Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

夢 - mông, mộng

做夢 tố mộng

Từ điển trích dẫn

1. Nằm mơ, chiêm bao. ◎ Như: "tố mộng hữu thì thị tiềm ý thức hành vi hoặc nội tâm khát vọng đích phản xạ" 做夢有時是潛意識行為或內心渴望的反射.
2. Tỉ dụ không tưởng, huyễn tưởng. ◎ Như: "bạch nhật tố mộng" 白日做夢 hoang tưởng ban ngày.

▸ Từng từ: 做夢

占夢 chiêm mộng

占夢

chiêm mộng

Từ điển trích dẫn

1. Xem bói để đoán mộng lành hay dữ. ◇ Quách Mạt Nhược 郭沫若: "Nhất cá tác gia đích sanh hoạt (...) đô thị tha đích mộng đích tài liệu; phi hữu thập phần đích nghiên cứu bất năng tố chiêm mộng đích triệu nhân" 一個作家的生活(...)都是他的夢的材料; 非有十分的研究不能做占夢的兆人 (Văn nghệ luận tập 文藝論集, Phê bình dữ mộng 批評與夢).
2. Tên chức quan coi về việc đoán mộng. ◇ Sử Kí 史記: "Nhị Thế mộng bạch hổ niết kì tả tham mã, sát chi, tâm bất lạc, quái vấn chiêm mộng" 二世夢白虎齧其左驂馬, 殺之, 心不樂, 怪問占夢 (Tần Thủy Hoàng bổn kỉ 秦始皇本紀).

▸ Từng từ: 占夢

吉夢 cát mộng

吉夢

cát mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ tốt lành, được coi như báo việc lành.

▸ Từng từ: 吉夢

噩夢 ngạc mộng

噩夢

ngạc mộng

Từ điển trích dẫn

1. Giấc mơ do trong lòng cảm động kinh ngạc mà thành. ◇ Chu Lễ 周禮: "Dĩ nhật nguyệt tinh thần chiêm lục mộng chi cát hung, nhất viết chánh mộng, nhị viết ngạc mộng" 以日月星辰占六夢之吉凶, 一曰正夢, 二曰噩夢 (Xuân quan 春官, Chiêm mộng 占夢).
2. Ác mộng, giấc mơ chẳng lành. ◇姚雪垠: "Chánh nhân vi tha tưởng đắc thái đa, vãn thượng bất thị thất miên tiện thị bị ngạc mộng triền nhiễu" 正因為他想得太多, 晚上不是失眠便是被噩夢纏繞 (Trường dạ 長夜, Nhất).
3. Tỉ dụ cuộc gặp gỡ đáng e sợ. ◇ Tần Mục 秦牧: "Ngạc mộng kết thúc liễu! Văn Hóa Viên địa trục tiệm xuất hiện liễu hân hân hướng vinh đích cảnh tượng" 噩夢結束了! 文化園地逐漸出現了欣欣向榮的景象 (Trường nhai đăng ngữ 長街燈語, Đại gia hoan nghênh phong phú đa thải đích văn hóa sanh hoạt 大家歡迎豐富多采的文化生活).

▸ Từng từ: 噩夢

圓夢 viên mộng

圓夢

viên mộng

Từ điển trích dẫn

1. Đoán mộng, theo điều thấy trong mộng dự báo việc lành hay dữ. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "(Tống Giang) bị Triều Cái nhất thôi, tát nhiên giác lai, khước thị nam kha nhất mộng. Tiện khiếu tiểu giáo thỉnh quân sư viên mộng" (宋江)被晁蓋一推, 撒然覺來, 卻是南柯一夢. 便叫小校請軍師圓夢 (Đệ lục ngũ hồi). § Xem "chiêm mộng" 占夢.
2. Biến mộng tưởng thành sự thật.

▸ Từng từ: 圓夢

夢中 mộng trung

夢中

mộng trung

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trong giấc mơ.

▸ Từng từ: 夢中

夢事 mộng sự

夢事

mộng sự

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc xảy ra trong giấc mơ. Hát nói của Cao Bá Quát có câu: » Vắt tay nằm nghĩ chuyện đâu đâu, đem mộng sự đọ với chân thân thì cũng hệt «.

▸ Từng từ: 夢事

夢兆 mộng triệu

夢兆

mộng triệu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái điềm xấu tốt trong giấc mơ. Đoạn trường tân thanh có câu: » Cứ trong mộng triệu mà suy, phận con thôi có ra gì mai sau «.

▸ Từng từ: 夢兆

夢境 mộng cảnh

夢境

mộng cảnh

phồn thể

Từ điển phổ thông

cõi mộng, cảnh mơ

▸ Từng từ: 夢境

夢夢 mông mông

夢夢

mông mông

Từ điển trích dẫn

1. Mù mịt, rối loạn, không sáng suốt. ◇ Thi Kinh 詩經: "Thị nhĩ mông mông, Ngã tâm thảm thảm" 視爾夢夢, 我心慘慘 (Đại nhã 大雅, Ức 抑) Trông ý vua mù mịt rối loạn, Lòng ta sầu lo. § Vua đây chỉ "Chu Lệ Vương" 周厲王.

▸ Từng từ: 夢夢

夢寐 mộng mị

夢寐

mộng mị

phồn thể

Từ điển phổ thông

mộng mị, ngủ mơ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngủ mà nằm mơ.

▸ Từng từ: 夢寐

夢幻 mộng huyễn

夢幻

mộng huyễn

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Cảnh mộng không thật, huyễn giác. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Tác giả tự vân, nhân tằng lịch quá nhất phiên mộng huyễn chi hậu" 作者自云, 因曾歷過一番夢幻之後 (Đệ nhất hồi).

夢幻

mộng ảo

phồn thể

Từ điển phổ thông

ảo tưởng, ảo cảnh

▸ Từng từ: 夢幻

夢想 mộng tưởng

夢想

mộng tưởng

phồn thể

Từ điển phổ thông

mơ tưởng hão huyền

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mơ màng nhớ tới, nghĩ tới.

▸ Từng từ: 夢想

夢景 mộng cảnh

夢景

mộng cảnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cảnh vật thấy trong giấc mơ.

▸ Từng từ: 夢景

夢熊 mộng hùng

夢熊

mộng hùng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nằm mơ thấy con gấu, chỉ điềm sinh con trai. Kinh thi: Cát mộng duy hà? Duy hùng duy bi.. Đại nhân chiêm chi duy hùng, duy bi, nam tử chi tường ( mộng lành ra sao? Gấu đực gấu cái. Đại nhân bói đó. Gấu đực gấu cái, điềm sinh con trai ). ý nói nằm mộng thấy gấu là điềm sinh con trai.

▸ Từng từ: 夢熊

夢精 mộng tinh

夢精

mộng tinh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một bệnh của đàn ông, nằm mơ giao hợp với đàn bà mà xuất tinh.

▸ Từng từ: 夢精

夢蘭 mộng lan

夢蘭

mộng lan

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ người đàn bà có thai. § Do tích người thiếp của "Văn Công" 文公 nước "Trịnh" 鄭, nằm mơ thấy cây lan mà sinh ra "Mục Công" 穆公.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ người đàn bà có thai, do tích người thiếp của Văn Công nước Trịnh, nằm mơ thấy cây lan mà có thai Mục Công. » Kẻ đà bói phượng, người đà mộng lan «. ( Bần nữ thán ).

▸ Từng từ: 夢蘭

夢蛇 mộng xà

夢蛇

mộng xà

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nằm mơ thấy rắn, chỉ việc sinh con gái. Mông xà: Mơ thấy rắn do câu: Duy hủy duy sa. Nữ tử chi tường mơ thấy loại rắn, điềm đẻ con gái. » Hiếm hoi mới được mộng xà, Vân Tiên một gái mặt hoa khuynh thành « ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ: 夢蛇

夢見 mộng kiến

夢見

mộng kiến

phồn thể

Từ điển phổ thông

thấy trong mộng, gặp trong mơ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thấy, gặp trong giấc mơ.

▸ Từng từ: 夢見

夢話 mộng thoại

夢話

mộng thoại

phồn thể

Từ điển phổ thông

nói mê, nói khi ngủ mê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói mớ trong giấc mơ — Cũng chỉ lời nói thiếu suy nghĩ, không giá trị gì.

▸ Từng từ: 夢話

夢遊 mộng du

夢遊

mộng du

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nằm mơ thấy mình rong chơi đây đó — Tên một bệnh về thần kinh, người bệnh đang ngủ, vụt ngồi dậy, có những hành động kì quái, nhưng sáng hôm sau không nhớ gì.

▸ Từng từ: 夢遊

夢遺 mộng di

夢遺

mộng di

phồn thể

Từ điển phổ thông

mộng tinh (xuất tinh khi ngủ mê)

▸ Từng từ: 夢遺

夢魘 mộng yểm

夢魘

mộng yểm

phồn thể

Từ điển phổ thông

cơn ác mộng

▸ Từng từ: 夢魘

幻夢 huyễn mộng

幻夢

huyễn mộng

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Cảnh mộng hư giả. Tỉ dụ mơ tưởng không thật tế. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Giáp độc chi biến sắc, vi gian viết: Thử huyễn mộng chi thích phù nhĩ, hà túc quái" 甲讀之變色, 為間曰: 此幻夢之適符耳, 何足怪 (Mộng lang 夢狼) Giáp đọc thư tái mặt, một lúc mới nói: Đó chỉ là ảo mộng tình cờ phù hợp thôi, có gì lạ.

幻夢

ảo mộng

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Cảnh mộng hư giả. Tỉ dụ mơ tưởng không thật tế. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Giáp độc chi biến sắc, vi gian viết: Thử huyễn mộng chi thích phù nhĩ, hà túc quái" 甲讀之變色, 為間曰: 此幻夢之適符耳, 何足怪 (Mộng lang 夢狼) Giáp đọc thư tái mặt, một lúc mới nói: Đó chỉ là ảo mộng tình cờ phù hợp thôi, có gì lạ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điều mơ tưởng hão huyền, không có thật.

▸ Từng từ: 幻夢

惡夢 ác mộng

惡夢

ác mộng

phồn thể

Từ điển phổ thông

cơn ác mộng

Từ điển trích dẫn

1. Mộng thấy điều đáng sợ hoặc chẳng lành. ◇ Hậu Hán Thư 後漢書: "Kì thê sác ác mộng, hựu đa kiến quái biến" 其妻數惡夢, 又多見怪變 (Bành Sủng truyện 彭寵傳).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ xấu, thấy những điều ghê gớm.

▸ Từng từ: 惡夢

愁夢 sầu mộng

愁夢

sầu mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ buồn — Buồn rầu mơ tưởng.

▸ Từng từ: 愁夢

春夢 xuân mộng

春夢

xuân mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ đêm xuân. Chỉ cuộc sống đầy hạnh phúc ngắn ngủi trôi qua. Cung oán ngâm khúc : » Dẫu mà ai có ngàn vàng, Đố ai mua được một tràng mộng xuân «.

▸ Từng từ: 春夢

熊夢 hùng mộng

熊夢

hùng mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ thấy con gấu, chỉ sự đẻ con trai.

▸ Từng từ: 熊夢

神夢 thần mộng

神夢

thần mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ do vị thần báo cho biết. Đoạn trường tân thanh : » Vả trong thần mộng mấy lời «.

▸ Từng từ: 神夢

蝶夢 điệp mộng

蝶夢

điệp mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giấc mơ hóa bướm. Trang Chu ( Trang Tử ) nằm mơ hóa bướm, tỉnh dậy không biết mình là người hay bướm. Chỉ giấc mơ.

▸ Từng từ: 蝶夢

診夢 chẩn mộng

診夢

chẩn mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đoán giấc mơ để biết lành dữ.

▸ Từng từ: 診夢

雲夢 vân mộng

雲夢

vân mộng

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là 雲瞢.
2. Tên chằm thời xưa. § Trước đời Hán Ngụy, phạm vi "Vân Mộng" 雲夢 không lớn lắm, sau đời Tấn, "Vân Mộng" bao gồm cả "Động Đình Hồ" 洞庭湖. ◇ Lí Tần 李頻: "Khứ nhạn viễn xung Vân Mộng tuyết, Li nhân độc thướng Động Đình thuyền" 去雁遠衝雲夢雪, 離人獨上洞庭船 (Tương khẩu tống hữu nhân 湘口送友人).
3. Mượn chỉ đất Sở thời cổ. ◇ Lục Quy Mông 陸龜蒙: "Nhất triêu Vân Mộng vi binh chí, Hung hãm phong mang não đồ địa" 一朝雲夢圍兵至, 胸陷鋒鋩腦塗地 (Khánh phong trạch cổ tỉnh hành 慶封宅古井行).

▸ Từng từ: 雲夢

黃粱夢 hoàng lương mộng

黃粱夢

hoàng lương mộng

Từ điển trích dẫn

1. "Lư Sinh" 盧生 trọ ở "Hàm Đan" 邯鄲, gặp đạo sĩ "Lã Ông" 呂翁. Lư Sinh than vãn cảnh mình cùng khốn. Lã Ông bèn lấy cái gối bằng sứ cho Lư Sinh mượn ngủ. Khi ấy, chủ quán đang nấu một nồi kê ("hoàng lương" 黃粱). Trong giấc ngủ, Lư Sinh nằm mộng thấy được tận hưởng vinh hoa phú quý. Lúc tỉnh dậy, thì nồi kê chưa chín. Câu chuyện ý nói đời người ngắn ngủi, vinh hoa phú quý là giấc chiêm bao (theo "Thái bình quảng kí" 太平廣記).
2. ☆ Tương tự: "mộng giác hoàng lương" 夢覺黃粱, "mộng thục hoàng lương" 夢熟黃粱, "hoàng lương nhất mộng" 黃粱一夢, "nhất chẩm hoàng lương" 一枕黃粱.

▸ Từng từ: 黃粱夢

同床各夢 đồng sàng các mộng

同床各夢

đồng sàng các mộng

Từ điển trích dẫn

1. Cùng giường mà khác mộng. Nghĩa bóng: Cùng sống chung hoặc làm việc chung nhưng ý kiến, quan điểm, chí hướng khác biệt nhau. § Cũng nói "đồng sàng dị mộng" 同床異夢.

▸ Từng từ: 同床各夢

同床異夢 đồng sàng dị mộng

同床異夢

đồng sàng dị mộng

Từ điển trích dẫn

1. Tỉ dụ cùng sinh sống hoặc cùng nhau làm việc nhưng ý kiến bất đồng, mỗi người đều có dự tính riêng. ☆ Tương tự: "đồng sàng các mộng" 同床各夢. ◇ Chu Nhi Phục 周而復: "Tống Kì Văn yếu tha hòa Giang Cúc Hà trù hoạch miên phưởng toàn nghiệp liên doanh đích sự, lưỡng cá nhân đồng sàng dị mộng, các hữu các đích đả toán" 宋其文要他和江菊霞籌劃棉紡全業聯營的事, 兩個人同床異夢, 各有各的打算 (Thượng Hải đích tảo thần 上海的早晨, Đệ tứ bộ tam bát 第四部三八).

▸ Từng từ: 同床異夢

癡人說夢 si nhân thuyết mộng

癡人說夢

si nhân thuyết mộng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kẻ ngu đần nói chuyện chiêm bao, chỉ người nói năng không ra nghĩa lí gì.

▸ Từng từ: 癡人說夢