Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

疆 - cương

分疆 phân cương

Từ điển trích dẫn

1. Ngăn chia biên giới. ◇ Văn Thiên Tường 文天祥: "Hành nhân vị ngã ngôn, Tống Liêu thử phân cương" 行人為我言, 宋遼此分疆 (Bạch câu hà 白溝河) Người đi trên đường nói cho ta, Nước Tống và nước Liêu ở chỗ này ngăn chia biên giới.
2. Khu vực, đất chia cho cai quản. ◇ Mai Nghiêu Thần 梅堯臣: "Giáp lộ xa đồ thịnh, Phân cương hòa thử thu" 夾路車徒盛, 分疆禾黍秋 (Tống Ngô Cấp Sự di Hoài Tây 送吳給事移淮西).
3. Ngắt câu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chia biên giới, định ranh giới. » Mặt ngoài hai nước Phân cương « ( Đại Nam Quốc Sử ).

▸ Từng từ: 分疆

新疆 tân cương

新疆

tân cương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

vùng Tân Cương (một khu tự trị của Trung Quốc)

▸ Từng từ: 新疆

海疆 hải cương

海疆

hải cương

Từ điển trích dẫn

1. Khu vực ven biển. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Nhị lão da hồi lai thuyết, nhĩ tam thư thư tại hải cương thậm hảo" 二老爺回來說, 你三姐姐在海疆甚好 (Đệ 108 hồi).

▸ Từng từ: 海疆

無疆 vô cương

無疆

vô cương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không giới hạn. Nhiều lắm, lớn lắm.

▸ Từng từ: 無疆

疆吏 cương lại

疆吏

cương lại

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên chức có nhiệm vụ gìn giữ lĩnh thổ.

▸ Từng từ: 疆吏

疆土 cương thổ

疆土

cương thổ

Từ điển trích dẫn

1. Lĩnh thổ quốc gia, cương vực. ◇ Sử Kí 史記: "Nghiêu tử Đan Chu, Thuấn tử Thương Quân, giai hữu cương thổ, dĩ phụng tiên tự" 堯子丹朱, 舜子商均, 皆有疆土, 以奉先祀 (Ngũ đế bổn kỉ 五帝本紀) Con của vua Nghiêu là Đan Chu, con của vua Thuấn là Thương Quân, đều có cương vực, để thờ phụng tông miếu tổ tiên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đất đai — Vùng đất biên giới.

▸ Từng từ: 疆土

疆域 cương vực

疆域

cương vực

Từ điển trích dẫn

1. Bờ cõi, quốc thổ, quốc cảnh. ◇ Tả Tư 左思: "Nhĩ kì cương vực, tắc bàng cực Tề, Tần, kết thấu Kí, Đạo, khai hung Ân, Vệ, khóa niếp Yên, Triệu" 爾其疆域, 則旁極齊秦, 結湊冀道, 開胸殷衛, 跨躡燕趙 (Ngụy đô phú 魏都賦).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng đất biên giới, chỗ tiếp giáp với nước khác.

▸ Từng từ: 疆域

疆埸 cương dịch

疆埸

cương dịch

Từ điển trích dẫn

1. Quốc giới, biên cảnh. ◇ Tả truyện 左傳: "Cương dịch chi sự, thận thủ kì nhất, nhi bị kì bất ngu" 疆埸之事, 慎守其一, 而備其不虞 (Hoàn Công thập thất niên 桓公十七年).
2. Bờ ruộng. ◇ Thi Kinh 詩經: "Trung điền hữu lư, Cương dịch hữu qua" 中田有廬, 疆埸有瓜 (Tiểu nhã 小雅, Tín nam san 信南山) Trong ruộng có nhà, Bờ ruộng có (trồng) dưa.
3. Chiến trường. § Tục viết lầm với "cương trường" 疆場.

▸ Từng từ: 疆埸

疆場 cương trường

疆場

cương trường

Từ điển trích dẫn

1. Chiến trường, sa trường. § Viết đúng là "cương dịch" 疆埸. Tục viết lầm là "cương trường" 疆場. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Tức sử trảm tướng khiên kì, uy chấn cương trường, diệc thiên tướng chi nhậm, phi chủ công sở nghi dã" 即使斬將搴旗, 威振疆場, 亦偏將之任, 非主公所宜也 (Đệ ngũ tam hồi) Ngay có chém được tướng địch, đoạt được cờ, oai danh lừng lẫy chiến trường, cũng là nhiệm vụ của một tên phó tướng, chứ không phải là việc chúa công.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Cương giới 疆界.

▸ Từng từ: 疆場

疆理 cương lí

疆理

cương lí

Từ điển trích dẫn

1. Phân chia, trị lí. ◇ Hán Thư 漢書: "Cổ giả lập quốc cư dân, cương lí thổ địa, tất di xuyên trạch chi phân, đạc thủy thế sở bất cập" 古者立國居民, 疆理土地, 必遺川澤之分, 度水勢所不及 (Câu hức chí 溝洫志).
2. Cảnh giới, giới hạn. ◇ Lưu Tri Cơ 劉知幾: "Nhiên (Tư Mã) Thiên chi dĩ thiên tử vi bổn kỉ, chư hầu vi thế gia, tư thành đảng hĩ. Đãn khu vực kí định, nhi cương lí bất phân, toại lệnh hậu chi học giả hãn tường kì nghĩa" 然遷之以天子為本紀, 諸侯為世家, 斯誠讜矣. 但區域既定, 而疆理不分, 遂令後之學者罕詳其義 (Sử thông 史通, Bổn kỉ 本紀).
3. Cương vực. ◇ Lưu Cơ 劉基: "Phiếm tảo tinh thiên, khuếch thanh hoàn vũ, phục tiên vương chi cương lí, khai vạn thế chi thái bình" 泛掃腥膻, 廓清寰宇, 復先王之疆理, 開萬世之太平 (Phúc phẫu tập 覆瓿集, Tự 序).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cai quản đất đai, phân chia ruộng đất v.v….

▸ Từng từ: 疆理

疆界 cương giới

疆界

cương giới

Từ điển trích dẫn

1. Bờ cõi, đất đai, quốc giới, địa giới. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Tích Thiền Vu lũ xâm cương giới, Hán thiên tử hứa dĩ công chủ hòa thân" 昔單于屢侵疆界, 漢天子許以公主和親 (Đệ tứ thập tứ hồi) Ngày xưa chúa rợ Hung Nô hay xâm lấn bờ cõi, thiên tử nhà Hán còn phải hứa gả công chúa cho nó, để cầu thân. ◇ Cảnh thế thông ngôn 警世通言: "Khoái Công đích công tử Khoái Kính Cộng dữ hào hộ Tra gia tranh phần địa cương giới, nhượng mạ liễu nhất tràng" 蒯公的公子蒯敬共與豪戶查家爭墳地疆界, 嚷罵了一場 (Lão môn sanh tam thế báo ân 老門生三世報恩).
2. Phiếm chỉ giới hạn, phạm vi. ◇ Lục Du 陸游: "Bình sanh hỉ đăng cao, Túy nhãn vô cương giới" 平生喜登高, 醉眼無疆界 (Vũ trung đăng An Phúc tự tháp 雨中登安福寺塔).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bờ cõi đất đai — Giới hạn.

▸ Từng từ: 疆界

邊疆 biên cương

邊疆

biên cương

Từ điển trích dẫn

1. Vùng đất ở biên giới. § Cũng như "biên cảnh" 邊境.
2. Biên tế, giới hạn. ◇ Tư Mã Quang 司馬光: "Ma mạch cực vọng vô biên cương" 麻麥極望無邊疆 (Họa phạm cảnh nhân tây kì dã lão 和范景仁西圻野老) Rừng cây gai đồng lúa mạch nhìn mút mắt không giới hạn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Biên cảnh 邊境.

▸ Từng từ: 邊疆

列土分疆 liệt thổ phân cương

列土分疆

liệt thổ phân cương

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa, thiên tử chia đất cho chư hầu hoặc công thần gọi là "liệt thổ phân cương" 列土分疆.

▸ Từng từ: 列土分疆

阿塞拜疆 a tái bái cương

阿塞拜疆

a tái bái cương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nước Azerbaijan

▸ Từng từ: 阿塞拜疆