Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Tha hương, xứ người. ◇ Tam quốc chí 三國志: "Chư thân thích giá thú, tự đương dữ hương lí môn hộ thất địch giả, bất đắc nhân thế, cưỡng dữ tha phương nhân hôn dã" 諸親戚嫁娶, 自當與鄉里門戶匹敵者, 不得因勢, 彊與他方人婚也 (Ngụy thư 魏書, Văn Đức Quách Hoàng hậu truyện 文德郭皇后傳).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tha hương 他鄉.

▸ Từng từ: 他方

仙方 tiên phương

仙方

tiên phương

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa người ta tin rằng sau khi uống phương thuốc này có thể bay lên trời thành tiên, gọi là "tiên phương" 仙方. ◇ Từ Ngưng 徐凝: "Thế thượng tiên phương vô mịch xứ, Dục lai Tây Nhạc sự tiên sanh" 世上仙方無覓處, 欲來西岳事先生 (Kí Phan tiên sanh 寄潘先生).
2. Thuốc tiên. Tỉ dụ phương thuốc thần hiệu. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Giả Chính đạo: Hữu lưỡng cá nhân trúng liễu tà, bất tri hữu hà tiên phương khả trị?" 賈政道: 有兩箇人中了邪, 不知有何仙方可治? (Đệ nhị thập ngũ hồi) Giả Chính nói: Có hai cháu bị ma quấy, không biết người có phương thuốc tiên nào chữa khỏi được không?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bài thuốc của tiên — Đơn thuốc cực hay.

▸ Từng từ: 仙方

借方 tá phương

借方

tá phương

Từ điển trích dẫn

1. Người cho người khác vay tiền.
2. Sổ sách buôn bán thường chia ra hai mặt, mặt biên các món người ta mắc chịu mình gọi là "tá phương" 借方. § Cũng nói là "tá hạng" 借項 hay "thu phương" 收方.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tá hạng 借項.

▸ Từng từ: 借方

八方 bát phương

八方

bát phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tám phương trời đất

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng như "bát đáo" 八到.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Bát đáo 八到.

▸ Từng từ: 八方

六方 lục phương

六方

lục phương

Từ điển trích dẫn

1. ☆ Tương tự: "lục hợp" 六合.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sáu hướng, gồm: Thượng, Hạ, Đông, Tây, Nam và Bắc.

▸ Từng từ: 六方

單方 đơn phương

單方

đơn phương

Từ điển trích dẫn

1. Một mặt, một phía. § Đối lại với "song phương" 雙方.
2. Thuốc chỉ uống một lần, hiệu nghiệm tức thì. § Cũng viết là "đan phương" 丹方. ☆ Tương tự: "dược phương" 藥方
3. Một cách, một phương pháp giải quyết vấn đề. ◇ Lưu Khắc Trang 劉克莊: "Tửu dữ li tao nan niết hợp, Bất như thống ẩm thị đơn phương" 酒與離騷難捏合, 不如痛飲是單方 (Hồ Nam Giang Tây đạo trung 湖南江西道中) Rượu với buồn lo không phù hợp, Chẳng bằng cách cứ uống tràn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một mặt. Một phía. Không có sự đáp ứng.

▸ Từng từ: 單方

四方 tứ phương

四方

tứ phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. bốn phương, bốn phía
2. tất cả mọi nơi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bốn hướng, bốn phía ( đông tây nam bắc ).

▸ Từng từ: 四方

地方 địa phương

地方

địa phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

địa phương

Từ điển trích dẫn

1. Khu vực, vùng, miền.
2. Bổn địa, đương địa. ◇ Văn minh tiểu sử 文明小史: "Chỉ thị hải cương đạo tặc hoành hành, địa phương bất đắc an tĩnh" 只是海疆盜賊橫行, 地方不得安靜 (Đệ nhị thập cửu hồi).
3. Nói tương đối với quốc gia hoặc trung ương. ◎ Như: "đáo liễu nhất cá địa phương" 到了一個地方.
4. Xứ sở, nơi chốn. ◎ Như: "địa phương thuế" 地方稅.
5. Bộ phận, chỗ. ◎ Như: "đãn hữu ta địa phương trị đắc tái thương nghị" 但有些地方值得再商議 nhưng có vài chỗ cần phải bàn bạc lại.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng đất. Khu vực.

▸ Từng từ: 地方

執方 chấp phương

執方

chấp phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữ chặt một phía, ý nói câu nệ, giữ vững ý riêng, biết một mà chẳng biết hai — Cây gậy nhỏ để chỉ huy.

▸ Từng từ: 執方

多方 đa phương

多方

đa phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nhiều phía, nhiều ngả đường

Từ điển trích dẫn

1. Đủ loại phương pháp. ◇ Ngụy thư 魏書: "Thần văn vi trị bất tại đa phương, tại ư lực hành nhi dĩ" 臣聞為治不在多方, 在於力行而已 (Dương Ni truyện 陽尼傳).
2. Mọi mặt, các phương diện. ◇ Mặc Tử 墨子: "Nhân chi sở đắc ư bệnh giả đa phương, hữu đắc chi hàn thử, hữu đắc chi lao khổ" 人之所得於病者多方, 有得之寒暑, 有得之勞苦 (Công Mạnh 公孟) Người ta mắc bệnh là do nhiều phương diện, có người do nóng lạnh mà mắc phải, có người do khổ nhọc mà mắc phải.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhiều hướng. Nhiều phe.

▸ Từng từ: 多方

大方 đại phương

大方

đại phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

rộng lượng, hào phóng

Từ điển trích dẫn

1. Hình vuông cực lớn. ◇ Đạo Đức Kinh 道德經: "Đại phương vô ngung, đại khí vãn thành, đại âm hi thanh" 大方無隅, 大器晚成, 大音稀聲 (Chương 41) Hình vuông cực lớn không có góc, khí cụ cực lớn muộn hoàn thành, âm thanh cực lớn ít tiếng.
2. Chỉ đại địa.
3. Đại đạo, thường đạo. ◇ Hàn Dũ 韓愈: "Kì trung dã tận trí quân chi đại phương, kì ngôn dã đạt vi chánh chi yếu đạo" 其忠也盡致君之大方, 其言也達為政之要道 (Thuận Tông thật lục nhị 順宗實錄二).
4. Người có kiến thức rộng hoặc chuyên trường. ◇ Lỗ Tấn 魯迅: "Tha môn thuyết niên khinh nhân tác phẩm ấu trĩ, di tiếu đại phương" 他們說年輕人作品幼稚, 貽笑大方 (Tam nhàn tập 三閑集, Vô thanh đích Trung Quốc 無聲的中國).
5. Phép tắc, phương pháp cơ bản.
6. Đại lược, đại khái.
7. Không tục khí, không câu thúc. ◇ Tào Ngu 曹禺: "Tha cử động hoạt bát, thuyết thoại ngận đại phương, sảng khoái, khước ngận hữu phân thốn" 他舉動活潑, 說話很大方, 爽快, 卻很有分寸 (Lôi vũ 雷雨, Đệ nhất mạc).
8. Không bủn xỉn, lận sắc (đối với tiền của). ◇ Nho lâm ngoại sử 儒林外史: "Tiện thị môn hạ tòng bất tằng kiến quá tượng Đỗ thiếu da giá đại phương cử động đích nhân" 便是門下從不曾見過像杜少爺這大方舉動的人 (Đệ tam nhất hồi).
9. (Trung y) Tễ thuốc nhiều vị thuốc hoặc lượng lớn.
10. Tên lá trà (vùng An Huy).
11. Tên biên chế của quân khởi nghĩa Hoàng Cân đời Hán mạt.

▸ Từng từ: 大方

官方 quan phương

官方

quan phương

Từ điển trích dẫn

1. Phép tắc, kỉ luật quan lại phải tuân theo. ◇ Tư trị thông giám 資治通鑑: "Giản thư dũ phồn, quan phương dũ ngụy" 簡書愈繁, 官方愈偽 (Vũ Đế Thái Thủy tứ niên 武帝泰始四年).
2. Về mặt công cộng. Thường chỉ chính phủ. ◎ Như: "quan phương nhân sĩ" 官方人士.

▸ Từng từ: 官方

对方 đối phương

对方

đối phương

giản thể

Từ điển phổ thông

đối phương, đối thủ

▸ Từng từ: 对方

尋方 tầm phương

尋方

tầm phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tìm cách. Truyện Hoa Tiên » Nhân kì phó cử quyết lòng tầm phương «.

▸ Từng từ: 尋方

對方 đối phương

對方

đối phương

phồn thể

Từ điển phổ thông

đối phương, đối thủ

▸ Từng từ: 對方

平方 bình phương

平方

bình phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

vuông (tính đơn vị diện tích, ví dụ: mét vuông, km vuông, ...)

Từ điển trích dẫn

1. Lũy thừa hai (một số nhân lên với chính nó). ◎ Như: "bình phương" 平方 của 3 là 3x3 = 9.
2. Chỉ một mét vuông.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mặt vuông — Số tự nhân với chính nó.

▸ Từng từ: 平方

方丈 phương trượng

方丈

phương trượng

Từ điển trích dẫn

1. Căn phòng của vị trụ trì trong một ngôi chùa. § Ghi chú: "Duy-Ma-Cật sở thuyết kinh" 維摩詰所說經 nói cư sĩ Duy-Ma-Cật tu hành trong một căn phòng một trượng vuông, mà dung lượng vô hạn. Sau gọi "phương trượng" 方丈 là nơi trụ trì trong một ngôi chùa. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Giá cá đại tự như hà bại lạc đắc nhẫm địa? Trực nhập phương trượng tiền khán thì, chỉ kiến mãn địa đô thị yến tử phẩn" 這個大寺如何敗落得恁地? 直入方丈前看時, 只見滿地都是燕子糞 (Đệ lục hồi) Ngôi chùa lớn sao mà đổ nát thế này? Đi thẳng vào phương trượng thì chỉ thấy mặt đất đầy cứt chim én.
2. Vị trụ trì của một ngôi chùa. ◇ Nho lâm ngoại sử 儒林外史: "Bần tăng (...) hậu tại kinh sư Báo Quốc tự tố phương trượng" 貧僧(...)後在京師報國寺做方丈 (Đệ tam thập bát hồi) Bần tăng (...) sau làm phương trượng ở chùa Báo Quốc tại kinh sư.
3. Danh hiệu của một Thượng tọa trong một Thiền viện.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một trượng vuông. Đơn vị diện tích thời cổ — Chỉ chỗ ngồi của vị vua sư trụ trì ngôi chùa. Do tích ở Tây vực xưa có vị cư sĩ là Duy Ma, ngồi trong ngôi nhà bằng đá, vuông vức một trượng, để tu niệm. Cũng chỉ vị sư trụ trì một ngôi chùa — Còn có nghĩa là phòng ở trong chùa, làm chỗ tiếp khách thập phương. Việt Nam phong tục của Phan Kế Bính có câu: » Có chỗ để khách khứa ngồi chơi, gọi là phương trượng «.

▸ Từng từ: 方丈

方亭 phương đình

方亭

phương đình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của Nguyễn Văn Siêu, danh sĩ thời Nguyễn. Xem tiểu truyện ông ở vần Siêu.

▸ Từng từ: 方亭

方位 phương vị

方位

phương vị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỗ ngồi và đường hướng làm việc. Chỉ cơ sở và chức vụ của một công chức, quân nhân.

▸ Từng từ: 方位

方便 phương tiện

方便

phương tiện

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương tiện, dụng cụ

Từ điển trích dẫn

1. Phật giáo ngữ: Chỉ phương thức linh hoạt để chỉ dạy, làm cho hiểu rõ nghĩa thật của Phật pháp. ◇ Duy Ma kinh 維摩經: "Dĩ phương tiện lực, vị chư chúng sanh phân biệt giải thuyết, hiển kì phân minh" 以方便力, 為諸眾生分別解說, 顯示分明 (Pháp cung dưỡng phẩm 法供養品) Dùng sức phương tiện, vì chúng sinh phân biệt giảng giải, làm cho sáng tỏ rõ ràng.
2. Nhân tiện, lợi dụng, tùy cơ.
3. Tùy nghi làm, tiện nghi hành sự.
4. Tiện lợi.
5. Giúp đỡ hoặc cấp cho tiện lợi.
6. Cơ hội, thời cơ.
7. Thích hợp, thích nghi.
8. Dễ dàng, dung dị. ◇ Ba Kim 巴金: "Na cá thì hậu khứ Nhật Bổn phi thường phương tiện, bất dụng bạn hộ chiếu, mãi thuyền phiếu ngận dong dị" 那個時候去日本非常方便, 不用辦護照, 買船票很容易 (Trường sanh tháp 長生塔) Thời đó đi Nhật Bổn hết sức dễ dàng, không cần làm hộ chiếu, mua vé tàu rất dễ.
9. Thoải mái, dễ chịu, thư thích. ◇ Lão Xá 老舍: "Tha thuyết giá lưỡng thiên hữu điểm thương phong, tảng tử bất phương tiện" 她說這兩天有點傷風, 嗓子不方便 (Tứ thế đồng đường 四世同堂, Nhị bát 二八) Cô ta nói hai hôm nay hơi bị cảm cúm, cổ họng không được dễ chịu.
10. Sẵn tiền tài, giàu có, dư dật. ◇ Tào Ngu 曹禺: "Hiện tại nhĩ thủ hạ phương tiện, tùy tiện quân cấp ngã thất khối bát khối đích hảo ma?" 現在你手下方便, 隨便勻給我七塊八塊的好麼 (Lôi vũ 雷雨, Đệ nhất mạc) Bây giờ ông trong tay sẵn tiền, nhân thể chia sẻ cho tôi bảy đồng tám đồng được không?
11. Mưu kế, mưu tính.
12. Phương pháp, phép thuật.
13. Bài tiết, đại tiện, tiểu tiện. ◇ Tây du kí 西遊記: "Tha lưỡng cá phúc trung giảo thống, (...) na bà bà tức thủ lưỡng cá tịnh dũng lai, giáo tha lưỡng cá phương tiện" 他兩個腹中絞痛, (...) 那婆婆即取兩個凈桶來, 教他兩個方便 (Đệ ngũ thập tam hồi) Hai người trong bụng đau quặn, (...) bà già liền đi lấy hai cái thùng sạch lại, bảo hai người đi tiện vào đó.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng nhà Phật, chỉ đường hướng và sự dễ dàng trong việc giúp đỡ người khác. Đoạn trường tân thanh có câu: » Khi che chén khi thuốc thang, đem lời phương tiện mở đường hiếu sinh « — Cái giúp đạt đến mục đích ( Moyen ) — Ngày nay còn có nghĩa là ích lợi.

▸ Từng từ: 方便

方俗 phương tục

方俗

phương tục

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thói quen lâu đời trong một vùng.

▸ Từng từ: 方俗

方劑 phương tễ

方劑

phương tễ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thuốc chữa bệnh.

▸ Từng từ: 方劑

方向 phương hướng

方向

phương hướng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương hướng, phía

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ đông tây nam bắc trên dưới.
2. Mục tiêu phía trước. ◇ Trần Nghị 陳毅: "Diên An hữu bảo tháp, Nguy nguy cao san thượng; Cao tủng nhập vân đoan, Tháp tiêm chỉ phương hướng" 延安有寶塔, 巍巍高山上; 高聳入雲端, 塔尖指方向 (Diên An bảo tháp ca 延安寶塔歌).
3. Tình thế. ◎ Như: "khán phương hướng tố sự" 看方向做事.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái phía mà ta nhìn về đó.

▸ Từng từ: 方向

方命 phương mệnh

方命

phương mệnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trái lệnh.

▸ Từng từ: 方命

方士 phương sĩ

方士

phương sĩ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người tu luyện phép tiên và nghiên cứu thuật bói toán, trừ tà ma.

▸ Từng từ: 方士

方外 phương ngoại

方外

phương ngoại

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ở ngoài xã hội, ngoài cuộc đời. Nói về người ở ẩn, hoặc đi tu.

▸ Từng từ: 方外

方寸 phương thốn

方寸

phương thốn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấc vuông — Tam quốc chí: Từ Thứ hỏi rằng: Kim thất lão mẫu, phương thốn loạn kỉ ( nay mất mẹ già, phương thốn rối loạn mất rồi ). » Gặp khi phương thốn muôn ngàn xót xa « ( Thơ cổ ).

▸ Từng từ: 方寸

方尺 phương xích

方尺

phương xích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thước vuông.

▸ Từng từ: 方尺

方式 phương thức

方式

phương thức

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương thức, cách thức, biện pháp

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Phương cách 方格.

▸ Từng từ: 方式

方形 phương hình

方形

phương hình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hình vuông.

▸ Từng từ: 方形

方格 phương cách

方格

phương cách

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối phải theo.

▸ Từng từ: 方格

方案 phương án

方案

phương án

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương án, kế hoạch, biện pháp

Từ điển trích dẫn

1. Kế hoạch. ◎ Như: "chiến đấu phương án" 戰鬥方案.
2. Điều lệ, cách thức. ◎ Như: "Hán ngữ bính âm phương án" 漢語拼音方案.

▸ Từng từ: 方案

方法 phương pháp

方法

phương pháp

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương pháp, cách thức, biện pháp

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phép tắc, cách thức phải theo.

▸ Từng từ: 方法

方物 phương vật

方物

phương vật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Những món do một vùng sản xuất ra. Tức sản vật địa phương.

▸ Từng từ: 方物

方略 phương lược

方略

phương lược

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối để làm việc lớn.

▸ Từng từ: 方略

方程 phương trình

方程

phương trình

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phương trình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bày tỏ về sự biến đổi giữa các lượng trong hóa học, hoặc sự biến chuyển giữa các lượng trong toán học ( Équation ).

▸ Từng từ: 方程

方策 phương sách

方策

phương sách

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Phương lược 方略.

▸ Từng từ: 方策

方糖 phương đường

方糖

phương đường

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

đường viên

▸ Từng từ: 方糖

方舟 phương chu

方舟

phương chu

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cái thuyền lớn

▸ Từng từ: 方舟

方藥 phương dược

方藥

phương dược

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vị thuốc. Thứ thuốc trị bệnh.

▸ Từng từ: 方藥

方術 phương thuật

方術

phương thuật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phép lạ của các đạo sĩ. Phép tiên.

▸ Từng từ: 方術

方言 phương ngôn

方言

phương ngôn

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tiếng địa phương, thổ ngữ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng nói của một vùng. Thổ âm — Lời nói hay, lưu truyền lâu đời tại một vùng.

▸ Từng từ: 方言

方里 phương lí

方里

phương lí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dặm vuông.

▸ Từng từ: 方里

方針 phương châm

方針

phương châm

phồn thể

Từ điển phổ thông

phương châm, nguyên tắc, chính sách

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kim chỉ hướng — Điều tốt, hướng dẫn ta trong cuộc sống.

▸ Từng từ: 方針

方鎮 phương trấn

方鎮

phương trấn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đóng giữ một vùng — Chức quan coi giữ một vùng đất.

▸ Từng từ: 方鎮

方针 phương châm

方针

phương châm

giản thể

Từ điển phổ thông

phương châm, nguyên tắc, chính sách

▸ Từng từ: 方针

方面 phương diện

方面

phương diện

phồn thể

Từ điển phổ thông

phương diện, khía cạnh

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa chỉ chức chính yếu trong quân ở một địa phương hoặc trưởng quan ở đó. ◇ Phạm Trọng Yêm 范仲淹: "Ngã cư phương diện vinh vi cụ, Quân hướng đài đoan trực thả ôn" 我居方面榮為懼, 君向臺端直且溫 (Y vận đáp Hàn thị ngự 依韻答韓侍御).
2. Phương hướng, phương vị. ◇ Đông Quan Hán kí 東觀漢記: "Manh bị trưng thượng đạo, mê bất tri đông tây, vân... "Phương diện bất tri, an năng tế chánh!" Tức giá nhi quy" 萌被徵上道, 迷不知東西, 云... "方面不知, 安能濟政!" 即駕而歸 (Phùng Manh truyện 逢萌傳).
3. Bốn phương, bốn mặt. ◇ Văn tuyển 文選: "Khu vũ nghệ an, phương diện tĩnh tức" 區宇乂安, 方面靜息 (Lục thùy 陸倕, Thạch khuyết minh 石闕銘).
4. Mặt vuông vức. ◎ Như: "phương diện phong di" 方面豐頤.
5. Về mặt, về phía (đối với người hoặc sự vật). ◎ Như: "tại âm nhạc thượng, tha đối thanh nhạc phương diện đặc biệt thiện trường" 在音樂上, 他對聲樂方面特別擅長.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bề mặt hình vuông — Cái hướng nhìn, cái khía cạnh của sự việc. » Nghĩ mình phương diện quốc gia « ( Kiều ).

▸ Từng từ: 方面

方靣 phương diện

方靣

phương diện

giản thể

Từ điển phổ thông

phương diện, khía cạnh

▸ Từng từ: 方靣

朔方 sóc phương

朔方

sóc phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hướng Bắc — Vùng đất phía bắc.

▸ Từng từ: 朔方

東方 đông phương

東方

đông phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hướng đông — Vùng đất phía đông.

▸ Từng từ: 東方

比方 tỷ phương

比方

tỷ phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. so sánh
2. ví dụ, chẳng hạn như
3. nếu như, giả sử

▸ Từng từ: 比方

炎方 viêm phương

炎方

viêm phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng đất có khí hậu nóng bức.

▸ Từng từ: 炎方

無方 vô phương

無方

vô phương

Từ điển trích dẫn

1. Không có phương hướng, nơi chốn giới hạn nào cả. ◇ Dịch Kinh 易經: "Thiên thi địa sanh, kì ích vô phương" 天施地生, 其益無方 (Ích quái 益卦).
2. Không có cách thức đã định. ◇ Mạo Tương 冒襄: "Ngã đàn tì bà bổn vô phương, Thượng cùng liêu khuếch hạ thương mang" 我彈琵琶本無方, 上窮寥廓下蒼茫 (Hàn dạ thính Bạch Tam đàn tì bà ca 寒夜聽白三彈琵琶歌).
3. Không có phương pháp, không có cách. ◇ Cốc lương truyện 穀梁傳: "Tựu sư học vấn vô phương, tâm chí bất thông, thân chi tội dã" 就師學問無方, 心志不通, 身之罪也 (Chiêu Công thập cửu niên 昭公十九年).
4. Không câu nệ hoặc hạn chế theo một cách hoặc loại nhất định. ◇ Thanh sử cảo 清史稿: "Quý Mão, dụ viết: Triều đình lập hiền vô phương, bỉ lai bãi khiển tuy đa nam nhân, giai dĩ sự luận xích, phi hữu sở tả hữu dã" Thế Tổ kỉ nhị 癸卯, 諭曰: 朝廷立賢無方, 比來罷譴雖多南人, 皆以事論斥, 非有所左右也 (世祖紀二).
5. Biến hóa vô cùng. ◇ Hàn Dũ 韓愈: "Vô sở bất thông chi vị thánh, diệu nhi vô phương chi vị thần" 無所不通之謂聖, 妙而無方之謂神 (Hạ sách tôn hiệu biểu 賀冊尊號表).
6. Không ai sánh bằng. ◇ Tấn Thư 晉書: "Quan kì tài lược, quyền trí vô phương" 觀其才略, 權智無方 (Phù Kiên Tái kí thượng 苻堅載記上).

▸ Từng từ: 無方

片方 phiến phương

片方

phiến phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ có một mặt, một phía. Chỉ sự thiên lệch, thiếu sót.

▸ Từng từ: 片方

異方 dị phương

異方

dị phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng khác, quê người. Như Tha phương.

▸ Từng từ: 異方

真方 chân phương

真方

chân phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thật thà vuông vức — Chỉ một lối viết chữ Trung Hoa rõ ràng ngay ngắn.

▸ Từng từ: 真方

禁方 cấm phương

禁方

cấm phương

Từ điển trích dẫn

1. Phương thuốc bí mật. ◇ Sử Kí 史記: "Ngã hữu cấm phương, niên lão, dục truyền dữ công, công vô tiết" 我有禁方, 年老, 欲傳與公, 公毋泄 (Biển Thước Thương Công truyện 扁鵲倉公傳).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đơn thuốc bí mật không cho biết.

▸ Từng từ: 禁方

立方 lập phương

立方

lập phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khối vuông, tức khối có các chiều dài, chiều rộng và chiều cao bằng nhau.

▸ Từng từ: 立方

艮方 cấn phương

艮方

cấn phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên hiệu của Trịnh Hoài Đức, công thần của vua Gia Long.

▸ Từng từ: 艮方

良方 lương phương

良方

lương phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đơn thuốc hay, trị khỏi bệnh.

▸ Từng từ: 良方

萬方 vạn phương

萬方

vạn phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khắp nơi trong nước — Mọi cách.

▸ Từng từ: 萬方

藥方 dược phương

藥方

dược phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đơn thuốc, toa thuốc.

▸ Từng từ: 藥方

藩方 phiên phương

藩方

phiên phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ các vùng đất xa, do các thân vương, chư hầu trấn giữ, làm phên che giậu chống cho triều đình.

▸ Từng từ: 藩方

西方 tây phương

西方

tây phương

Từ điển trích dẫn

1. Hướng tây. ◇ Tuân Tử 荀子: "Tây phương hữu mộc yên, danh viết xạ can" 西方有木焉, 名曰射干 (Khuyến học 勸學).
2. Chỉ chung những quốc gia Âu Mĩ ở tây bán cầu. ◎ Như: "tây phương văn hóa" 西方文化.
3. Phật giáo dụng ngữ: Chỉ thế giới cực lạc ở phương tây. ◎ Như: "tây phương tịnh độ" 西方淨土.
4. Họ kép.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hướng mặt trời lặn — Chỉ chung các nước Âu Mĩ — Tiếng nhà Phật, chỉ nước Phật.

▸ Từng từ: 西方

遠方 viễn phương

遠方

viễn phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nơi xa. Đoạn trường tân thanh : » Có người khách ở viễn phương, Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi «.

▸ Từng từ: 遠方

醫方 y phương

醫方

y phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đơn kê các vị thuốc. Đơn thuốc.

▸ Từng từ: 醫方

雙方 song phương

雙方

song phương

Từ điển trích dẫn

1. Hai bên đối đãi nhau. ◎ Như: "mãi mại song phương" 買賣雙方 mua bán hai bên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hai mặt. Hai phía — Có cả hai bên cùng thỏa thuận.

▸ Từng từ: 雙方

斜方形 tà phương hình

斜方形

tà phương hình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hình vuông xéo, tức hình thoi.

▸ Từng từ: 斜方形

方便麵 phương tiện miến

方便麵

phương tiện miến

Từ điển trích dẫn

1. Mì ăn liền. § Ở Đài Loan gọi là "phao miến" 泡麵, "tốc thực miến" 速食麵.

▸ Từng từ: 方便麵

遊方僧 du phương tăng

遊方僧

du phương tăng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thầy tu đi từ nơi sang nơi khác mà hành đạo.

▸ Từng từ: 遊方僧

方亭文集 phương đình văn tập

方亭文集

phương đình văn tập

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tác phẩm bằng Hán văn của Nguyễn Văn Siêu, danh sĩ đời Nguyễn. Xem tiểu truyện tác giả ở vần Siêu.

▸ Từng từ: 方亭文集

方亭詩集 phương đình thi tập

方亭詩集

phương đình thi tập

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tập thơ chữ Hán của Nguyễn Văn Siêu, danh sĩ đời Nguyễn. Xem tiểu truyện tác giả ở vần Siêu.

▸ Từng từ: 方亭詩集

方亭地志類 phương đình địa chí loại

方亭地志類

phương đình địa chí loại

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một cuốn sách về địa dư nước ta của Nguyễn Văn Siêu, danh sĩ đời Nguyễn, bài tựa viết năm 1862, niên hiệu Tự Đức 15. Xem tiểu truyện tác giả ở vần Siêu.

▸ Từng từ: 方亭地志類