Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Tiếng bề tôi xưng hô với vua.
2. Tiếng đầy tớ tôn xưng chủ của mình. ◇ Tây du kí 西遊記: "Giá tặc hầu chân cá thị cá địa lí quỷ, khước chẩm ma tựu phóng đắc ngã đích chủ công lai dã" 這賊猴真個是個地裏鬼, 卻怎麼就訪得我的主公來也 (Đệ ngũ nhị hồi) Con giặc khỉ này đúng là ma đất ở đây, làm sao mà nó tìm tới tận chủ nhân của ta được thế.
3. Tiếng khách tôn xưng chủ nhân (đàn ông). ◇ Mai Nghiêu Thần 梅堯臣: "Văn đạo chủ công thiên ái khách" 聞道主公偏愛客 (Y vận hòa hứa đãi chế hậu viên yến tân 依韻和許待制後園宴賓) Nghe nói chủ nhân yêu mến khách.

▸ Từng từ: 主公

兄公 huynh công

兄公

huynh công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng người vợ gọi người anh của chồng.

▸ Từng từ: 兄公

充公 sung công

充公

sung công

Từ điển trích dẫn

1. Tịch thu tài vật nộp làm của công. ☆ Tương tự: "một thu" 沒收.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cho vào của chung, ý nói tịch thu tài sản của kẻ phạm tội mà cho vào quỹ nhà nước.

▸ Từng từ: 充公

公丈 công trượng

公丈

công trượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

decamét, 10 mét

▸ Từng từ: 公丈

公两 công lưỡng

公两

công lưỡng

giản thể

Từ điển phổ thông

héctôgam

▸ Từng từ: 公两

公主 công chủ

公主

công chủ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công chúa

Từ điển trích dẫn

1. Con gái của thiên tử hoặc quốc vương.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con gái của vua. Ta thường đọc trại thành Công chúa.

▸ Từng từ: 公主

公众 công chúng

公众

công chúng

giản thể

Từ điển phổ thông

công chúng, quần chúng

▸ Từng từ: 公众

公会 công hội

公会

công hội

giản thể

Từ điển phổ thông

phường hội

▸ Từng từ: 公会

公佈 công bố

公佈

công bố

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công bố

▸ Từng từ: 公佈

公作 công tác

公作

công tác

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chung của quốc gia — Làm việc chung cho quốc gia.

▸ Từng từ: 公作

公使 công sứ

公使

công sứ

Từ điển trích dẫn

1. Viên chức do chính phủ phái ra nước ngoài để giữ trách nhiệm giao thiệp giữa hai quốc gia, địa vị ở dưới "đại sứ" 大使.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên chức thay mặt chính phủ mình để giao thiệp với nước ngoài.

▸ Từng từ: 公使

公例 công lệ

公例

công lệ

Từ điển trích dẫn

1. Quy tắc thông thường. ☆ Tương tự: "thông tắc" 通則, "công tắc" 公則. ◎ Như: "ngân hàng công lệ" 銀行公例.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cách thức chung được mọi người nhìn nan.

▸ Từng từ: 公例

公候 công hầu

公候

công hầu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên hai tước vị đầu tiên trong năm tước vị của triều đình thời xưa, ban cho các đại thần. Chỉ chức quan to hoặc đường công danh. Hát nói của Cao Bá Quát có câu: » Còn trần ai khôn tỏ mặt công hầu «.

▸ Từng từ: 公候

公債 công trái

公債

công trái

Từ điển trích dẫn

1. Khoản tiền chính phủ vay của dân, dưới hình thức "trái khoán" 債券, để ứng phó với các nhu cầu tài chính ngắn hạn hoặc chính sách nhất định nào đó của quốc gia. ★ Tương phản: "tư trái" 私債.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Món nợ chung. Tức món tiền mà tư nhân cho đoàn thể hoặc quốc gia vay. Tờ giấy chứng nhận đoàn thể hoặc quốc gia có vay tiền của tư nhân, gọi là Công trái phiếu. Ngày nay ta cũng gọi là Công khố phiếu.

▸ Từng từ: 公債

公僕 công bộc

公僕

công bộc

Từ điển trích dẫn

1. Nhân viên chính phủ (hay quan lại ngày xưa) phục vụ công chúng. ◎ Như: "tại dân chủ xã hội trung, chánh phủ quan viên tiện thị nhân dân đích công bộc" 在民主社會中, 政府官員便是人民的公僕 trong xã hội dân chủ, quan viên chính phủ chính là công bộc của nhân dân.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đày tớ chung. Chỉ người ra làm việc nước, làm việc cho chính phủ.

▸ Từng từ: 公僕

公元 công nguyên

公元

công nguyên

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công nguyên, công lịch

Từ điển trích dẫn

1. Tây lịch, khởi đầu từ ngày chúa Giê-Su giáng sinh. § Cũng gọi là "tây nguyên" 西元.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lúc khởi đầu chung, tức năm đức Giê-su giáng thế, được nhìn nhận là năm mở đầu Tây lịch.

▸ Từng từ: 公元

公兩 công lưỡng

公兩

công lưỡng

phồn thể

Từ điển phổ thông

héctôgam

▸ Từng từ: 公兩

公公 công công

公公

công công

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

bố chồng

▸ Từng từ: 公公

公共 công cộng

公共

công cộng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. công cộng, mọi người
2. chung của mọi người, không thuộc về riêng ai

Từ điển trích dẫn

1. Chung cho mọi người. ◎ Như: "công cộng khí xa trạm" 公共汽車站. ☆ Tương tự: "đại chúng" 大眾. ★ Tương phản: "tư gia" 私家.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cùng chung cho cả mọi người.

▸ Từng từ: 公共

公函 công hàm

公函

công hàm

Từ điển trích dẫn

1. Một loại công văn. Dùng gửi qua lại giữa hai cơ quan cùng cấp bậc hoặc không tùy thuộc lẫn nhau. ☆ Tương tự: "công độc" 公牘, "công văn" 公文.
2. Chỉ chung thư từ chính thức trao đổi giữa hai quốc gia, cơ quan.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lá thư về việc chhung, một loại văn thư trao đổi giữa hai quốc gia, giữa hai cơ quan ngang hàng nhau hoặc hai cơ quan không lệ thuộc nhau.

▸ Từng từ: 公函

公分 công phân

公分

công phân

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. centimét
2. gam (đơn vị đo khối lượng)

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ: phân tây (tiếng Pháp: centimètre), bằng một phần trăm của một "công xích" 公尺 thước tây (tiếng Pháp: mètre).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phân tây, tức Centimètre. Một Gờ-ram ( gramme ).

▸ Từng từ: 公分

公利 công lợi

公利

công lợi

Từ điển trích dẫn

1. Lợi ích chung cho công chúng. ☆ Tương tự: "công ích" 公益.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Công ích 公益.

▸ Từng từ: 公利

公务 công vụ

公务

công vụ

giản thể

Từ điển phổ thông

công vụ, việc công

▸ Từng từ: 公务

公務 công vụ

公務

công vụ

phồn thể

Từ điển phổ thông

công vụ, việc công

Từ điển trích dẫn

1. Sự vụ của quốc gia. ☆ Tương tự: "công sự" 公事. ★ Tương phản: "tư sự" 私事, "tư vụ" 私務.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chung, việc do quốc gia giao phó.

▸ Từng từ: 公務

公募 công mộ

公募

công mộ

Từ điển trích dẫn

1. § Xem "tư mộ" 私募.

▸ Từng từ: 公募

公升 công thăng

公升

công thăng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lít (đơn vị đo thể tích)

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ thể tích: lít (tiếng Pháp: litre). § Cũng gọi là "thăng" 升.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một lít ( liter ).

▸ Từng từ: 公升

公卿 công khanh

公卿

công khanh

Từ điển trích dẫn

1. Gọi tắt của "tam công cửu khanh" 三公九卿, chỉ chức quan đại thần thời xưa. ◇ Luận Ngữ 論語: "Xuất tắc sự công khanh, nhập tắc sự phụ huynh" 出則事公卿, 入則事父兄 (Tử Hãn 子罕) Ra ngoài làm quan thì thờ bậc công khanh, ở nhà thì thờ phụ huynh.
2. Chỉ quan to, địa vị cao. ◇ Tô Thức 蘇軾: "Duy nguyện hài nhi ngu thả lỗ, Vô tai vô nạn đáo công khanh" 惟願孩兒愚且魯, 無災無難到公卿 (Tẩy nhi hí tác 洗兒戲作) Chỉ mong con ta vừa ngu lại đần, Không phải tai chẳng bị vạ (vì) làm đến chức quan to.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tức Tam công và Cửu khanh, chỉ chức quan đại thần thời xưa. Chỉ quan to.

▸ Từng từ: 公卿

公厘 công ly

公厘

công ly

giản thể

Từ điển phổ thông

1. decigam
2. milimét

▸ Từng từ: 公厘

公司 công ti

公司

công ti

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. Đoàn thể tổ chức sản xuất kinh doanh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đoàn thể nhỏ, quy tụ những người cùng bỏ vốn tổ chức kinh doanh kiếm lời.

公司

công ty

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công ty

▸ Từng từ: 公司

公同 công đồng

公同

công đồng

Từ điển trích dẫn

1. Cùng nhau. § Cũng nói "cộng đồng" 共同.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cùng nhau, chung nhau. Chỉ một tổ chức rộng lớn bao gồm tất cả những người có cùng một mối liên hệ nào. Cũng chỉ một cuộc hội họp rộng lớn.

▸ Từng từ: 公同

公吨 công đốn

公吨

công đốn

giản thể

Từ điển phổ thông

1. tấn Anh (đơn vị đo khối lượng, bằng 1720 cân Trung Quốc)
2. tấn (đơn vị đo dung tích, bằng 40 mét khối)

▸ Từng từ: 公吨

公噸 công đốn

公噸

công đốn

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. tấn Anh (đơn vị đo khối lượng, bằng 1720 cân Trung Quốc)
2. tấn (đơn vị đo dung tích, bằng 40 mét khối)

▸ Từng từ: 公噸

公园 công viên

公园

công viên

giản thể

Từ điển phổ thông

công viên

▸ Từng từ: 公园

公園 công viên

公園

công viên

phồn thể

Từ điển phổ thông

công viên

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa là vườn cây có đình các của nhà quan.
2. Vườn cảnh cho công chúng đi dạo, nghỉ chân, v.v.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vườn chung, ai tới nghỉ ngơi giải trí cũng được.

▸ Từng từ: 公園

公土 công thổ

公土

công thổ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đất của chung quốc gia. Đất công.

▸ Từng từ: 公土

公堂 công đường

公堂

công đường

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa chỉ thính đường của vua, triều đường. ◇ Thi Kinh 詩經: "Tê bỉ công đường, Xưng bỉ hủy quang" 躋彼公堂, 稱彼兕觥 (Bân phong 豳風, Thất nguyệt 七月) Lên thính đường kia của vua, Dâng chén rượu làm bằng sừng tê.
2. Ngày xưa chỉ thính đường sở quan. ◇ Quách Chiêu Phù 郭昭符: "Quy lai điêu đẩu chuyển phân minh, Vĩnh dạ công đường thủ u độc" 歸來刁斗轉分明, 永夜公堂守幽獨 (Thu nhật quy quận trung đường sự 秋日歸郡中堂事) Lúc trở về cái điêu đẩu (gõ cầm canh) đã chuyển thành rõ rệt, Suốt đêm ở công đường quan thự u tĩnh một mình.
3. Phiếm chỉ mọi thính đường bình thường. ◇ Giả Đảo 賈島: "Công đường thu vũ dạ, Dĩ thị niệm viên lâm" 公堂秋雨夜, 已是念園林 (Dạ tập diêu 夜集姚) Ở thính đường đêm mưa thu, Để mà nhớ rừng vườn.
4. Ngày xưa chỉ nơi xử kiện.
5. Ngày xưa chỉ từ đường của gia tộc. ◇ Tỉnh thế hằng ngôn 醒世恆言: "(Điền tam tẩu) nhật dạ tại trượng phu diện tiền thoán xuyết: Công đường tiền khố điền sản, đô thị bá bá môn chưởng quản, nhất xuất nhất nhập, nhĩ toàn bất tri đạo" (田三嫂)日夜在丈夫面前攛掇: 公堂錢庫田產, 都是伯伯們掌管, 一出一入, 你全不知道 (Tam hiếu liêm nhượng sản lập cao danh 三孝廉讓產立高名) (Bà ba Điền chị dâu) ngày đêm trước mặt chồng xúi giục: Tiền kho điền sản của từ đường, đều do các bác cai quản, một ra một vào, ông hoàn toàn chẳng hay biết chi cả.
6. Mượn chỉ đất đai tài sản của từ, miếu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phủ quan. Nơi quan làm việc — Chỉ nơi quan xử án, tòa án.

▸ Từng từ: 公堂

公報 công báo

公報

công báo

phồn thể

Từ điển phổ thông

thông báo, bản tin

Từ điển trích dẫn

1. Báo định kì do chính phủ ấn hành đăng tải văn kiện, đạo luật.
2. Sau khi kết thúc một cuộc hội nghị quốc tế, công bố kết quả các thảo luận gọi là "công báo" 公報.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Loại báo đặc biệt do chính phủ ấn hành, nội dung gồm đầy đủ các văn kiện của chính phủ, các đạo luật…, để dân chúng có thể tham khảo.

▸ Từng từ: 公報

公姑 công cô

公姑

công cô

Từ điển trích dẫn

1. Cha mẹ chồng. § Cũng như "công bà" 公婆.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cha mẹ chồng. Như Công bà 公婆.

▸ Từng từ: 公姑

公娘 công nương

公娘

công nương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gọi vị công chúa, con gái vua — Con gái ông quan.

▸ Từng từ: 公娘

公婆 công bà

公婆

công bà

Từ điển trích dẫn

1. Cha mẹ chồng. § Cũng gọi là "công mỗ" 公姥.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cha chồng và mẹ chồng.

▸ Từng từ: 公婆

公子 công tử

公子

công tử

Từ điển trích dẫn

1. Tiếng gọi con vua chư hầu thời xưa. ◇ Thi Kinh 詩經: "Lân chi chỉ, Chân chân công tử, Hu ta lân hề" 麟之趾, 振振公子, 于嗟麟兮 (Chu nam 周南, Lân chi chỉ 麟之趾) Chân của con lân, Con của vua (Văn Vương) nhân hậu, Ôi, như con kì lân. § Kì lân là thú thần có lòng nhân.
2. Tiếng tôn xưng con người khác. ☆ Tương tự: "lệnh lang" 令郎.
3. Tiếng tôn xưng thế gia tử đệ trong văn chương cổ (tiểu thuyết, hí khúc).
4. Họ kép.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thời cổ là tiếng gọi người con trai của vua chư hầu — Sau chỉ người con trai của ông quan.

▸ Từng từ: 公子

公安 công an

公安

công an

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công an

Từ điển trích dẫn

1. An ninh công cộng.
2. Giữ gìn trị an về trật tự công cộng, tài sản, v.v. ◎ Như: "công an cục" 公安局 sở công an.
3. Tên huyện ở tỉnh Hồ Bắc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự yên ổn chung trong xã hội — Ta hiểu là viên chức có nhiệm vụ giữ gìn an ninh cho xã hội. Đáng lẽ phải gọi là Công an viên.

▸ Từng từ: 公安

公审 công thẩm

公审

công thẩm

giản thể

Từ điển phổ thông

thẩm tra tại tòa án

▸ Từng từ: 公审

公室 công thất

公室

công thất

Từ điển trích dẫn

1. Vương thất, gia tộc chư hầu. ◇ Sử Kí 史記: "Quản Trọng phú nghĩ ư công thất, hữu tam quy, phản điếm, Tề nhân bất dĩ vi xỉ" 管仲富擬於公室, 有三歸, 反坫, 齊人不以為侈 (Quản Yến truyện 管晏傳).

▸ Từng từ: 公室

公寓 công ngụ

公寓

công ngụ

Từ điển trích dẫn

1. Nhà ở chung cho nhiều gia đình cư trú (thường có nhiều tầng, ngăn thành nhiều căn). § Tiếng Anh: apartment, flat.
2. Ngày xưa chỉ lữ quán cho thuê (người cầu học hoặc mưu sự...). ◇ Lão Xá 老舍: "Na thị tại Tây Đan Bài Lâu phụ cận đích nhất gia công ngụ lí. Dĩ tiền, giá thị nhất gia chuyên chiêu đãi học sanh đích, phi thường quy củ đích công ngụ" 那是在西單牌樓附近的一家公寓裏. 以前, 這是一家專招待學生的, 非常規矩的公寓 (Tứ thế đồng đường 四世同堂, Tứ tam 四三).

▸ Từng từ: 公寓

公審 công thẩm

公審

công thẩm

phồn thể

Từ điển phổ thông

thẩm tra tại tòa án

▸ Từng từ: 公審

公寸 công thốn

公寸

công thốn

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

decimét

▸ Từng từ: 公寸

公尺 công xích

公尺

công xích

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

mét (đơn vị đo độ dài)

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ, đơn vị chiều dài: thước tây (tiếng Pháp: mètre).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thước tây ( metre ).

▸ Từng từ: 公尺

公差 công sai

公差

công sai

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Được phái đi làm việc chung của quốc gia.

▸ Từng từ: 公差

公布 công bố

公布

công bố

Từ điển trích dẫn

1. Thông báo pháp luật hoặc mệnh lệnh. ☆ Tương tự: "ban bố" 頒布.
2. Báo khắp cho công chúng đều biết. § Cũng viết là "công bố" 公佈. ☆ Tương tự: "phát biểu" 發表, "tuyên bố" 宣布.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói cho mọi người, mọi nơi đều biết.

▸ Từng từ: 公布

公平 công bình

公平

công bình

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công bằng, không thiên vị

Từ điển trích dẫn

1. Không nghiêng về bên nào, không thiên tư. ◇ Quản Tử 管子: "Thiên công bình nhi vô tư, cố mĩ ác mạc bất phú, địa công bình nhi vô tư, cố đại tiểu mạc bất tái" 天公平而無私, 故美惡莫不覆, 地公平而無私, 故大小莫不載 (Hình thế giải 形勢解) Trời công bình mà vô tư, cho nên tốt xấu không gì mà không che trùm, đất công bình mà vô tư, cho nên lớn nhỏ không gì mà không chuyên chở.
2. ☆ Tương tự: "bình chánh" 平正, "bình duẫn" 平允, "công đạo" 公道, "công chánh" 公正, "công duẫn" 公允.
3. ★ Tương phản: "bất công" 不公, "thiên kiến" 偏見.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thẳng thắn, không nghiêng về bên nào, không có ý riêng tư.

▸ Từng từ: 公平

公幹 công cán

公幹

công cán

Từ điển trích dẫn

1. Công chánh cán luyện.
2. Công vụ, công sự, việc công. ◇ Quách Mạt Nhược 郭沫若: "Na thì tha tòng Bắc Kinh đáo liễu Thượng Hải, bất tri đạo hữu thập ma công cán" 那時他從北京到了上海, 不知道有什麼公幹 (Sáng tạo thập niên tục thiên, 創造十年續篇, Lục 六) Lần đó ông ấy từ Bắc Kinh đến Thượng Hải, không biết có công vụ gì.
3. Làm việc công. ◇ Bạch Phác 白樸: "Như kim sai tha xuất khứ công cán, vạn vô nhất thất" 如今差他出去公幹, 萬無一失 (Tường đầu mã thượng 墻頭馬上, Đệ nhất chiệp) Như nay phái ông ta đi làm công vụ, thì hoàn toàn không ngại gì sai lạc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm việc chung cho xã hội quốc gia.

▸ Từng từ: 公幹

公庫 công khố

公庫

công khố

Từ điển trích dẫn

1. Cơ quan chính phủ cai quản hiện kim, chứng phiếu, chứng khoán và những tài vật khác. Gồm có quốc khố, tỉnh khố, thị khố và huyện khố.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kho tiền bạc của quốc gia.

▸ Từng từ: 公庫

公开 công khai

公开

công khai

giản thể

Từ điển phổ thông

công khai

▸ Từng từ: 公开

公式 công thức

公式

công thức

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công thức

Từ điển trích dẫn

1. Trong khoa học, chỉ quan hệ nhất định nào đó (định luật hoặc định lí) biểu thị bằng kí hiệu.
2. Cách thức thông dụng.
3. Phương thức, phương pháp có thể ứng dụng cho các sự vật đồng loại.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phép tắc chung, nhất định phải theo.

▸ Từng từ: 公式

公引 công dẫn

公引

công dẫn

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

héctômét

▸ Từng từ: 公引

公心 công tâm

公心

công tâm

Từ điển trích dẫn

1. Lòng công bằng. ◇ Tuân Tử 荀子: "Dĩ nhân tâm thuyết, dĩ học tâm thính, dĩ công tâm biện" 以仁心說, 以學心聽, 以公心辨 (Chánh danh 正名) Lấy lòng nhân để nói, lấy lòng muốn học hỏi để nghe, lấy lòng công bằng để biện biệt.
2. Tấm lòng chung của cộng đồng. ◇ Vương Nhược Hư 王若虛: "Năng đắc tư dân chi công tâm" 能得斯民之公心 (Chân định huyện lệnh quốc công đức chánh bi 真定縣令國公德政碑) Có thể lấy được lòng của nhân dân.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm lòng thẳng thắn, không thiên vị.

▸ Từng từ: 公心

公憤 công phẫn

公憤

công phẫn

Từ điển trích dẫn

1. Lòng tức giận của công chúng. ☆ Tương tự: "chúng nộ" 眾怒. ★ Tương phản: "tư cừu" 私仇.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng tức giận chung của mọi người — Tức giận vì lẽ phải chung.

▸ Từng từ: 公憤

公所 công sở

公所

công sở

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công sở, sở công

Từ điển trích dẫn

1. Phủ quan. ◇ Thanh sử cảo 清史稿: "Quốc nhân hữu sự, đương tố ư công sở" 國人有事, 當訴於公所 (Hình pháp chí tam 刑法志三) Dân nước có việc, phải cáo ở phủ quan.
2. Cơ quan, đoàn thể... làm việc giải quyết sự vụ cho công chúng.

▸ Từng từ: 公所

公报 công báo

公报

công báo

giản thể

Từ điển phổ thông

thông báo, bản tin

▸ Từng từ: 公报

公挺 công đĩnh

公挺

công đĩnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên tự của Nguyễn Trực, danh sĩ đời Lê. Xem tiểu truyện ở vần Trực.

▸ Từng từ: 公挺

公撮 công toát

公撮

công toát

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

milimét

▸ Từng từ: 公撮

公教 công giáo

公教

công giáo

Từ điển trích dẫn

1. Thiên chúa giáo, thờ chúa Ki Tô. § Cũng gọi là "La Mã công giáo" 羅馬公教.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tôn giáo được quốc gia thừa nhận — Tên chỉ một ngành của Gia tô giáo, thờ chúa Ki tô. Sỡ dĩ gọi như vậy vì ở nhiều nước Âu châu, tôn giáo này được nhìn nhận bởi quốc gia.

▸ Từng từ: 公教

公文 công văn

公文

công văn

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công văn, tài liệu

Từ điển trích dẫn

1. Văn thư xử lí hoặc liên quan về công vụ. ☆ Tương tự: "công độc" 公牘, "công hàm" 公函. ★ Tương phản: "tư hàm" 私函, "tư tín" 私信.
2. Họ kép.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung các giấy tờ về việc chung.

▸ Từng từ: 公文

公斗 công đẩu

公斗

công đẩu

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

decalít

▸ Từng từ: 公斗

公斤 công cân

公斤

công cân

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

kilôgam

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ: cân tây, tức kí lô (tiếng Pháp: kilogramme). § Cũng nói là "cân" 斤.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cân tây, kí lô ( kilogram ).

▸ Từng từ: 公斤

公明 công minh

公明

công minh

Từ điển trích dẫn

1. Công bình và sáng suốt. ◇ Kỉ Quân 紀昀: "Phẫu đoán diệc thậm công minh" 剖斷亦甚公明 (Duyệt vi thảo đường bút kí 閱微草堂筆記) Phân tích xét đoán cũng rất công bình và sáng suốt.
2. Họ kép.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thẳng thắn và sáng suốt, không thiên vị.

▸ Từng từ: 公明

公會 công hội

公會

công hội

phồn thể

Từ điển phổ thông

phường hội

▸ Từng từ: 公會

公櫃 công quỹ

公櫃

công quỹ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái tủ chung. Chỉ kho bạc quốc gia — Chỉ tiền bạc chung của quốc gia.

▸ Từng từ: 公櫃

公權 công quyền

公權

công quyền

Từ điển trích dẫn

1. Quyền lợi của người dân được quy định theo hiến pháp, như những quyền tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, tự do đi lại.
2. Quyền do triều đình trao cho. ◇ Ung Đào 雍陶: "Bạch tu lỗ tướng thoại biên sự, Tự thất công quyền oán ngữ đa" 白鬚虜將話邊事, 自失公權怨語多 (Bãi hoàn biên tướng 罷還邊將) Viên tướng tù binh râu trắng nói chuyện chiến tranh ở biên thùy, Đã mất quyền triều đình cấp cho, lời oán hận nhiều.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung những điều được hưởng và được hỏi mà quốc gia dành cho mọi người dân.

▸ Từng từ: 公權

公正 công chính

公正

công chính

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thích đáng, công bằng, không thiên vị

Từ điển trích dẫn

1. Công bình chính trực. ◇ Tuân Tử 荀子: "Thượng công chánh tắc hạ dị trực hĩ" 上公正則下易直矣 (Chánh luận 正論) Trên mà công bình chính trực thì dưới dễ ngay thẳng.
2. ☆ Tương tự: "công bình" 公平, "công đạo" 公道, "bình chánh" 平正, "công duẫn" 公允.
3. ★ Tương phản: "thiên pha" 偏頗, "thiên đản" 偏袒, "thiên ki" 偏畸, " thiên tư" 偏私.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thẳng thắn, không thiên lệch.

▸ Từng từ: 公正

公民 công dân

公民

công dân

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công dân

Từ điển trích dẫn

1. Dân của vua (thời quân chủ).
2. Người có quốc tịch, được hưởng quyền lợi và đảm nhiệm nghĩa vụ theo quy định của hiến pháp và pháp luật trong một quốc gia. ◇ Lão Xá 老舍: "Tha thị cá an phận thủ kỉ đích công dân, chỉ cầu tiêu tiêu đình đình đích quá trước bất chí ư sầu cật sầu xuyên đích nhật tử" 他是個安分守己的公民, 只求消消停停的過著不至於愁吃愁穿的日子 (Tứ thế đồng đường 四世同堂, Nhất 一).
3. Cư dân ở đất công cộng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người trong nước, Được nhìn nhận là có đầy đủ bổn phận và quyền lợi trong đồng quốc gia.

▸ Từng từ: 公民

公法 công pháp

公法

công pháp

Từ điển trích dẫn

1. Pháp luật do quốc gia hoặc triều đình quy định. ☆ Tương tự: "quốc pháp" 國法. ★ Tương phản: "tư pháp" 私法.
2. Pháp luật quy định có quan hệ trực tiếp đến quốc gia như: Hiến pháp, Hình pháp, Hành chánh pháp, Quốc tế công pháp, v.v.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung những phép tắc luật lệ liên hệ giữa quốc gia và dân chúng.

▸ Từng từ: 公法

公海 công hải

公海

công hải

Từ điển trích dẫn

1. Vùng biển không thuộc chủ quyền một quốc gia nào. ★ Tương phản: "lĩnh hải" 領海.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng biển chung của thế giới, không thuộc lĩnh thổ của quốc gia nào. Ta gọi là Hải phận quốc tế 海分國際.

▸ Từng từ: 公海

公然 công nhiên

公然

công nhiên

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

làm một cách công khai, thực hiện công khai

Từ điển trích dẫn

1. Ngang nhiên, không nể nang gì cả. ◇ Đỗ Phủ 杜甫: "Nhẫn năng đối diện vi đạo tặc, Công nhiên bão mao nhập trúc khứ" 忍能對面為盜賊, 公然抱茅入竹去 (Mao ốc vi thu phong sở phá ca 茅屋為秋風所破歌) Nhẫn tâm làm giặc cướp ngay trước mặt ta, Ngang nhiên ôm cỏ tranh vô bụi trúc.
2. Công khai, không che giấu. ☆ Tương tự: "công khai" 公開. ★ Tương phản: "ám lí" 暗裡. ◇ Cổ kim tiểu thuyết 古今小說: "Trước tử đích phụ nhân kiến Tư Ôn, tứ mục tương đổ, bất cảm công nhiên chiêu hô" 著紫的婦人見思溫, 四目相睹, 不敢公然招呼 (Dương Tư Ôn Yến san phùng cố nhân 楊思溫燕山逢故人) Người đàn bà mặc áo tím trông thấy Tư Ôn, bốn mắt nhìn nhau, không dám công khai lên tiếng gọi.
3. Hoàn toàn. ◇ Tây du kí 西遊記: "Na quái đạo: Nhĩ ngạnh trước đầu cật ngô nhất bính. Đại Thánh công nhiên bất cụ" 那怪道: 你硬着頭吃吾一柄. 大聖公然不懼 (Đệ nhị thập nhất hồi) Con yêu quái nói: Mi cứng đầu nhỉ, hãy nếm một cán gậy của ta đây. Đại Thánh hoàn toàn không sợ sệt gì cả.
4. Hơn nữa, mà vẫn, cánh nhiên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rõ ràng như vậy, ai cũng thấy.

▸ Từng từ: 公然

公爵 công tước

公爵

công tước

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công tước

▸ Từng từ: 公爵

公理 công lí

公理

công lí

Từ điển trích dẫn

1. Đạo lí mà người đời công nhận. ◇ Văn minh tiểu sử 文明小史: "Hôn nhân khả dĩ tự do, nãi thị thế giới thượng đích công lí" 婚姻可以自由, 乃是世界上的公理 (Đệ nhị thập hồi) Hôn nhân phải là được tự do, đó là lẽ đương nhiên mọi người công nhận trên đời. ☆ Tương tự: "chánh lí" 正理, "chánh nghĩa" 正義. ★ Tương phản: "cường quyền" 強權.
2. Trong khoa học, chỉ chân lí căn bản, không cần chứng minh. ◎ Như: "kỉ hà công lí" 幾何公理 công lí môn hình học.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Công đạo 公道 — Còn chỉ pháp luật.

▸ Từng từ: 公理

公產 công sản

公產

công sản

Từ điển trích dẫn

1. Tài sản sở hữu của đoàn thể công cộng hoặc của quốc gia. ★ Tương phản: "tư sản" 私產.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nơi làm việc chung. Cơ quan chính phủ.

▸ Từng từ: 公產

公用 công dụng

公用

công dụng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

đồ dùng công cộng

▸ Từng từ: 公用

公田 công điền

公田

công điền

Từ điển trích dẫn

1. Ruộng của quốc gia.
2. Ruộng cấp theo phép "tỉnh điền" 井田 thời xưa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ruộng đất chung thuộc tài sản chung của quốc gia.

▸ Từng từ: 公田

公畝 công mẫu

公畝

công mẫu

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ: mẫu tây, tức 100 thước vuông.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mẫu tây, tức 1000 thước vuông.

▸ Từng từ: 公畝

公益 công ích

公益

công ích

Từ điển trích dẫn

1. Lợi ích chung cho xã hội. ☆ Tương tự: "tư lợi" 私利.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điều lợi chung cho mọi người, cho quốc gia.

▸ Từng từ: 公益

公眾 công chúng

公眾

công chúng

phồn thể

Từ điển phổ thông

công chúng, quần chúng

Từ điển trích dẫn

1. Quần chúng, mọi người. ☆ Tương tự: "công gia" 公家. ★ Tương phản: "tư nhân" 私人. ◎ Như: "cảnh sát yếu bảo hộ công chúng đích an toàn" 警察要保護公眾的安全.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hết thảy mọi người. Chỉ chung mọi người.

▸ Từng từ: 公眾

公石 công thạch

公石

công thạch

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

héctôlít

▸ Từng từ: 公石

公社 công xã

公社

công xã

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

công xã

Từ điển trích dẫn

1. Thời xưa, cứ 25 nhà là một "công xã" 公社.
2. Chỗ tế tự thời xưa.
3. Cơ quan trong một đoàn thể tự trị.
4. Tại Pháp và Bỉ có thời kì tổ chức "công xã" 公社 như là một khu hành chánh nhỏ nhất.
5. Tên gọi chính phủ trong thời cách mạng tại Pháp.
6. Khu tự trị sản xuất.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nơi làm việc chung, do một cơ quan đoàn thể tự trị, hoặc do chính phủ lập ra.

▸ Từng từ: 公社

公秉 công bỉnh

公秉

công bỉnh

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

kilôlít

▸ Từng từ: 公秉

公立 công lập

公立

công lập

Từ điển trích dẫn

1. Do nhà nước dựng lên. ★ Tương phản: "tư lập" 私立.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Do nhà nước dựng lên để phục vụ cho ích chung.

▸ Từng từ: 公立

公管 công quản

公管

công quản

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Coi sóc chung. Do chính phủ đứng ra trông coi.

▸ Từng từ: 公管

公約 công ước

公約

công ước

phồn thể

Từ điển phổ thông

công ước chung, quy ước quốc tế

▸ Từng từ: 公約

公约 công ước

公约

công ước

giản thể

Từ điển phổ thông

công ước chung, quy ước quốc tế

▸ Từng từ: 公约

公署 công thự

公署

công thự

Từ điển trích dẫn

1. Quan thự, phủ quan.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Công đường 公堂.

▸ Từng từ: 公署

公職 công chức

公職

công chức

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ chung quan lại, nghị viên, tòng sự làm công vụ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc làm chung, đem lại ích lợi chung. Việc triều đình, việc quan, việc chính phủ — Người làm việc chính phủ.

▸ Từng từ: 公職

公舉 công cử

公舉

công cử

Từ điển trích dẫn

1. Được cộng đồng tiến cử. ◎ Như: "đại gia công cử tha vi hội trưởng" 大家公舉他為會長 mọi người cùng cử anh ấy làm hội trưởng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Do đám đông đưa lên, dân chúng bầu lên.

▸ Từng từ: 公舉

公舘 công quán

公舘

công quán

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhà trọ của chính phủ lập ra tại các địa phương, làm cỗ nghỉ ngơi cho các công chức đi công tác.

▸ Từng từ: 公舘

公訴 công tố

公訴

công tố

Từ điển trích dẫn

1. Một phương thức tố tụng trong hình sự, đại biểu quốc gia đưa ra buộc tội người phạm pháp trước tòa án. ★ Tương phản: "biện hộ" 辯護.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thay mặt quốc gia mà buộc tội. Cơ quan lo việc này tại tòa án gọi là Công tố viện 公訴院.

▸ Từng từ: 公訴

公認 công nhận

公認

công nhận

phồn thể

Từ điển phổ thông

công nhận, mọi người cùng đồng ý

Từ điển trích dẫn

1. Mọi người thừa nhận, đều cho là đúng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mọi người đều cho là đúng.

▸ Từng từ: 公認

公論 công luận

公論

công luận

Từ điển trích dẫn

1. Bình luận công chính. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Đô đốc thử ngôn, thậm thị công luận" 都督此言, 甚是公論 (Đệ ngũ thập nhất hồi) Đô đốc nói lời này, thật là công bình chính trực.
2. Bình luận của công chúng.
3. Công lí, định lí. ◇ Lỗ Tấn 魯迅: "Sơ do kinh nghiệm nhi nhập công luận, thứ cánh do công luận nhi nhập tân kinh nghiệm" 初由經驗而入公論, 次更由公論而入新經驗 (Phần 墳, Khoa học sử giáo thiên 科學史教篇) Ban đầu do kinh nghiệm mà đi vào công lí, sau lại do công lí mà thu nhập kinh nghiệm mới.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lời bàn tán của mọi người.

▸ Từng từ: 公論

公證 công chứng

公證

công chứng

Từ điển trích dẫn

1. Chứng nhận do pháp viện hoặc cơ quan có thẩm quyền (đối với những quan hệ về quyền lợi nghĩa vụ người dân như khế ước, hợp đồng, di chúc, v.v.).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bằng cớ chung mà ai cũng phải nhìn nhận — Lấy cái lẽ phải chung mà đứng ra làm chứng về việc gì.

▸ Từng từ: 公證

公认 công nhận

公认

công nhận

giản thể

Từ điển phổ thông

công nhận, mọi người cùng đồng ý

▸ Từng từ: 公认

公路 công lộ

公路

công lộ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường sá chung trong nước, mọi người đều được sử dụng để di chuyển.

▸ Từng từ: 公路

公車 công xa

公車

công xa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái xe của quốc gia, cấp cho các viên chức để lo việc chung.

▸ Từng từ: 公車

公道 công đạo

公道

công đạo

Từ điển trích dẫn

1. Chính đạo. ◇ Hán Thư: "Công đạo lập, gian tà tắc, tư quyền phế hĩ" 公道立, 姦邪塞, 私權廢矣 (Tiêu Vọng Chi truyện 蕭望之傳) Đạo chính lập nên, gian tà bị ngăn chận, quyền hành riêng bị phế bỏ.
2. Đường lớn. ◇ Hàn Phi Tử 韓非子: "Ân chi pháp, khí hôi ư công đạo giả, đoạn kì thủ" 殷之法, 棄灰於公道者, 斷其手 (Nội trữ thuyết thượng 內儲說上) Phép nhà Ân, ai mà bỏ tro ở đường lớn sẽ bị chặt tay.
3. Công bằng. ☆ Tương tự: "công bình" 公平, "công chánh" 公正. ★ Tương phản: "thiên đản" 偏袒. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Tu đắc Hoàn huynh đệ ốc lí dã thiêm thượng nhất cá, tài công đạo quân quân liễu" 須得環兄弟屋裡也添上一個纔公道均勻了 (Đệ tam thập lục hồi) Phải thêm một người hầu nữa trong phòng xá của em Hoàn, như thế mới công bằng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lẽ phải chung, giống con đường chung mà ai cũng phải theo.

▸ Từng từ: 公道

公里 công lí

公里

công lí

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. Lượng từ đơn vị chiều dài: cây số, tức 1000 m.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cây số, tức 1000 thước tây.

公里

công lý

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

kilômét

▸ Từng từ: 公里

公釐 công ly

公釐

công ly

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. decigam
2. milimét

▸ Từng từ: 公釐

公門 công môn

公門

công môn

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa chỉ sở quan, nha môn.
2. Cửa ngoài của nhà vua. ◇ Mai Thừa 枚乘: "Thuần túy toàn hi, hiến chi công môn" 純粹全犧, 獻之公門 (Thất phát 七發) Cả con muông thuần sắc, dâng lên cửa vua .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cửa công, nơi quan làm việc.

▸ Từng từ: 公門

公開 công khai

公開

công khai

phồn thể

Từ điển phổ thông

công khai

Từ điển trích dẫn

1. Không giấu kín. ★ Tương phản: "bí mật" 祕密, "ẩn tế" 隱蔽, "ẩn man" 隱瞞, "ẩn bí" 隱祕.
2. Mở rộng, cho mọi người được thấy. ☆ Tương tự: "công nhiên" 公然. ◎ Như: "công khai triển lãm" 公開展覽 triển lãm cho mọi người xem.
3. Tỏ lộ, phơi ra, vạch ra. ★ Tương phản: "bảo mật" 保密.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mở chung cho mọi người cùng thấy, không giấu diếm.

▸ Từng từ: 公開

公電 công điện

公電

công điện

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thư từ giấy tờ về việc chung, chuyển bằng điện báo.

▸ Từng từ: 公電

公需 công nhu

公需

công nhu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Số tiền cần thiết để dùng vào việc ích lợi chung — Số tiền do nhiều người đóng góp để dùng chung.

▸ Từng từ: 公需

公館 công quán

公館

công quán

Từ điển trích dẫn

1. Nhà do triều đình lập ra thời xưa.
2. Nhà của quan, chỗ ở của các sĩ hoạn.
3. Tiếng kính xưng nhà ở của người khác. ☆ Tương tự: "đệ trạch" 第宅, "tư để" 私邸.
4. Lữ xá. ◇ Tỉnh thế hằng ngôn 醒世恆言: "Ngã gia bất thị công quán, sài hỏa bất tiện" 我家不是公館, 柴火不便 (Đại thụ pha nghĩa xử tống thân 大樹坡義處送親) Nhà ta không phải lữ xá, củi lửa bất tiện.

▸ Từng từ: 公館

包公 bao công

包公

bao công

Từ điển trích dẫn

1. Tức "Bao Chửng" 包拯 (998-1061), làm quan đời Tống, tính cương trực, không kiêng nể giới quyền quý, nổi tiếng xử án nghiêm chính. § Còn xưng là: "Bao đãi chế" 包待制, "Bao long đồ" 包龍圖, "Bao thanh thiên" 包青天.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông họ Bao, tức Bao Chửng, làm quan đời Tống, nổi tiếng xử án giỏi.

▸ Từng từ: 包公

國公 quốc công

國公

quốc công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tước hiệu cao nhất triều đình ban cho các đại công thần. Cũng gọi tắt là tước Công.

▸ Từng từ: 國公

土公 thổ công

土公

thổ công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vị thần coi về đất đai. Tục ngữ: » Đất có thổ công, sông có hà bá «.

▸ Từng từ: 土公

奉公 phụng công

奉公

phụng công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm việc nước, việc chung — Chỉ biết lo việc chung, không hề có ý riêng.

▸ Từng từ: 奉公

姜公 khương công

姜公

khương công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông họ Khương, tức Khương Tử Nha, tể tướng đời nhà Chu, hơn 80 tuổi mới ra giúp nước ( Lã Vọng ). Thơ Nguyễn Công Trứ có câu: » Tòa đá Khương công đôi khóm trúc «.

▸ Từng từ: 姜公

山公 sơn công

山公

sơn công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông ở núi, tức con khỉ.

▸ Từng từ: 山公

巨公 cự công

巨公

cự công

Từ điển trích dẫn

1. Tên khác của Hoàng Đế.
2. Người có thành tựu xuất chúng, đại nhân vật. ◇ Lí Hạ 李賀: "Vân thị Đông Kinh tài tử, văn chương cự công" 云是東京才子, 文章巨公 (Cao hiên quá 高軒過) Bảo là Đông Kinh tài tử, văn chương kiệt xuất.

▸ Từng từ: 巨公

廟公 miếu công

廟公

miếu công

Từ điển trích dẫn

1. Ông từ, người coi sóc chùa miếu. § Cũng gọi là "miếu chúc" 廟祝.

▸ Từng từ: 廟公

明公 minh công

明公

minh công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng thời xưa dùng để tôn xưng người có quan chức.

▸ Từng từ: 明公

木公 mộc công

木公

mộc công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên chỉ cây tùng, loại cây quân tử.

▸ Từng từ: 木公

梢公 sao công

梢公

sao công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người cầm lái thuyền .

▸ Từng từ: 梢公

沛公 bái công

沛公

bái công

Từ điển trích dẫn

1. Tức "Hán Cao Tổ" 漢高祖 "Lưu Bang" 劉邦. Hán Cao Tổ khởi binh ở huyện "Bái" 沛, nên xưng là "Bái Công" 沛公.

▸ Từng từ: 沛公

王公 vương công

王公

vương công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông quan to thuộc dòng họ vua — Tiếng gọi vị quan được phong tước Vương.

▸ Từng từ: 王公

相公 tướng công

相公

tướng công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gọi các quan ta. Truyện Hoa Tiên : » Tướng công chữ gọi Ấn Ba «.

▸ Từng từ: 相公

秉公 bỉnh công

秉公

bỉnh công

Từ điển trích dẫn

1. Giữ theo tiêu chuẩn công chính và công bình. ★ Tương phản: "tuần tư" 循私. ◎ Như: "thụ hại dân chúng hướng chánh phủ trần tình, thỉnh cầu bỉnh công xử lí" 受害民眾向政府陳情, 請求秉公處理.

▸ Từng từ: 秉公

至公 chí công

至公

chí công

Từ điển trích dẫn

1. Rất công bình, không hề thiên tư. ☆ Tương tự: "đại công" 大公. ◇ Quản Tử 管子: "Phong vũ chí công nhi vô tư" 風雨至公而無私 (Hình thế giải 形勢解) Gió mưa rất công bình và không thiên tư.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rất thẳng thắn, không thiên vị.

▸ Từng từ: 至公

辦公 biện công

辦公

biện công

Từ điển trích dẫn

1. Làm việc công. ◎ Như: "ngã tại thị chánh phủ bạn công" 我在市政府辦公 tôi làm công vụ ở cơ quan chính phủ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm việc chung, làm việc quan.

▸ Từng từ: 辦公

郡公 quận công

郡公

quận công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tước hiệu thời xưa, vua ban cho công thần hoặc thân thích, ở dưới tước Công. Tục ngữ: Thứ nhất quận công, thứ nhì không lều.

▸ Từng từ: 郡公

鉅公 cự công

鉅公

cự công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gọi người có địa vị cao.

▸ Từng từ: 鉅公

阿公 a công

阿公

a công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng người vợ gọi cha chồng của mình.

▸ Từng từ: 阿公

雷公 lôi công

雷公

lôi công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông thần sấm, ông thiên lôi.

▸ Từng từ: 雷公

龜公 quy công

龜公

quy công

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người chồng có vợ thông dâm với người khác.

▸ Từng từ: 龜公

主人公 chủ nhân công

主人公

chủ nhân công

Từ điển trích dẫn

1. Tiếng tôn xưng chủ nhân. ◇ Hàn Dũ 韓愈: "Cánh phiền tương hỉ sự, Lai báo chủ nhân công" 更煩將喜事, 來報主人公 (Vịnh đăng hoa đồng hầu thập nhất 詠燈花同侯十一). § Cũng viết là: "chủ nhân ông" 主人翁.
2. Nhân vật chính trong tiểu thuyết, hí kịch... § Tiếng Anh: hero.

▸ Từng từ: 主人公

公庫票 công khố phiếu

公庫票

công khố phiếu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm giấy cấp cho người có tiền cho chính phủ vay để lấy lời. Chính phủ dùng tiền đó vào việcích lợi chung cho quốc gia.

▸ Từng từ: 公庫票

蒲公英 bồ công anh

蒲公英

bồ công anh

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cây bồ công anh (thuộc họ hoa cúc)

▸ Từng từ: 蒲公英

全民公決 toàn dân công quyết

全民公決

toàn dân công quyết

Từ điển trích dẫn

1. "Toàn dân công quyết" 全民公決 toàn thể công dân đối với một vấn đề quan trọng đầu phiếu để quyết định (tiếng Anh: referendum). § Cũng gọi là: "toàn dân đầu phiếu" 全民投票 hoặc "công dân biểu quyết" 或公民表决.

▸ Từng từ: 全民公決

公共氣車 công cộng khí xa

公共氣車

công cộng khí xa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xe búyt.

▸ Từng từ: 公共氣車

公共衛生 công cộng vệ sinh

公共衛生

công cộng vệ sinh

Từ điển trích dẫn

1. Khoa học và phương thức tập thể giúp cho mọi người ngăn ngừa bệnh tật, giữ gìn sức khỏe.

▸ Từng từ: 公共衛生

公餘捷記 công dư tiệp kí

公餘捷記

công dư tiệp kí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Những điều ghi chép nhanh trong lúc rãnh rỗi việc quan. Tên một cuốn sách của Vũ Phương Đề, danh sĩ thời Lê Mạt, nội dung gồm tiểu truyện các danh nhân Việt Nam, chia theo địa phương, lời tựa viết năm 1755. Xem tiểu truyện tác giả ở vần Đề.

▸ Từng từ: 公餘捷記

占公為私 chiếm công vi tư

占公為私

chiếm công vi tư

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữ lấy của chung làm của riêng.

▸ Từng từ: 占公為私

國際公法 quốc tế công pháp

國際公法

quốc tế công pháp

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Luật lệ chung mà mọi quốc gia đều nhìn nhận để tuân theo trong việc đối xử, giao thiệp với nhau.

▸ Từng từ: 國際公法

妙善公主 diệu thiện công chúa

妙善公主

diệu thiện công chúa

Từ điển trích dẫn

1. Theo dân gian truyền thuyết, là một tiền thân của Quan Thế Âm Bồ-tát 觀世音菩薩.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của Phật Quan Thế Âm.

▸ Từng từ: 妙善公主

玉欣公主 ngọc hân công chúa

玉欣公主

ngọc hân công chúa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên vị công chúa, con gái vua Hiển Tông nhà Lê, được gả cho Nguyễn Huệ. Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi, bà được phong Bắc cung Hoàng hậu. Tác phẩm văn Nôm của bà có bài Văn tế vua Quang Trung, và bài văn khóc vua Quang Trung, làm năm 1792.

▸ Từng từ: 玉欣公主

馮公詩集 phùng công thi tập

馮公詩集

phùng công thi tập

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tập thơ chữ Hán của Phùng Khắc Khoan, danh sĩ thời Lê mạt, trong có nhiều bài làm nhân dịp ông đi sứ Trung Hoa, tựa của tác giả, viết năm 1586.

▸ Từng từ: 馮公詩集

北大西洋公約組織 bắc đại tây dương công ước tổ chức

北大西洋公約組織

bắc đại tây dương công ước tổ chức

phồn thể

Từ điển phổ thông

Khối hiệp ước quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO

▸ Từng từ: 北大西洋公約組織

北大西洋公约组织 bắc đại tây dương công ước tổ chức

北大西洋公约组织

bắc đại tây dương công ước tổ chức

giản thể

Từ điển phổ thông

Khối hiệp ước quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO

▸ Từng từ: 北大西洋公约组织