Động từ

动词 / dòngcí / verb

ⓘ Dùng để thể hiện hành động, động tác, hành vi, cử chỉ, thay đổi, biến mất, v.v. của người hoặc sự vật.

ⓘ Động từ cập vật (động từ có tân ngữ đi kèm).

ⓘ Động từ bất cập vật (động từ không có tân ngữ kèm theo).

ⓘ Dạng phủ định của động từ dùng 不 hoặc 没有/没.

Ngữ pháp

Làm vị ngữ, vị ngữ trung tâm (phần lớn mang tân ngữ).	他喜欢吃面包。 Cô ấy thích ăn bánh mì.
Động từ mang tân ngữ gọi là động từ cập vật	他们正在讨论工作计划。 Họ đang thảo luận kế hoạch công việc.
Không mang tân ngữ thì là bất cập vật	明明病了。 Minh Minh ốm rồi.
Làm chủ ngữ Với điều kiện vị ngữ là từ hình dung hoặc động từ biểu thị ý "đình chỉ, bắt đầu, xét đoán"	跑步对身体特别好。 Chạy bộ đối với sức khỏe cực kỳ tốt.
Làm tân ngữ	他们九点结束了讨论。 Bọn họ đã kết thúc thảo luận lúc 9 giờ.
Làm định ngữ Khi động từ làm định ngữ thì đằng sau phải có trợ từ 的	爸爸有吃的菜吗？ Bố có ăn gì không ạ?
Làm bổ ngữ	老师讲的话我都听得懂。 Lời của thầy giáo giảng bài, tôi đều nghe hiểu.
Làm trạng ngữ	小零坚持地听小王唱歌。 Tiểu Linh kiên trì nghe Tiểu Vương hát.

Các loại động từ

Động từ chỉ động tác hành vi.

跳 (tiào)	Nhảy
坐 (zuò)	Ngồi
跑 (pǎo)	Chạy
踢 (tī)	Đá
打 (dǎ)	Đánh
喝 (hē)	Uống
吃 (chī)	Ăn
看 (kàn)	Xem, đọc, nhìn
买 (mǎi)	Mua

Động từ diễn tả hoạt động tâm lý.

喜欢 (xǐhuan)	Thích
讨厌 (tǎoyàn)	Ghét
担心 (dānxīn)	Lo lắng
盼望 (pànwàng)	Trông mong, mong chờ
憎恨 (zēnghèn)	Căm ghét, căm hờn

Động từ chỉ sự thay đổi, tồn tại, biến mất.

存在 (cúnzài)	Tồn tại
成长 (chéngzhǎng)	Trưởng thành
产生 (chǎnshēng)	Nảy sinh, sản sinh
消亡 (xiāowáng)	Biến mất

Động từ phán đoán 是.

Biểu thị nghĩa ngang bằng hay thuộc về cái gì đó	西游记是中国的四大名著之一。 Tây du ký là một trong tứ đại danh tác của Trung Quốc.
Biểu thị sự tồn tại của sự vật	靠墙是一张桌子。 Dựa vào tường là một cái bàn.
Biểu thị mối quan hệ giữa các sự vật với nhau	公司的电话号码是100。 Số điện thoại của công ty là 100.
Biểu thị đặc trưng của sự vật	这种咖啡是进口咖啡。 Loại cà phê này là cà phê nhập khẩu.

Động từ năng nguyện.

可以 (kěyǐ) Biểu thị khả năng	我可以跟你喝咖啡吗？ Tôi có thể uống cafe cùng bạn không?
想 (xiǎng) Biểu thị nguyện vọng	我想跟他在一起。 Tôi muốn ở cạnh anh ấy.
应该 (yīnggāi) Biểu thị sự cần thiết	你应该好好照顾自己。 Bạn nên chăm sóc tốt cho bản thân.
值得 (zhídé) Biểu thị sự đánh giá	东西好，价格又便宜值得买。 Đồ rẻ, giá cả phải chăng, đáng để mua.

Động từ xu hướng.

Xu hướng	来 (lái) - Đến, đi (Hướng về phía người nói)	去 (qù) - Đi, đến (Ngược hướng người nói)
上 (shàng) - Lên	上来 (shànglái) - Đi lên	上去 (shàngqù) - Đi lên
下 (xià) - Xuống	下来 (xiàlái) - Đi xuống	下去 (xiàqù) - Đi xuống
进 (jìn) - Vào	进来 (jìnlái) - Vào trong	进去 (jìnqù) - Vào trong
出 (chū) - Ra	出来 (chūlái) - Ra ngoài	出去 (chūqù) - Ra ngoài
回 (huí) - Trở về	回来 (huílái) - Quay về	回去 (huíqù) - Quay về
过 (guò) - Qua	过来 (guòlái) - Đi tới	过去 (guòqù) - Đi qua
起 (qǐ) - Lên (hướng của động tác)	起来 (qǐlái) - Lên (hướng của động tác)

Động từ li hợp chỉ sự thêm vào.

Là một từ được tạo bởi hai từ nhưng khi sử dụng lại có thể tách ra và thêm các thành phần khác vào giữa.

Không trực tiếp mang tân ngữ Khi thêm tân ngữ cần sử dụng một giới từ đứng trước tân ngữ.	我跟他结婚了。 Tôi kết hôn với anh ấy rồi. Thêm giới từ 跟 (với) và tân ngữ 他 (anh ấy) trước động từ li hợp 结婚 (kết hôn).
Không thể trực tiếp mang bổ ngữ Cần phải trùng điệp tiền tố rồi mới mang bổ ngữ.	他结婚结得很早。 Anh ấy kết hôn rất sớm. Trùng điệp tiền tố 结 rồi mới mang theo bổ ngữ 得.
Biểu thị hành động đã xảy ra Giữa động từ li hợp có thể thêm trợ từ động thái 了 hoặc 过 hoặc số lượng từ.	结了婚。 Kết hôn rồi.
Đại từ nghi vấn, bổ ngữ nên đặt trước động từ li hợp chứ không đặt sau.	你看现在是十点了，上什么班啊！ Bây giờ đã 10 giờ rồi, cậu còn đi làm làm gì nữa. Đại từ nghi vấn 什么 (cái gì, gì) đặt giữa động từ li hợp 上班 (đi làm).
Có hình thức trùng điệp là AAB.	跳跳舞。 Khiêu vũ.
Một số động từ li hợp thường dùng.
搬家 (bānjiā)	Chuyển nhà
报名 (bàomíng)	Đăng ký, báo danh
帮忙 (bāngmáng)	Giúp đỡ
吃惊 (chījīng)	Giật mình
唱歌 (chànggē)	Hát
出名 (chūmíng)	Nổi tiếng
出事 (chūshì)	Xảy ra sự cố
吵架 (chǎojià)	Cãi nhau
分手 (fēnshǒu)	Chia tay
结婚 (jiéhūn)	Cưới, kết hôn
讲话 (jiǎnghuà)	Nói chuyện
见面 (jiànmiàn)	Gặp mặt
辞职 (cízhí)	Từ chức
加班 (jiābān)	Tăng ca
开会 (kāihuì)	Mở họp
签名 (qiānmíng)	Kí tên
请假 (qǐngjià)	Xin nghỉ
聊天 (liáotiān)	Nói chuyện
拜年 (bàinián)	Chúc Tết
出差 (chūchāi)	Đi công tác
发火 (fāhuǒ)	Tức giận
放假 (fàngjià)	Nghỉ lễ
干活 (gànhuó)	Làm việc
拍照 (pāizhào)	Chụp ảnh
爬山 (páshān)	Leo núi
跑步 (pǎobù)	Chạy bộ
起床 (qǐchuáng)	Thức dậy
散步 (sànbù)	Đi dạo
上网 (shàngwǎng)	Lên mạng
生病 (shēngbìng)	Bị ốm
生气 (shēngqì)	Tức giận
睡觉 (shuìjiào)	Ngủ

Động từ trùng điệp.

Hình thức lặp lại của động từ đơn âm tiết A ➞ AA	你快尝尝这道菜吧。 Cậu mua nến thử món này đi.
Hình thức lặp lại của động từ song âm tiết AB ➞ ABAB	他们需要讨论讨论这个问题。 Họ cần phải bàn bạc về vấn đề này.
Hình thức lặp lại của động từ li hợp AB ➞ AAB	玉英下午去理理发。 Ngọc Anh chiều nay đi cắt tóc.

Động từ phổ biến

接受	Chấp nhận	加 -- 补充	Thêm vào	承认	Thừa nhận
同意 -- 赞成 -- 答应	Đồng ý, tán thành	允许 -- 让	Cho phép	道歉	Xin lỗi
出现 -- 显得	Hiện ra	申请	Gắn, nộp	到	Đến
问	Hỏi	参加	Tham dự, tham gia	出席	Dự họp, có mặt
打 -- 揍 -- 打败	Đánh đập	开始	Bắt đầu	相信	Tin tưởng
出生	Sinh ra	带	Mang đến, đem đến	买	Mua
打电话	Gọi (điện thoại)	叫	Gọi, kêu	使 -- 令 -- 引起 -- 导致	Khiến, chỉ đạo
换 -- 改 -- 变	Thay đổi	充	Sạc điện	检查	Kiểm tra
打扫 -- 清理	Dọn dẹp	来	Đến, lại	考虑	Xem xét
想	Suy nghĩ	继续	Tiếp tục	煮 -- 做饭	Nấu cơm
哭 -- 叫喊	Khóc	切 -- 剪	Cắt	决定	Quyết định
删除	Xóa bỏ	消失	Biến mất, mất sạch	发现 -- 发觉	Phát hiện
做	Làm	下载	Tải xuống	梦见	Mơ thấy, mơ ước
喝	Uống	开车 -- 驾驶	Lái xe	吃	Ăn
解释	Giải thích	表达 -- 表示	Biểu đạt, biểu thị	觉得 -- 感觉	Cảm thấy
认为	Cho là, cho rằng	找	Tìm	逃跑	Chạy trốn
飞	Bay	得到	Hiểu được, nhận được	给	Đưa cho
送	Tặng, cho	去	Đi	打招呼 -- 迎接	Chào, chào hỏi
保证	Bảo hành, bảo đảm	猜测 -- 猜	Đoán, đoán xem	讨厌 -- 恨	Ghét bỏ, hận
听	Nghe	帮	Cứu giúp, giúp đỡ	希望	Mong, hy vọng
拥抱 -- 抱着	Ôm	通知 -- 告诉	Thông báo, cho biết	邀请 -- 请	Mời
收 -- 保留	Giữ, lưu giữ	吻	Hôn	知道 -- 认识	Biết, nhận thức
学习	Học	离开	Rời bỏ, rời đi	留下	Lưu lại
让	Cho phép, để	喜欢	Thích	住	Sống ở
听	Nghe	看	Nhìn	失去 -- 丢失	Mất, thất lạc
迷路	Lạc đường	爱	Yêu	制造	Chế tạo
想念	Tưởng niệm, nhớ	错过	Bỏ lỡ	误会 -- 误解	Hiểu sai
需要 -- 必须	Cần, muốn	注意	Lưu ý, chú ý	观察	Quan sát
订购	Đặt hàng	付	Trả tiền	还	Hoàn trả
表演	Biểu diễn	玩	Chơi	播放	Truyền, phát, đưa tin
拥有	Sở hữu	倒	Đổ	准备	Chuẩn bị
阻止	Ngăn ngừa	答应	Đáp lại, trả lời	承诺	Chấp thuận, nhận lời
发音	Phát âm	保护	Bảo vệ	提供	Cung cấp
放	Đặt, để	惩罚	Trừng phạt	怀疑	Hoài nghi, ngờ vực
到达	Tới, đến	达到	Đạt được, đạt tới mức	读 -- 阅读 -- 看	Đọc
收到	Nhận được	记录	Ghi chép, ghi lại	思考 -- 深思	Suy nghĩ
登记	Đăng ký	拒绝	Từ chối	重复	Lặp lại, trùng lặp
更换 -- 代替 -- 替代	Thay đổi, thay thế	要求	Yêu cầu	拜托	Xin nhờ, kính nhờ
回	Trở lại, quay lại	辞职	Từ chức	跑	Chạy
救	Cứu	保存	Bảo tồn, giữ gìn	说	Nói
骂	La mắng	寻找 -- 搜寻	Tìm kiếm	看见	Nhìn thấy
卖	Bán	发 -- 寄	Gửi	发送	Phát sóng, phát tín hiệu
喊	Hét lên	坐	Ngồi	睡	Ngủ
站	Đứng	留	Ở lại	停	Ngừng lại
漫步	Tản bộ	研究	Nghiên cứu	讲	Nói, giảng bài
拼写 -- 拼读	Đánh vần	上网	Lên mạng	游泳 -- 游	Bơi, bơi lội
拿	Cầm	教 -- 教导	Dạy, chỉ đạo	告诉 -- 讲 -- 说	Giảng, nói, kể
旅行	Du lịch	尝试 -- 试	Thử nghiệm	打字	Gõ chữ
理解 -- 了解 -- 明白 -- 清楚 -- 懂	Hiểu, hiểu rõ	上载	Tải lên (tải tệp lên)	确认	Xác nhận, thừa nhận
证实	Chứng thực	走 -- 走路 -- 步行	Đi bộ	要	Muốn, cần
警告	Cảnh báo	洗	Rửa sạch, giặt	浪费	Lãng phí
留意	Lưu ý	穿	Mặc, đeo	戴	Đeo, đội, cài, mang
工作	Làm việc	写	Viết