hi, li, ly, triền
lí ㄌㄧˊ

hi

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) § Cũng như "li" . ◎ Như: "thất chi hào li, sai chi thiên lí" , sai một li, đi một dặm.

li

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) § Cũng như "li" . ◎ Như: "thất chi hào li, sai chi thiên lí" , sai một li, đi một dặm.

ly

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. sửa sang
2. tỷ lệ lãi
3. cai trị

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ .

Từ điển Trần Văn Chánh

Như (bộ ).

Từ điển Trần Văn Chánh

① Xentimet;
② Li, lai (đơn vị tỉ lệ lãi, lãi hàng năm 1 li (lai) là 1%, lãi hàng tháng 1 li (lai) là 0, 1%);
③ Nhỏ bé;
④ (văn) Chỉnh lí, điều khiển, sửa sang: Sửa sang văn thể;
⑤ (văn) Cai trị;
⑥ (văn) Cho. Xem , [xê].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một lối viết giản dị của chữ Li — Một âm là Triền. Xem Triền.

Từ ghép 4

triền

phồn & giản thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiệm buôn, cửa hàng. Như chữ .
ti, tý, tỉ, tỷ
bī ㄅㄧ, bì ㄅㄧˋ, pí ㄆㄧˊ

ti

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) "Ti phù" , tức "cẩm quỳ" , hoa rất đẹp.
2. (Động) Che chở, tí hộ. § Thông "tí" . ◇ Trang Tử : "Nam Bá Tử Kì du hồ Thương chi khâu, kiến đại mộc yên, hữu dị, kết tứ thiên thừa, ẩn tương tỉ kì sở lại" , , , , (Nhân gian thế ) Nam Bá Tử Kì chơi trên gò đất Thương, thấy cây gỗ lớn, có vẻ lạ, xếp nghìn cỗ xe bốn ngựa có thể ẩn nấp (được che chở) dưới bóng râm của nó.

phồn thể

Từ điển phổ thông

che trở

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bóng mát của cây.

tỉ

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) "Ti phù" , tức "cẩm quỳ" , hoa rất đẹp.
2. (Động) Che chở, tí hộ. § Thông "tí" . ◇ Trang Tử : "Nam Bá Tử Kì du hồ Thương chi khâu, kiến đại mộc yên, hữu dị, kết tứ thiên thừa, ẩn tương tỉ kì sở lại" , , , , (Nhân gian thế ) Nam Bá Tử Kì chơi trên gò đất Thương, thấy cây gỗ lớn, có vẻ lạ, xếp nghìn cỗ xe bốn ngựa có thể ẩn nấp (được che chở) dưới bóng râm của nó.

tỷ

phồn thể

Từ điển Thiều Chửu

① Có khi mượn dùng như chữ tí .
tỉ, tỷ, xí
xǐ ㄒㄧˇ

tỉ

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Giày, dép. ◎ Như: "tệ tỉ" giày rách.
2. (Động) Mang giày đi vội vàng. ◎ Như: "tỉ lí tạo môn" mang giày vội vàng ra đón tiếp.
3. (Động) Vứt bỏ. ◇ Khổng Trĩ Khuê : "Giới thiên kim nhi bất miện, tỉ vạn thặng kì như thoát" , (Bắc san di văn ) Nhặt nghìn vàng mà không liếc mắt, Vứt bỏ muôn cỗ xe coi như không.
4. § Cũng đọc là "xí".

Từ ghép 1

tỷ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

giày, dép

Từ điển Thiều Chửu

① Giầy, như tệ tỉ giầy rách, nói bóng là cái của không có giá trị gì, cũng đọc là xí.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Giày, dép, hài: Giày hỏng rách.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đôi dép nhỏ gót bằng — Xỏ vào dép mà đi.

Từ ghép 1

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Giày, dép. ◎ Như: "tệ tỉ" giày rách.
2. (Động) Mang giày đi vội vàng. ◎ Như: "tỉ lí tạo môn" mang giày vội vàng ra đón tiếp.
3. (Động) Vứt bỏ. ◇ Khổng Trĩ Khuê : "Giới thiên kim nhi bất miện, tỉ vạn thặng kì như thoát" , (Bắc san di văn ) Nhặt nghìn vàng mà không liếc mắt, Vứt bỏ muôn cỗ xe coi như không.
4. § Cũng đọc là "xí".

Từ điển Thiều Chửu

① Giầy, như tệ tỉ giầy rách, nói bóng là cái của không có giá trị gì, cũng đọc là xí.
hi, hy, li, ly
lí ㄌㄧˊ, xī ㄒㄧ, xǐ ㄒㄧˇ

hi

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Sửa sang, sửa đổi. ◎ Như: "li chánh văn thể" sửa sang thể văn cho đúng.
2. (Động) Cai trị, trị lí.
3. (Động) Cho, cấp cho.
4. (Danh) Đơn vị tỉ lệ lãi. Lãi mỗi năm, một "li" là 1%.
5. (Danh) Đơn vị chiều dài. ◎ Như: "li mễ" một phần trăm của một mét (cm, centimètre), cũng gọi là "công phân" .
6. (Danh) Đơn vị diện tích. Bằng một phần trăm của một "mẫu" .
7. (Danh) Đơn vị trọng lượng. Bằng một phần ngàn của một "lượng" .
8. (Danh) "Li kim" một thứ thuế nhà buôn. Cứ trăm phần lấy năm phần gọi là "li kim". Thường dùng tắt một chữ "li".
9. (Danh) Đàn bà góa, quả phụ. § Thông "li" .
10. (Danh) Họ "Li".
11. Một âm là "hi". (Danh) Hạnh phúc, may mắn. § Cùng nghĩa với "hi" .

hy

phồn & giản thể

Từ điển Thiều Chửu

① Sửa sang. Như li chánh văn thể sửa sang thể văn cho đúng.
② Li, lai. Ðơn vị tỉ lệ lãi, lãi hàng năm 1 li (lai) là 1%. Mười lai là một phân.
③ Cai trị.
④ Cho.
⑤ Li kim một thứ thuế nhà buôn. Cứ trăm phần lấy năm phần gọi là li kim, thường dùng tắt một chữ li.
⑥ Một âm là hi. Phúc. Cùng nghĩa với chữ hi .

Từ điển Trần Văn Chánh

Như (bộ )

li

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Sửa sang, sửa đổi. ◎ Như: "li chánh văn thể" sửa sang thể văn cho đúng.
2. (Động) Cai trị, trị lí.
3. (Động) Cho, cấp cho.
4. (Danh) Đơn vị tỉ lệ lãi. Lãi mỗi năm, một "li" là 1%.
5. (Danh) Đơn vị chiều dài. ◎ Như: "li mễ" một phần trăm của một mét (cm, centimètre), cũng gọi là "công phân" .
6. (Danh) Đơn vị diện tích. Bằng một phần trăm của một "mẫu" .
7. (Danh) Đơn vị trọng lượng. Bằng một phần ngàn của một "lượng" .
8. (Danh) "Li kim" một thứ thuế nhà buôn. Cứ trăm phần lấy năm phần gọi là "li kim". Thường dùng tắt một chữ "li".
9. (Danh) Đàn bà góa, quả phụ. § Thông "li" .
10. (Danh) Họ "Li".
11. Một âm là "hi". (Danh) Hạnh phúc, may mắn. § Cùng nghĩa với "hi" .

Từ ghép 1

ly

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. sửa sang
2. tỷ lệ lãi
3. cai trị

Từ điển Thiều Chửu

① Sửa sang. Như li chánh văn thể sửa sang thể văn cho đúng.
② Li, lai. Ðơn vị tỉ lệ lãi, lãi hàng năm 1 li (lai) là 1%. Mười lai là một phân.
③ Cai trị.
④ Cho.
⑤ Li kim một thứ thuế nhà buôn. Cứ trăm phần lấy năm phần gọi là li kim, thường dùng tắt một chữ li.
⑥ Một âm là hi. Phúc. Cùng nghĩa với chữ hi .

Từ điển Trần Văn Chánh

① Xentimet;
② Li, lai (đơn vị tỉ lệ lãi, lãi hàng năm 1 li (lai) là 1%, lãi hàng tháng 1 li (lai) là 0, 1%);
③ Nhỏ bé;
④ (văn) Chỉnh lí, điều khiển, sửa sang: Sửa sang văn thể;
⑤ (văn) Cai trị;
⑥ (văn) Cho. Xem , [xê].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sửa sang sắp đặt — Điều may mắn, phúc đức — Đàn bà góa chồng — Tặng. Ban cho — Đơn vị diện tích rất nhỏ, bằng 1/1000 thước ta — Đơn vị chiều dài rất nhỏ, bằng 1/1000 mẫu ta — Đơn vị trọng lượng rất nhỏ, bằng 1/1000 lạng ta — như chữ li .

Từ ghép 1

tỷ
zǐ ㄗˇ

tỷ

phồn thể

Từ điển phổ thông

chị gái

Từ điển Trần Văn Chánh

Như .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Tỉ .
tệ
bì ㄅㄧˋ

tệ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. rách nát, xấu
2. của tôi (ý khiêm tốn)

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Nát, hư, rách. ◎ Như: "tệ trửu" cái chổi nát. ◇ Liêu trai chí dị : "Tiện thác cừu tệ, khất đắc chuế bổ" 便, (Thanh Phụng ) Nhân dịp lấy cớ áo cừu rách, xin (con chồn) để vá.
2. (Tính) Mệt mỏi. ◎ Như: "tệ ư bôn mệnh" mệt nhọc vì chạy theo theo lệnh sai khiến. ◇ Văn tuyển : "Kim thiên hạ tam phân, Ích Châu bì tệ" , (Gia Cát Lượng , Xuất sư biểu ) Nay thiên hạ chia ba, Ích Châu mỏi mệt.
3. (Tính) Lời nói khiêm: hẹp hòi, kém cỏi. ◎ Như: "tệ xá" cái nhà hẹp hòi của tôi, "tệ ấp" đất nước hủ bại của chúng tôi. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Đặc cụ tiểu chước, yêu huynh đáo tệ trai nhất ẩm" , (Đệ nhất hồi) Riêng bày một tiệc rượu nhỏ, mời tôn huynh sang tệ trai thưởng thức (uống).
4. (Động) Thua, thất bại. ◇ Tả truyện : "Tệ ư Hàn" (Hi Công thập niên ) Thua ở nước Hàn.
5. (Động) Vứt, bỏ.

Từ điển Thiều Chửu

① Nát, như tệ trửu cái chổi nát.
② Mệt lử, tệ ư bôn mệnh chạy theo nhọc lử.
③ Hẹp hòi, tiếng dùng để nói nhún mình, như tệ xá cái nhà hẹp hòi của tôi, tệ ấp đất nước hủ bại của chúng tôi, v.v.
④ Thua.
⑤ Bỏ.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Hư, hỏng, cùn, nát, xấu, rách: Áo rách; Chổi cùn;
② Của tôi (tiếng nhũn nhặn dùng để chỉ những cái của mình): Họ (hèn) của tôi; Chỗ tôi (ở), tệ xá; Đất nước tồi tệ của chúng tôi;
③ (văn) Mệt lử: Mệt lử chạy theo lệnh sai khiến;
④ (văn) Làm cho mệt mỏi: Chịu liên minh rồi cho quân lui về, làm cho nước Sở phải mệt mỏi (Tả truyện);
⑤ (văn) Thất bại, thua: Thua ở nước Hàn (Tả truyện);
⑥ (văn) Vứt bỏ: Đội xong mũ rồi có thể vứt nó đi vậy (Lễ kí).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hư hỏng. Hư nát — Bỏ đi — Mệt mỏi — Cũ, xấu. Tiếng khiêm nhường khi nói về những thứ gì của mình — Dùng như chữ Tệ .

Từ ghép 4

tỉ, tỷ
bǐ ㄅㄧˇ

tỉ

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Khiến, khiến cho. ◎ Như: "tỉ năng tự lập" khiến cho có thể tự lập. ◇ Liêu trai chí dị : "Hoa thần cảm quân chí tình, tỉ Hương Ngọc phục giáng cung trung" , (Hương Ngọc ) Thần hoa cảm động vì chân tình của chàng, cho Hương Ngọc lại xuống ở trong cung viện.
2. (Động) Theo, phục tòng. ◇ Thư Kinh : "Võng bất suất tỉ" (Vũ Thành ) Không ai không noi theo.

tỷ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

khiến cho

Từ điển Thiều Chửu

① Khiến, như tỉ nhĩ xí nhi xương khiến cho mày tốt mà thịnh.
② Theo, như võng bất xuất tỉ không ai không noi theo.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Khiến cho: Khiến cho mày mạnh mẽ mà sáng sủa;
② Để, cốt để;
③ Noi theo: Không ai không noi theo.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Càng thêm — Sai khiến — Theo. Nghe theo.
tỉ, tỷ
xǐ ㄒㄧˇ

tỉ

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Sợ hãi. ◎ Như: "úy tỉ bất tiền" sợ hãi không dám tiến lên. ◇ Luận Ngữ : "Cung nhi vô lễ tắc lao, thận nhi vô lễ tắc tỉ" , (Thái Bá ) Cung kính mà không biết lễ thì khó nhọc, cẩn thận mà không biết lễ thì nhút nhát.
2. (Danh) Tên một thứ cỏ thuộc loài lau, sậy.

tỷ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

sợ hãi

Từ điển Thiều Chửu

① Sợ hãi. Như úy tỉ bất tiền sợ hãi không dám tiến lên.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Sợ sệt, sợ hãi: Sợ sệt không dám tiến lên.

tỷ phương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. so sánh
2. ví dụ, chẳng hạn như
3. nếu như, giả sử
tỳ, tỷ
pí ㄆㄧˊ, pǐ ㄆㄧˇ

tỳ

phồn & giản thể

Từ điển Trần Văn Chánh

】tì tuy [písui]
① (văn) Người con gái xấu;
② Dung mạo xấu xí.

tỷ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

chia rẽ

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Chia lìa, phân li. ◎ Như: "tỉ li" chia lìa. ◇ Thi Kinh : "Hữu nữ tỉ li, Xuyết kì khấp hĩ" , (Vương phong , Trung cốc hữu thôi ) Có người vợ bị chia lìa, Sụt sùi khóc lóc.

Từ điển Thiều Chửu

① Lìa rẽ, như tỉ li lìa rẽ (vợ chồng li dị nhau).

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Lìa rẽ, phân li, chia lìa;
② 【】tỉ li [pêlí] Vợ bị chồng bỏ: Có người vợ bị chồng bỏ rơi (Thi Kinh);
③ Phân biệt, khu biệt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Riêng ta — Khác.

Học tiếng Trung qua tiếng Việt

Trước khi đến với một ngôn ngữ mới, chúng ta cần tìm hiểu cách thức ghi nhớ của chính mình. Nếu thực sự hiểu một cái gì đó thì nhớ lại sẽ dễ hơn. Chúng ta nên hiểu các cấu trúc cơ bản để có thể vận dụng trong mọi hoạn cảnh và khía cạnh hàng ngày thay vì học vẹt. Học như cái máy bằng cách nhét kiến thức vào đầu, chỉ làm cho mọi thứ nặng nề hơn. Còn hiểu rõ sẽ giúp chúng ta tiếp thu và áp dụng kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả.

Cách học sau đây tập trung vào việc nhìn các từ vựng một cách thích thú, thấy được sự ảo diệu của từng từ, rồi tìm hiểu ngữ pháp câu cú tiếng Trung trước khi học nói. Đây là cách học để hiểu sâu về ngôn ngữ chứ không phải để thực hành một cách hời hợt và bập bẹ vì mong muốn thực dụng giao tiếp thật nhanh. Học theo cách sau, bạn không những học một ngôn ngữ mới mà còn hiểu sâu hơn về tiếng Việt, vì suy ra đa phần các khái niệm quan trọng nhất trong tiếng Việt cũng bắt nguồn từ tiếng Hán Nôm. Cho nên, học tiếng Trung qua tiếng Việt là một lợi thế rất lớn: nhiều cấu trúc ngữ pháp, từ ngữ và âm thanh rất tương đồng; hai nền văn hóa cũng rất giống nhau.

Không cần thầy, không cần người để giao tiếp, ta vẫn có cách để học nếu thực sự có đam mê.

1- Học từ vựng

Học theo bộ thủ (部首), bao gồm 214 bộ.

Ví dụ: vì chúng ta là con người nên chúng ta nên bắt đầu bằng bộ nhân (人).

Nhìn từ ngữ khi xem phim, đọc trong báo, hoặc ra ngoài đường nhìn, trong từng hành động trong cuộc sống, cố gắng chú ý tới những thứ nhỏ nhất. Học một cách thụ động với đam mê. Càng chú ý đến các từ mà mình đã nhận ra sẽ càng kích thích tò mò và tạo nên sở thích nhìn từ. Học những bộ liên quan đến thứ mình thích, như cái cây - mộc (木), con chó - khuyển (犬), nước - thủy (水), mặt trời - nhật (日), núi - sơn (山), v.v.

Trước khi nhìn và hiểu được ngay các từ khó nhớ, hãy tập nhìn các gốc, tức các từ bộ thủ trong chữ. Ví dụ: trong chữ (đức) có từ (xích - bước nhỏ), trong chữ (chí - ý chí) có từ (tâm) và (sĩ). Học và nhớ được bộ thủ sẽ giúp chúng ta hiểu được từ mới và cả cách đọc từ nữa.

2- Học ngữ pháp

Câu và thành phần câu tiếng Trung

Học ngữ pháp (文法) câu cú.

Như thế nào là một câu hoàn chỉnh trong tiếng Trung? Như thế nào là các thành phần câu? Đâu là thành phần chính và có nhiệm vụ, vai trò như thế nào trong câu?

Học cấu trúc câu, các loại câu khác nhau và đặc điểm các loại từ khác nhau.

Từ loại trong tiếng Trung bao gồm thực từhư từ.


10 loại thực từ:

Danh từ - 名词 / míngcí / noun
Động từ - 动词 / dòngcí / verb
Tính từ - 形容詞 / xíngróngcí / adjective
Từ khu biệt - 区别词 / qūbié cí / distinguishing adjective
Số từ - 数词 / shù cí / numeral
Lượng từ - 量词 / liàngcí / classifier
Trạng từ (Phó từ) - 副词 / fùcí / adverb
Đại từ - 代词 / dàicí / pronoun
Từ tượng thanh - 拟声词 / nǐ shēng cí / onomatopoeia
Thán từ - 叹词 / tàn cí / interjection

4 loại hư từ:

Giới từ - 介词 / jiècí / preposition
Liên từ - 连词 / liáncí / conjunction
Trợ từ - 助词 / zhùcí / auxiliary
Từ ngữ khí - 语气词 / yǔqì cí / modal

3- Học phát âm

Đến khi hiểu rõ ngữ pháp và có vốn từ vựng một cách tương đối, chúng ta mới học phát âm với: Bính âm (pinyin) hoặc Chú âm (zhuyin).

Chúng ta sẽ hiểu rằng các từng từ có âm thanh của nó.
Học phát âm thì có thể giao tiếp được bằng tiếng Trung.

4- Thực hành

Song song với việc phát huy khả năng tiếp thu và vận dụng kiến thức viết và nói:

Tập nhìn chữ bằng cách đọc báo, đọc truyện để làm quen câu cú và ngữ pháp.
Đọc báo bằng tiếng Trung.

Tập nghe bằng phim, nhạc.
Xem danh sách các phim hay có tiếng Trung.

Tập giao tiếp bằng cách chủ động nói chuyện, nếu có thể thì với người.
Dùng Gemini, Claude hoặc Chatgpt để tự học giao tiếp.

Tập dịch là cách tốt nhất để tiếp cận ý nghĩa của câu cú.
Dịch Đạo Đức Kinh.

Lưu ý

ⓘ Hệ thống này không có tên miền nào khác ngoài hanzi.live, nếu khác thì là lừa đảo. Và cũng không có hiện diện chính thức trên bất kỳ mạng xã hội nào. Xin hãy cẩn thận vì có rất nhiều đối tượng lợi dụng tên hệ thống để lừa đảo.

ⓘ Trang này không bao giờ nhận quảng cáoluôn luôn miễn phí khi còn tồn tại.

Dữ liệu được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau:

    Hán Việt tự điển - Thiều Chửu.
    Từ điển Hán Việt - Trần Văn Chánh.
    Hán Việt tân từ điển - Nguyễn Quốc Hùng.
    Bảng tra chữ Nôm - Hồ Lê.
    Cơ sở dữ liệu Unihan.
    Từ điển hán nôm Thivien.
    Nhiều nguồn tài liệu khác.