họa đa, dân vô sở quy tâm" , (Lỗ Trọng Liên Trâu Dương truyện ).
3. Ý muốn quy phụ. ◇ Sử Kí : "Đại vương chí, hựu giai khanh chi, bách tính khởi hữu quy tâm?" , , ? (Hạng Vũ bổn kỉ ).
4. Lòng mong muốn về nhà. ◎ Như: "quy tâm tự tiễn" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng muốn theo người nào — Lòng nhớ quê hương, muốn trơ về.

▸ Từng từ:
死心 tử tâm

Từ điển trích dẫn

1. Dứt hết mong muốn, tuyệt vọng, như chết trong lòng. ◇ Chiến quốc sách : "Kim thái tử tẩu, chư thiện thái tử giả, giai hữu tử tâm" , , (Triệu sách tứ ).
2. Hết lòng, tận tâm. ◎ Như: "tử tâm xã tắc" hết lòng vì nước.
3. Sau cùng quyết tâm. ◇ Tôn Quang Hiến : "Đường Tuyên Tông triều, Nhật Bổn quốc vương tử nhập cống, thiện vi kì. Đế lệnh đãi chiếu Cố Sư Ngôn dữ chi đối thủ ... Sư Ngôn cụ nhục quân mệnh, hãn thủ tử tâm, thủy cảm lạc chỉ" , , . ..., , (Bắc mộng tỏa ngôn , Quyển nhất ).
4. Đoạn tuyệt ý niệm. ◇ Uẩn Kính : "Thử sự như tham thiền, tất tu tử tâm, phương hữu tiến bộ" , , (Dữ Tần Tỉnh Ngô thư ).

▸ Từng từ:
民心 dân tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ chung của người trong nước.

▸ Từng từ:
決心 quyết tâm

quyết tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

quyết tâm, quả quyết, nhất định

▸ Từng từ:
治心 trị tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sửa sang lòng dạ cho tốt đẹp.

▸ Từng từ:
波心 ba tâm

Từ điển trích dẫn

1. Giữa lòng nước (sông, hồ, biển...). ◇ Bạch Cư Dị : "Tùng bài san diện thiên trùng thúy, Nguyệt điểm ba tâm nhất khỏa châu" , (Xuân đề hồ thượng ).

▸ Từng từ:
注心 chú tâm

Từ điển trích dẫn

1. Chuyên tâm, quan tâm.
2. Ngưỡng mộ, khuynh tâm. ◇ Tăng Củng : "Bất cảm vọng ư chúng nhân, nhi độc chú tâm ư đại hiền dã" , (Thướng Âu Dương học sĩ đệ nhị thư ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để lòng riêng vào việc gì.

▸ Từng từ:
洗心 tẩy tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rửa sạch lòng dạ, ý nói sửa đổi tâm hồn.

▸ Từng từ:
深心 thâm tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ sâu kín. Nơi sâu kín trong lòng.

▸ Từng từ:
清心 thanh tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng trong sạch.

▸ Từng từ:
潛心 tiềm tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ ngầm hướng vào việc gì.

▸ Từng từ:
澄心 trừng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ yên lắng trong sạch.

▸ Từng từ:
灰心 hôi tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng nguội lạnh như tro, không còn ham muốn rung động gì nữa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ nguội lạnh như tro. Lòng thất vọng.

▸ Từng từ:
点心 điểm tâm

điểm tâm

giản thể

Từ điển phổ thông

ăn lót dạ

▸ Từng từ:
無心 vô tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không để lòng dạ vào.

▸ Từng từ:
熱心 nhiệt tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ nóng nảy — Lòng hăng hái. » Gia vào cho bội nhiệt tâm mới lành « ( Lục Vân Tiên ).

▸ Từng từ:
狼心 lang tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng con chó sói. Chỉ lòng dạ hiểm độc hại người — Ta còn hiểu là lòng dạ phản bội, thay đổi.

▸ Từng từ:
球心 cầu tâm

Từ điển trích dẫn

1. Trung tâm điểm của hình cầu (Hình học).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điểm giữa của khối cầu.

▸ Từng từ:
琴心 cầm tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lấy tiếng đàn mà bày tỏ ý tứ. § Đời Hán, "Tư Mã Tương Như" gảy đàn quyến rủ được nàng "Trác Văn Quân" .

▸ Từng từ:
甘心 cam tâm

cam tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

bằng lòng, cam chịu

Từ điển trích dẫn

1. Tự nguyện. ◇ Lưu Bán Nông : "Hiểu phong khinh khinh xuy lai, ngận lương khoái, ngận thanh khiết, khiếu ngã bất cam tâm thụy" , , , (Dương tiên tập , Hiểu ).
2. Thỏa lòng, thích ý. ◇ Liêu trai chí dị : "Nhĩ dục vọng sát nhất nhân tiện liễu khước da? Ức tương đắc cừu nhân nhi cam tâm da?" 便? ? (Thi nghiện ) Ngươi muốn giết oan một người cho xong chuyện hay muốn tìm ra kẻ thù mới hả lòng?
3. Làm cho vui lòng. ◇ Hán Thư : "Hà chí lệnh thiên hạ tao động, bãi Trung Quốc, cam tâm Di Địch chi nhân hồ!" , , (Cấp Ảm truyện ).
4. Yêu thích, hướng mộ. ◇ Tô Thức : "Tự Hán dĩ lai, học giả sỉ ngôn Thương Ưởng, Tang Hoằng Dương, nhi thế chủ độc cam tâm yên" , , , (Đông Pha chí lâm , Tư Mã Thiên nhị đại tội ).
5. Đành lòng, cam chịu. ◇ Tạ Linh Vận : "Cựu nghiệp hoành hải ngoại, Vu uế tích đồi linh. Cơ cận bất khả cửu, Cam tâm vụ kinh doanh" , . , (Bạch thạch nham hạ kính hành điền ).
6. Mặc tình, phóng túng. ◇ Hậu Hán Thư : "Phàm chư túc hoạt, tửu đồ, hí khách, giai nhĩ nạp tà thanh, khẩu xuất siểm ngôn, cam tâm dật du, xướng tạo bất nghĩa" 宿, , , , , , (Hoàng Phủ Quy truyện ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bằng lòng. Đành lòng.

▸ Từng từ:
用心 dụng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để hết lòng dạ vào.

▸ Từng từ:
留心 lưu tâm

Từ điển trích dẫn

1. Có ý nghĩ tới thường xuyên trong lòng. ◇ Sử Kí : "Phù Ngô Khởi hiền nhân dã, nhi hầu chi quốc tiểu, hựu dữ cường Tần nhưỡng giới, thần thiết khủng Khởi chi vô lưu tâm dã" , , , (Quyển lục thập ngũ, Tôn Tử Ngô Khởi truyện ) Ngô Khởi là người hiền mà nước Ngụy nhỏ lại ở sát biên giới nước Tần mạnh, thần trộm cho rằng Khởi không có bụng muốn ở lại.
2. Quan chú, quan tâm. ◇ Tống Thư : "Hình phạt đắc thất, trị loạn sở do, thánh hiền lưu tâm, bất khả bất thận" , , , (Hà Thượng Chi truyện ).
3. Chú ý, coi chừng. ◇ Lỗ Tấn : "Hòa bằng hữu đàm tâm, bất tất lưu tâm, đãn hòa địch nhân đối diện, khước tất tu khắc khắc phòng bị" , , , (Thư tín tập , Trí Tiêu Quân Tiêu Hồng ).

▸ Từng từ:
異心 dị tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Dị chí .

▸ Từng từ:
畱心 lưu tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để lòng dạ vào việc gì. Chú ý vào.

▸ Từng từ:
疏心 sơ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ chểnh mảng. Không để ý.

▸ Từng từ:
疑心 nghi tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng ngờ vực.

▸ Từng từ:
疚心 cứu tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng đau khổ.

▸ Từng từ:
痛心 thống tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đau lòng.

▸ Từng từ:
盡心 tận tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm hết lòng.

▸ Từng từ:
真心 chân tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng trong sạch tốt lành. ◇ Dương Cảnh Hiền : "Nhĩ bổn thị Đường triều cung quyến, bỉnh chân tâm bất nhiễm trần duyên" , (Lưu hành thủ , Đệ tứ chiệp).
2. Thành tâm thật ý. ◇ Tào Ngu : "Giá thị nhĩ đích chân tâm thoại, một hữu nhất điểm ý khí tác dụng ma?" , ? (Nhật xuất , Đệ nhất mạc).
3. Thuật ngữ Phật giáo: Tâm chân thật, không phải tâm sai trái gây ra cái tâm phân biệt. ◇ Khế Tung : "Tâm hữu chân tâm, hữu vọng tâm, giai sở dĩ biệt kì chánh tâm dã" , , (Đàn kinh , Tán ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng thành thật.

▸ Từng từ:
知心 tri tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Biết rõ lòng nhau.

▸ Từng từ:
禮心 lễ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng kính trọng — Cũng chỉ tiền bạc vật dụng đem biếu người khác để tỏ lòng kính trọng, lòng thành. Đoạn trường tân thanh có câu: » Họ chung ra sức giúp vì. Lễ tâm đã đặt tụng kì cũng xong «.

▸ Từng từ:
私心 tư tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng luôn nghĩ tới mình.

▸ Từng từ:
稱心 xứng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vừa lòng. Thỏa lòng.

▸ Từng từ:
立心 lập tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Có sẵn ý định khi làm một việc gì.

▸ Từng từ:
糟心 tao tâm

Từ điển trích dẫn

1. Phiền lòng, không vừa ý.
2. Sự tình hoặc tình huống hư hỏng, đổ vỡ. § Cũng như "tao cao" . ◎ Như: "lưu lạc tha hương, hựu bị bái quang sở hữu đích tiền, chân thị tao tâm thấu liễu" , , .

▸ Từng từ:
素心 tố tâm

Từ điển trích dẫn

1. Bổn tâm, tâm nguyện vốn có. ◇ Lí Bạch : "Tố tâm ái mĩ tửu, Bất thị cố chuyên thành" , (Tặng tòng đệ Nam Bình thái thú chi diêu ).
2. Tấm lòng trong sạch, tâm địa thuần khiết. ◇ Hồ Kĩ : "Tam tam hoàng phát, lão phong tuyết chi điêu tàn; kiểu kiểu tố tâm, bão băng sương chi khiết bạch" , ; , (Canh lộc cảo 祿, Đại lỗi mưu tạ biểu ).
3. Chỉ hoa lan tố tâm.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ trong sạch.

▸ Từng từ:
羣心 quần tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ chung của đám đông.

▸ Từng từ:
耐心 nại tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng chịu đựng.

▸ Từng từ:
背心 bối tâm

bối tâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. áo gi-lê
2. áo may-ô
3. áo cộc tay

▸ Từng từ:
腹心 phúc tâm

Từ điển trích dẫn

1. Bụng và tim, đều là khí quan trọng yếu trong thân thể người ta. Cũng tỉ dụ bề tôi hiền tài mưu sách cho vua. ◇ Mạnh Tử : "Quân chi thị thần như thủ túc tắc thần thị quân như phúc tâm" , (Li Lâu hạ ) Vua đãi bầy tôi như chân tay thì bầy tôi là bụng và tim của vua (hết lòng đối với vua).
2. Chỉ thân tín. ◇ Trần Thư : "Cảnh chí khuyết hạ, bất cảm nhập đài, khiển phúc tâm thủ kì nhị tử nhi độn" , , (Cao Tổ kỉ thượng ).
3. Chỉ lòng chí thành. ◇ Sử Kí : "Thần nguyện phi phúc tâm, thâu can đảm, hiệu ngu kế, khủng túc hạ bất năng dụng dã" , , , (Hoài Âm Hầu liệt truyện ) Tôi xin phơi bày tim ruột (lòng thành), lấy hết mật gan (không sợ hãi), dâng lên cái kế ngu muội của tôi, chỉ sợ túc hạ không biết dùng.
4. Tỉ dụ đất trọng yếu gần trung tâm. ◇ Hàn Dũ : "Hựu kinh sư giả, tứ phương chi phúc tâm, quốc gia chi căn bổn" , , (Luận thiên hạn nhân cơ trạng ).

▸ Từng từ:
至心 chí tâm

Từ điển trích dẫn

1. Rất thành khẩn, thành tâm. ◇ Tấn Thư : "Nhân hậu chi giả, chí tâm tắc kiến chi, bất chí tâm tắc ẩn hình bất kiến" , , (Nghệ thuật truyện , Vương Gia truyện ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng rất thành khẩn — Ta còn hiểu là nhất quyết làm cho bằng được.

▸ Từng từ:
良心 lương tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lòng tốt sẵn có mà trời phú cho mỗi người » Biết đâu đạo tặc chẳng là lương tâm « ( Nhị thập tứ hiếu ).

▸ Từng từ:
芳心 phương tâm

Từ điển trích dẫn

1. Nhụy hoa, hoa tâm. ◇ Hàn Hiệp : "Phương tâm lương độc khổ, Thùy vị bất tri hàn" , (Tuyết hạ hồng ).
2. Nỗi lòng, nội tâm của người con gái. ◎ Như: "phương tâm thiết hỉ" .

▸ Từng từ:
苦心 khổ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đau lòng. Tấm lòng đau buồn. Khổ tâm: Nỗi khổ chứa trong lòng. » Càng như khêu mối khổ tâm. Giấy loè nét tuổi, nghiên dầm giọt thương « ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ:
萌心 manh tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhen nhúm trong lòng — Ta còn hiểu là sắp đặt sẵn trong lòng điều mờ ám hại người ( nghĩa này hơi xa ).

▸ Từng từ:
蓬心 bồng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ nhỏ bé, không đạt tới chỗ cao xa.

▸ Từng từ:
虛心 hư tâm

Từ điển trích dẫn

1. Không có thành kiến, không cố chấp, không tự mãn. ◇ Trang Tử : "(Khổng Tử) viết: Khâu thiếu nhi tu học, dĩ chí ư kim, lục thập cửu tuế hĩ, vô sở đắc văn chí giáo, cảm bất hư tâm" () : , , , , (Ngư phủ ).
2. Hết lòng ngưỡng mộ. ◇ Sử Kí : "Kim Tần nam diện nhi vương thiên hạ, thị thượng hữu thiên tử dã. Kí nguyên nguyên chi dân kí đắc an kì tính mệnh, mạc bất hư tâm nhi ngưỡng thượng, đương thử chi thì, thủ uy định công, an nguy chi bổn tại ư thử hĩ" , . , , , , (Tần Thủy Hoàng bổn kỉ ).
3. Giả tình giả ý. ◇ Thiên địa hội thi ca tuyển : "Như hữu hư tâm hòa giả ý, Hồng môn pháp luật bất lưu tình" , (Mạc học Bàng Quyên hại Tôn Tẫn ).
4. Trong lòng lo sợ. ◇ Quan tràng hiện hình kí : "Tựu thị Hoàng Lão Da, Chu Lão Da, hiểu đắc thống lĩnh giá thoại bất thị thuyết đích tự kỉ, bất miễn tổng hữu điểm hư tâm, tĩnh tiễu tiễu đích nhất thanh dã bất cảm ngôn ngữ" , , , , (Đệ thập tam hồi).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ chẳng có gì, không chấp nhất, để ý gì.

▸ Từng từ:
蠶心 tàm tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ruột tằm. Chỗ chứa tơ trong bụng tằm.

▸ Từng từ:
血心 huyết tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng rất thành thật.

▸ Từng từ:
褊心 biển tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng dạ hẹp hòi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ hẹp hòi.

▸ Từng từ:
誠心 thành tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng chân thành.

▸ Từng từ:
談心 đàm tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói chuyện lòng.

▸ Từng từ:
負心 phụ tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ phản bội, xấu xa.

▸ Từng từ:
費心 phí tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tổn hao tâm lực.
2. Bỏ công, có lòng giúp (tiếng khách sáo, lễ phép). ◇ Hồng Lâu Mộng : "Đa tạ đại gia phí tâm thể lượng" (Đệ thập lục hồi) Cảm ơn ông anh có lòng bỏ công thể tất.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để hết lòng dạ vào — Ta còn hiểu là uổng công để lòng dạ vào việc gì.

▸ Từng từ:
貼心 thiếp tâm

Từ điển trích dẫn

1. Gần gũi nhất, tri kỉ nhất. ◎ Như: "tha hướng lai thị ngã tối thiếp tâm đích bằng hữu" . ◇ Sơ khắc phách án kinh kì : "Dĩ tố liễu Thân Lan thiếp tâm thiếp phúc chi nhân, nhân thử kim bạch tài bảo chi loại, tận tại Tiểu Nga thủ trung xuất nhập" , , (Quyển thập cửu).

▸ Từng từ:
賞心 thưởng tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ vui thích. Hát nói của Cao Bá Quát: » Gồm đủ cả tháng cảnh lương thời thưởng tâm lạc sự «.

▸ Từng từ:
赤心 xích tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng đỏ. Lòng son. Tấm lòng chân thành, không dời đổi.

▸ Từng từ:
逞心 sính tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vừa lòng, hài lòng.

▸ Từng từ:
道心 đạo tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng tin tưởng ở tôn giáo của mình.

▸ Từng từ:
違心 vi tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trái với lòng người. Trái lẽ.

▸ Từng từ:
遯心 độn tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng muốn trốn tránh cuộc đời.

▸ Từng từ:
邪心 tà tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ xấu xa, không ngay thẳng.

▸ Từng từ:
醉心 túy tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ say mê điều gì.

▸ Từng từ:
重心 trọng tâm

Từ điển trích dẫn

1. (Vật lí học) Điểm tác dụng hợp lực của các trọng lực lên một vật thể.
2. Tỉ dụ trung tâm hoặc phần chủ yếu của sự tình. ◎ Như: "tha tương tự kỉ sanh hoạt đích trọng tâm đô phóng tại hài tử thân thượng" .
3. (Hình học) Chỉ điểm gặp nhau của ba trung tuyến trong hình tam giác.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỗ quy tụ sức nặng cả một vật.

▸ Từng từ:
野心 dã tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng phóng túng, không thuần, như lòng dã thú. ◇ Tả truyện : "Lang tử dã tâm" (Tuyên Công tứ niên ) Lòng lang dạ sói.
2. Tham vọng (quyền thế, danh lợi). ◇ Lão Xá : "Lam tiên sanh đích dã tâm ngận đại, (...), tha sở tối quan tâm đích thị chẩm dạng đắc đáo quyền lợi, phụ nữ, kim tiền" , (...), , , (Tứ thế đồng đường , Nhị bát ) Ông Lam tham vọng rất lớn, (...), điều mà ông quan tâm hơn hết là làm sao đạt được quyền lợi, đàn bà, tiền bạc.
3. Tính tình nhàn tản điềm đạm. ◇ Tiền Khởi : "Cốc khẩu đào danh khách, Quy lai toại dã tâm" , (Tuế hạ đề mao tì ) Cửa hang khách ẩn tên, Trở về thỏa lòng nhàn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ buông thả, không kiềm giữ được — Lòng thích nhàn hạ, ghét chốn phồn hoa — Ngày nay còn hiểu là lòng dạ độc ác nham hiểm..

▸ Từng từ:
銘心 minh tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ghi khắc vào lòng dạ — Minh tâm khắc cốt: Tạc dạ ghi xương. » Thưa rằng: Gọi chút lễ thường, mà lòng tạc dạ ghi xương còn dài « ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ:
開心 khai tâm

Từ điển trích dẫn

1. Mở mang trí tuệ, tư tưởng cho người. ◇ Nhan thị gia huấn : "Độc thư học vấn, bổn dục khai tâm minh mục" , (Miễn học ).
2. Lấy lòng thành mà đối đãi. ◇ Nghiêm Hữu Hi : "Nhữ vãng đương dĩ ngô ngôn khai tâm cáo chi, tận quyên túc hiềm" , (Sấu hoa tùy bút , Từ Ông ).
3. Thích thú, cao hứng, tâm tình thư sướng. ◇ A Anh : "Đại gia thính đáo khai tâm xứ, tựu thị nhất trận đại tiếu" , (Bạch Yên ).
4. Khai thông tâm khiếu (đông y). ◇ Tô Thức : "Khai tâm noãn vị môn đông ẩm, Tri thị Đông Pha thủ tự tiên" , (Thụy khởi văn mễ nguyên chương đáo đông viên tống mạch môn đông ẩm tử ).
5. Tim hoa bừng nở. ◇ Mai Nghiêu Thần : "Điệp hàn phương liễm sí, Hoa lãnh bất khai tâm" , (Xuân hàn ).
6. Lời nói làm cho người ta cười. ◇ Nhị khắc phách án kinh kì : "Đường Thái Thú nhất thì thủ tiếu chi ngôn, chỉ đạo tha bất dĩ vi ý, khởi tri tỉ muội hành trung tâm lộ tối đa, nhất cú khai tâm, đẩu nhiên nghi biến" , , , , (Quyển thập nhị).
7. Đùa cợt, làm trò đùa. ◇ Quan tràng hiện hình kí : "Lão ca, nhĩ biệt nã nhân khai tâm!" , ! (Đệ tam hồi).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vỡ lòng. Bắt đầu dạy cho người chưa biết gì: » Khai tâm từ thuở thiếu niên. Hiếu kinh tiểu học trước liền cho thông « ( Gia huấn ca ).

▸ Từng từ:
關心 quan tâm

quan tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

quan tâm, để ý, lưu tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dính dấp trong lòng. Bận lòng. Nghĩ tới.

▸ Từng từ:
隨心 tùy tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Theo lòng mình mà làm.

▸ Từng từ:
雙心 song tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ cây súng hai lòng. Văn tế sĩ dân lục tỉnh của Nguyễn Đình Chiểu có câu: » Các bậc sĩ nông công cổ, liều mang tai với súng song tâm «.

▸ Từng từ:
雞心 kê tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tim gà.
2. Hình trên tròn dưới nhỏ lại như tim gà.

▸ Từng từ:
離心 li tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng ngờ vực phản trắc — Danh từ vật lí, nói về cái sức đẩy từ trong ra khi một vật quay tròn.

▸ Từng từ:
非心 phi tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ xấu xa.

▸ Từng từ:
革心 cách tâm

Từ điển trích dẫn

1. Cải hóa tâm ý. Cảm hóa lòng người.

▸ Từng từ:
點心 điểm tâm

điểm tâm

phồn thể

Từ điển phổ thông

ăn lót dạ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bữa ăn lót lòng, bữa ăn nhỏ cho đỡ đói — Trong Bạch thoại còn chỉ những thứ bánh trái.

▸ Từng từ:
齊心 tề tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đồng lòng.

▸ Từng từ:
齋心 trai tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữ chay tịnh bằng tấm lòng, không cần phải ăn chay hoặc theo các điều cấm về thể xác.

▸ Từng từ:
不經心 bất kinh tâm

Từ điển trích dẫn

1. Không chú ý, không để ý. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Nhược tha tái lai liễu, chúng nhân hựu bất kinh tâm, tán liễu hồi khứ, phô cái dã thị lãnh đích, trà thủy dã bất tề bị, các sắc đô bất tiện nghi" , , , , , 便 (Đệ ngũ thập tứ hồi) Nếu chị ấy cũmg đến đây, không ai để ý (đến công việc), tan (hát) ra về, chăn đệm thì lạnh, nước trà không sẵn sàng, cái gì cũng thiếu cả.

▸ Từng từ:
佛心宗 phật tâm tông

Từ điển trích dẫn

1. Tên khác của "Thiền tông" .

▸ Từng từ:
唯心論 duy tâm luận

Từ điển trích dẫn

1. Một phái tư tưởng triết học, chủ trương rằng ý thức, tinh thần là nguyên động lực hình thành vũ trụ, tất cả những hiện tượng đều do tác dụng của tinh thần mà cấu thành. Đối lại với "duy vật luận" . § Cũng gọi là "duy tâm chủ nghĩa" .

▸ Từng từ:
心不在 tâm bất tại

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ không chú ý vào.

▸ Từng từ:
捲心菜 quyển tâm thái

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Loại rau mà trong ruột nó cuộn lại, tức cải bắp.

▸ Từng từ:
無良心 vô lương tâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không có được cái lòng tốt đẹp sẵn có của con người.

▸ Từng từ:
空心菜 không tâm thái

không tâm thái

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

rau muống

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rau rỗng ruột, tức rau muống.

▸ Từng từ:
素心人 tố tâm nhân

Từ điển trích dẫn

1. Người có tâm địa thuần khiết, đạm bạc. ◇ Lí Ngư : "Chỉ phạ vinh hoa năng biến tố tâm nhân" (Thận loan giao , Tặng kĩ ).

▸ Từng từ:
菩提心 bồ đề tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tâm hướng về Giác ngộ, một trong những thuật ngữ quan trọng của Ðại thừa. Theo cách định nghĩa của Phật giáo Tây Tạng thì "Bồ-đề tâm" có hai dạng, tương đối và tuyệt đối. Bồ đề tâm tuyệt đối chính là sự chứng ngộ được tính "Không" của mọi hiện tượng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng nhà Phật, chỉ tấm lòng cầu mong được trở thành đại giác.

▸ Từng từ:
一片婆心 nhất phiến bà tâm

Từ điển trích dẫn

1. Một tấm lòng khẩn thiết khuyên bảo như người bà từ ái. ◎ Như: "tha tuy nhiên lao thao liễu điểm, đãn dã thị vị liễu nhĩ hảo. Niệm tại tha đích nhất phiến bà tâm, nhĩ hảo đãi thính cá kỉ cú ba" , . , .

▸ Từng từ:
人面獸心 nhân diện thú tâm

Từ điển trích dẫn

1. Hình dung văn hóa Hung Nô chưa khai hóa, không biết lễ nghi. Sau chỉ người tàn ác như dã thú.

▸ Từng từ:
佛口蛇心 phật khẩu xà tâm

Từ điển trích dẫn

1. Miệng người nói nhân đức (như Phật) mà trong lòng ác độc (như rắn). ☆ Tương tự: "khẩu mật phúc kiếm" .

▸ Từng từ:
使心眼兒 sử tâm nhãn nhi

Từ điển trích dẫn

1. Dùng mánh khóe, giở thủ đoạn. ◎ Như: "tha nhất hướng tâm hung hiệp trách, hỉ hoan sử tâm nhãn nhi hại nhân" , 使.

▸ Từng từ: 使
促膝談心 xúc tất đàm tâm

Từ điển trích dẫn

1. Ngồi gần nhau nói chuyện lòng. ☆ Tương tự: "bả tí nhi đàm" .

▸ Từng từ:
包藏禍心 bao tàng họa tâm

Từ điển trích dẫn

1. Chứa chấp trong lòng quỷ kế, ấp ủ mưu đồ đen tối. § Cũng viết "bao tàng họa tâm" .

▸ Từng từ:
口佛心蛇 khẩu phật tâm xà

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Miệng thì ăn nói từ bi như ông Phật, nhưng trong lòng thì độc ác như loài rắn.

▸ Từng từ:
口是心非 khẩu thị tâm phi

Từ điển trích dẫn

1. Ngoài miệng nói là phải, trong lòng nghĩ là trái, chỉ sự dối trá.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngoài miệng nói là phải, trong lòng nghĩ là trái, chỉ sự dối trá.

▸ Từng từ:
同心協力 đồng tâm hiệp lực

Từ điển trích dẫn

1. Chung lòng góp sức. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Kim nhữ nhị nhân diệc thị côn trọng chi phận, chánh đương đồng tâm hiệp lực, cộng báo phụ thù, nại hà tự tương tranh cạnh, thất kì đại nghĩa" , , , , (Đệ bát thập nhất hồi) Nay hai cháu đều là anh em với nhau, lẽ phải đồng tâm hiệp lực, báo thù cho cha, sao lại dám tranh giành nhau, mà bỏ mất cả đại nghĩa.

▸ Từng từ:
心花怒放 tâm hoa nộ phóng

Từ điển trích dẫn

1. Tỉ dụ cực kì vui mừng, sung sướng. ◇ Nghiệt hải hoa : "Văn Thanh giá nhất hỉ, trực hỉ đắc tâm hoa nộ phóng, ý nhị hoành phi, cảm kích phu nhân đáo thập nhị phần" , , , (Đệ cửu hồi).
2. Hình dung văn tứ tuôn trào. ◇ Đào Tằng Hựu : "Cố tâm hoa nộ phóng, tủy hải nan khô, nhi kiệt cấu hồng thiên, đại suất siêu quần xuất loại" , , , (Trung Quốc văn học chi khái luận ).

▸ Từng từ:
心驚膽戰 tâm kinh đảm chiến

Từ điển trích dẫn

1. Cực kì kinh hãi. ◇ Tây du kí 西: "Long Vương kiến thuyết, tâm kinh đảm chiến, mao cốt tủng nhiên" , , (Đệ nhị hồi) Long Vương nghe nói, khiếp đảm kinh hồn, lông tóc dựng đứng.
2. ☆ Tương tự: "bất hàn nhi lật" , "đảm chiến tâm kinh" , "tâm kinh đảm khiêu" .
3. ★ Tương phản: "diện bất cải dong" , "vô sở úy cụ" .

▸ Từng từ:
提心在口 đề tâm tại khẩu

Từ điển trích dẫn

1. Lo lắng, sợ hãi, không yên lòng. ◇ Vô danh thị : "Tắc thính đích thanh thô khí suyễn như lôi hống, hách đích ngã chiến chiến căng căng đề tâm tại khẩu" , (Chu sa đam , Đệ nhị chiết). § Cũng viết là "đề tâm điếu đảm" .

▸ Từng từ:
死心塌地 tử tâm tháp địa

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết: "tử tâm đạp địa" , "tử tâm đáp địa" .
2. Chết dí trong lòng. ◇ Thủy hử truyện : "Lưu Đường yết khởi dũng cái, hựu đâu liễu bán biều cật, cố ý yếu tha môn khán trước chỉ thị khiếu nhân tử tâm đáp địa" , , , (Đệ thập lục hồi) Lưu Đường mở nắp thùng (rượu), lại múc nửa gáo ra, cố ý để cho bọn họ thấy, đó chỉ là (kế đánh lừa) làm họ chết dí trong lòng không biết (rượu đã bị pha thuốc độc).
3. Dốc lòng, quyết tâm. ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Thừa tướng nhược khẳng phóng huynh đệ hồi khứ, thu thập gia hạ thân đinh, hòa thừa tướng đại chiến nhất tràng, na thì cầm đắc, phương tài tử tâm tháp địa nhi hàng" , , , , (Đệ bát bát hồi) Nếu thừa tướng lại thả cho anh em về, ta sẽ thu thập quân binh, cùng thừa tướng đấu một trận lớn nữa, đến khi ấy, nếu lại bị bắt, ta mới xin dốc lòng bó thân đầu hàng.

▸ Từng từ:
狗馬之心 cẩu mã chi tâm

Từ điển trích dẫn

1. Tỉ dụ lòng trung thành tới cùng của bề tôi đối với vua, như chó ngựa báo đáp chủ nhân. ◇ Hán Thư : "Thần thường hữu cẩu mã chi tâm, kim bệnh, lực bất năng nhậm quận sự" , , (Cấp Ảm truyện ).

▸ Từng từ:
琴心劍膽 cầm tâm kiếm đảm

Từ điển trích dẫn

1. Đánh đàn thì thấy rõ lòng cao đẹp, múa kiếm thì thấy rõ sự gan dạ. Chỉ bậc tài hoa. Cũng viết "kiếm đảm cầm tâm" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đánh đàn thì thấy rõ lòng cao đẹp, múa kiếm thì thấy rõ sự gan dạ. Chỉ bậc tài hoa.

▸ Từng từ:
眾心成城 chúng tâm thành thành

Từ điển trích dẫn

1. Nhiều người đồng lòng tạo nên lực lượng vững chắc như tường thành. Tỉ dụ sức mạnh của sự đoàn kết, đồng tâm hiệp lực. ◇ Quốc ngữ : "Cố ngạn viết: Chúng tâm thành thành, chúng khẩu thước kim" : , (Chu ngữ hạ ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ của đông người gom lại thì thành bức tường vững chắc, chỉ sức mạnh của sự đoàn kết.

▸ Từng từ:
苦口婆心 khổ khẩu bà tâm

Từ điển trích dẫn

1. Khẩn thiết chân thành, hết sức khuyên nhủ người khác. ◇ Nhi nữ anh hùng truyện : "Giá đẳng nhân nhược bất đắc cá hiền phụ huynh, lương sư hữu khổ khẩu bà tâm đích thành toàn tha, hoán tỉnh tha, khả tích na chí tính kì tài, chung quy danh huy thân bại" , , , , (Đệ nhất lục hồi).

▸ Từng từ:
貌合心離 mạo hợp tâm li

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngoài mặt thì hợp nhau trong lòng thì chia lìa nhau.

▸ Từng từ:
錦心繡口 cẩm tâm tú khẩu

Từ điển trích dẫn

1. Lòng như gấm, miệng như thêu. Nghĩa bóng là ý và lời đẹp.

▸ Từng từ:
革面洗心 cách diện tẩy tâm

Từ điển trích dẫn

1. Thực lòng sửa lỗi, triệt để hối ngộ.

▸ Từng từ:
逃不出手掌心 đào bất xuất thủ chưởng tâm

Từ điển trích dẫn

1. Không cách nào thoát khỏi bị người khác khống chế. ◎ Như: "nhĩ đào bất xuất thủ chưởng tâm đích, bất yếu vọng tưởng đào tẩu" , .

▸ Từng từ: