lí ㄌㄧˊ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. đám đông
2. họ

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Đông đảo, nhiều người. ◎ Như: " thứ" thứ dân, " dân" dân chúng, bách tính. § Cũng gọi là " nguyên" .
2. (Tính) Đen. § Thông với "" . ◎ Như: "nhan sắc hắc" mặt mày đen đủi.
3. (Phó) Gần, sắp. ◎ Như: " minh" gần sáng, tờ mờ sáng. ◇ Tô Mạn Thù : " minh, pháp sự cáo hoàn" , (Đoạn hồng linh nhạn kí ) Tới lúc rạng đông thì pháp sự xong xuôi.
4. (Danh) Tên một dân tộc thiểu số, nay phân bố ở các tỉnh Quảng Đông , Quảng Tây 西, đảo Hải Nam .
5. (Danh) Tên nước ngày xưa, chư hầu của nhà Ân Thương , nay thuộc tỉnh Sơn Tây 西, Trung Quốc.
6. (Danh) Họ "".

Từ điển Thiều Chửu

① Ðen. Bách tính, dân chúng gọi là dân nghĩa là kể số người tóc đen vậy. Cũng gọi là nguyên .
minh tờ mờ sáng.
③ Họ .

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Đông đảo: Dân chúng; Dân không đông đúc (Thi Kinh: Đại nhã, Tang nhu);
② Tối tăm: Tờ mờ sáng;
③ (văn) Màu đen (hoặc đen hơi vàng): Đất nơi ấy màu xanh đen (Thượng thư: Vũ cống); Mặt màu đen hơi vàng (đen sạm) (Sử kí: Lí Tư liệt truyện);
④ (văn) Chậm chậm, từ từ: Từ từ tươi tỉnh lại mà quỳ xuống lạy (Phó Nghị: Vũ phú);
⑤ (văn) Keo dán giày (như nghĩa ②);
⑥ [Lí] Nước (thời cổ, thuộc tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc ngày nay; xưa bị Chu Văn vương tiêu diệt, thời Xuân thu sáp nhập vào nước Tấn);
⑦ [Lí] Dân tộc (dân bản địa của đảo Hải Nam, Trung Quốc);
⑧ [Lí] (Họ) .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đông đảo. Đông người. Xem dân — Màu đen — Họ người.

Từ ghép 13

lỏa, lãi, lê, lễ
lí ㄌㄧˊ, lǐ ㄌㄧˇ, lì ㄌㄧˋ, luó ㄌㄨㄛˊ, luǒ ㄌㄨㄛˇ

lỏa

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con mọt gỗ.
2. (Tính) Bị mọt, lâu ngày mục nát.
3. Một âm khác là "". (Danh) Bầu đựng nước. ◇ Hán Thư : "Dĩ quản khuy thiên, dĩ trắc hải, dĩ đình tràng chung" , , (Đông Phương Sóc truyện ) Lấy ống dòm trời, lấy bầu đựng nước lường biển, lấy cọng cỏ gõ chuông. § Ta quen đọc là "lãi".
4. (Danh) Tên người. ◎ Như: "Phạm Lãi" người thời Xuân Thu .
5. Lại một âm là "lỏa". (Danh) "Thốc lỏa" bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Thiều Chửu

① Con mọt gỗ, đồ đạc dùng lâu sứt lở cũng gọi là lễ.
② Một âm khác là . Quả bầu lọ. Như quản khuy trắc nhòm trong ống, ngắm trong bầu, ý nói kẻ nghe thấy hẹp hòi. Ta quen đọc là chữ lãi.
③ Tên người. Như Phạm Lãi người thời Xuân Thu .
④ Lại một âm là lỏa. Thốc lỏa bệnh ghẻ của các loài vật.

lãi

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con mọt gỗ.
2. (Tính) Bị mọt, lâu ngày mục nát.
3. Một âm khác là "". (Danh) Bầu đựng nước. ◇ Hán Thư : "Dĩ quản khuy thiên, dĩ trắc hải, dĩ đình tràng chung" , , (Đông Phương Sóc truyện ) Lấy ống dòm trời, lấy bầu đựng nước lường biển, lấy cọng cỏ gõ chuông. § Ta quen đọc là "lãi".
4. (Danh) Tên người. ◎ Như: "Phạm Lãi" người thời Xuân Thu .
5. Lại một âm là "lỏa". (Danh) "Thốc lỏa" bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Thiều Chửu

① Con mọt gỗ, đồ đạc dùng lâu sứt lở cũng gọi là lễ.
② Một âm khác là . Quả bầu lọ. Như quản khuy trắc nhòm trong ống, ngắm trong bầu, ý nói kẻ nghe thấy hẹp hòi. Ta quen đọc là chữ lãi.
③ Tên người. Như Phạm Lãi người thời Xuân Thu .
④ Lại một âm là lỏa. Thốc lỏa bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Cái gáo (xưa làm bằng quả bầu): Dòm trong ống ngắm trong bầu. 【】lãi trắc [lícè] (văn) Lường trong gáo. (Ngb) Ước đoán nông cạn;
② Vỏ sò. Xem [].

Từ điển Trần Văn Chánh

① Con mọt gỗ;
② (Mọt) đục gỗ;
③ Bị mọt đục;
④ [] Tên người: Phạm Lãi (người thời Xuân Thu);
⑤ [] Tên huyện: Huyện Lãi (ở tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc). Xem [lí].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đáng lẽ đọc Lễ.

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

quả bầu lọ

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con mọt gỗ.
2. (Tính) Bị mọt, lâu ngày mục nát.
3. Một âm khác là "". (Danh) Bầu đựng nước. ◇ Hán Thư : "Dĩ quản khuy thiên, dĩ trắc hải, dĩ đình tràng chung" , , (Đông Phương Sóc truyện ) Lấy ống dòm trời, lấy bầu đựng nước lường biển, lấy cọng cỏ gõ chuông. § Ta quen đọc là "lãi".
4. (Danh) Tên người. ◎ Như: "Phạm Lãi" người thời Xuân Thu .
5. Lại một âm là "lỏa". (Danh) "Thốc lỏa" bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Thiều Chửu

① Con mọt gỗ, đồ đạc dùng lâu sứt lở cũng gọi là lễ.
② Một âm khác là . Quả bầu lọ. Như quản khuy trắc nhòm trong ống, ngắm trong bầu, ý nói kẻ nghe thấy hẹp hòi. Ta quen đọc là chữ lãi.
③ Tên người. Như Phạm Lãi người thời Xuân Thu .
④ Lại một âm là lỏa. Thốc lỏa bệnh ghẻ của các loài vật.

lễ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

con mọt gỗ

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con mọt gỗ.
2. (Tính) Bị mọt, lâu ngày mục nát.
3. Một âm khác là "". (Danh) Bầu đựng nước. ◇ Hán Thư : "Dĩ quản khuy thiên, dĩ trắc hải, dĩ đình tràng chung" , , (Đông Phương Sóc truyện ) Lấy ống dòm trời, lấy bầu đựng nước lường biển, lấy cọng cỏ gõ chuông. § Ta quen đọc là "lãi".
4. (Danh) Tên người. ◎ Như: "Phạm Lãi" người thời Xuân Thu .
5. Lại một âm là "lỏa". (Danh) "Thốc lỏa" bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Thiều Chửu

① Con mọt gỗ, đồ đạc dùng lâu sứt lở cũng gọi là lễ.
② Một âm khác là . Quả bầu lọ. Như quản khuy trắc nhòm trong ống, ngắm trong bầu, ý nói kẻ nghe thấy hẹp hòi. Ta quen đọc là chữ lãi.
③ Tên người. Như Phạm Lãi người thời Xuân Thu .
④ Lại một âm là lỏa. Thốc lỏa bệnh ghẻ của các loài vật.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con mọt gỗ. Cũng đọc Lãi.

Từ ghép 1

lí ㄌㄧˊ

phồn thể

Từ điển phổ thông

cây , quả

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cũng như "" .

Từ điển Thiều Chửu

① Cây .
② Ðường Minh Hoàng có tài âm nhạc, chọn ba trăm con em nhà nghề vào dạy ở trong vườn , vì thế ngày nay mới gọi rạp hát tuồng là viên . Tục viết là .
③ Giả.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cây ;
② Quả ;
③ 【 viên [líyuán] Rạp hát (Trung Quốc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên cây, tức cây , quả ăn rất ngon. Đoạn trường tân thanh có câu: » Cỏ non xanh rợn chân trời. Cành trắng điểm một vài bông hoa « — Cây có hoa sắc trắng như hoa mai, có vẻ đẹp như người gái thơ. hoa nhất chi xuân đái vũ Một cành đẫm mưa xuân; tả vẻ đẹp Dương Quý Phi ( Thơ Bạch Cư Dị ở bài Trường Hận Ca ). » Đóa ngon mắt cửu trùng. Tuy mày điểm nhạt nhưng lòng cũng xiêu « ( Cung oán ngâm khúc ) — Phương thảo liên thiên bích, chi sổ điểm hoa , Sắc cỏ trông lẫn với trời xanh, cành lác đác có vài bông hoa, tức là cảnh tháng ba. » Cỏ non xanh tận chân trời. Cành trắng điểm một vài bông hoa « ( Kiều ).

Từ ghép 2

lí ㄌㄧˊ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cây , quả

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cây .
2. (Danh) § Xem " viên" .
3. (Động) Cắt, rạch. § Thông "li" .
4. § Cũng viết là "" .:

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ .

Từ điển Trần Văn Chánh

Như .

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cây ;
② Quả ;
③ 【 viên [líyuán] Rạp hát (Trung Quốc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một lối viết của chữ .

Từ ghép 5

lí ㄌㄧˊ

phồn thể

Từ điển phổ thông

cày ruộng

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cái cày (nông cụ).
2. (Danh) Lượng từ: "nhất " : động từ mượn làm lượng từ. ◇ Lí Tuấn Dân : "Xuân không ái ái mộ vân đê, Phi quá tiền san vũ nhất " , (Vũ hậu ) Trời xuân lớp lớp mây chiều thấp, Trước núi bay qua, mưa (nhiều như) cày xới đất.
3. (Danh) Chỉ con bò nhiều màu lang lổ.
4. (Danh) Họ "".
5. (Động) Cày ruộng. ◇ Cổ thi : "Cổ mộ vi điền, Tùng bách tồi vi tân" , (Khứ giả nhật dĩ sơ ) Mộ cổ cày làm ruộng, Tùng bách bẻ làm củi.
6. (Động) Hủy hoại, tiêu diệt. ◇ Minh sử : " kì tâm phúc" (Diệp Đoái truyện ) Tiêu diệt bọn tâm phúc ở đó.
7. (Động) Cắt, rạch. § Thông "li" . ◎ Như: "li diện" rạch mặt.
8. (Tính) Tạp sắc, nhiều màu lang lổ.
9. (Tính) Đen. § Thông "" . ◇ Chiến quốc sách : "Hình dong khô cảo, diện mục hắc" , (Tần sách nhất ) Hình dung tiều tụy, mặt mày đen xạm.
10. (Tính) Đông đảo, nhiều người. § Thông "" . ◎ Như: " nguyên" dân chúng, bách tính.

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ .

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem .

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cái cày;
② Cày (ruộng): Ruộng đã cày hai lượt;
③ 【 lão [lílăo] (văn) Người già.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một lối viết của chữ .

Từ ghép 1

tật
jí ㄐㄧˊ

tật

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

(xem: tật )

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) "Tật " cỏ tật , hoa vàng, quả có gai, dùng làm thuốc. ◎ Như: "tật sa thượng dã hoa khai" cỏ tật trên cát nở hoa dại, ý nói anh tài mai một.

Từ điển Thiều Chửu

① Tật cỏ tật , hoa vàng, quả có gai, dùng làm thuốc. Tật sa thượng dã hoa khai ý nói anh tài mai một.

Từ điển Trần Văn Chánh

】tật [jílí] Cỏ tật , cây củ ấu (quả có gai, thường dùng làm thuốc).

Từ ghép 2

lí ㄌㄧˊ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

(xem: tật ,)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cỏ , rau , lá non ăn được, thân làm gậy chống (Chenopodium album). ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Ngộ nhất lão nhân, bích nhãn đồng nhan, thủ chấp trượng" , , (Đệ nhất hồi ) Gặp một cụ già, mặt tròn mắt biếc, tay chống gậy .
2. (Danh) Còn gọi là cỏ "lai" .

Từ điển Thiều Chửu

① Cỏ , rau . Lá non ăn được, thân làm gậy chống. Một tên là cỏ lai .

Từ điển Trần Văn Chánh

(thực) Rau , rau muối. Cg. [lái].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một loài cây, lá non ăn được.

Từ ghép 2

xà, đồ
dū ㄉㄨ, shé ㄕㄜˊ

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Đài trên cửa thành. ◎ Như: "đồ đài" đài trên cửa thành.
2. (Danh) Phiếm chỉ đài.
3. Một âm là "xà". (Danh) (1) "A-xà-" (phiên âm tiếng Phạn "ācārya"), gọi tắt là "xà-" thầy dạy Phật pháp, bậc cao tăng, phiếm chỉ tăng. (2) "Xà-duy" tiếng Phạn nghĩa là đốt xác, hỏa táng.

Từ điển Thiều Chửu

① Nhân đồ cổng thành.
② Một âm là xà. Xà tiếng Phạn, thầy tăng, ông thầy coi học trò, xà duy tiếng Phạn nghĩa là đốt xác, hỏa táng.

Từ điển Trần Văn Chánh

(Phạn ngữ). 【】xà [shélí] Thầy tăng: Hòa thượng;【】xà duy [shéwéi] Đốt xác, hỏa táng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem Xà , Xà duy .

Từ ghép 2

đồ

phồn thể

Từ điển phổ thông

(xem: nhân đồ )

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Đài trên cửa thành. ◎ Như: "đồ đài" đài trên cửa thành.
2. (Danh) Phiếm chỉ đài.
3. Một âm là "xà". (Danh) (1) "A-xà-" (phiên âm tiếng Phạn "ācārya"), gọi tắt là "xà-" thầy dạy Phật pháp, bậc cao tăng, phiếm chỉ tăng. (2) "Xà-duy" tiếng Phạn nghĩa là đốt xác, hỏa táng.

Từ điển Thiều Chửu

① Nhân đồ cổng thành.
② Một âm là xà. Xà tiếng Phạn, thầy tăng, ông thầy coi học trò, xà duy tiếng Phạn nghĩa là đốt xác, hỏa táng.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Cái tháp ở trên thành. Xem .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lầu nhỏ trên cổng thành.

Từ ghép 1

pha
bō ㄅㄛ

pha

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

(xem: pha ly )

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) "Pha li" ngọc pha .
2. (Danh) Kính (thủy tinh lọc trong). ◎ Như: "pha li song" cửa kính.

Từ điển Thiều Chửu

① Pha ngọc pha , thứ thủy tinh lọc trong cũng gọi là pha .

Từ điển Trần Văn Chánh

】pha li [boli]
① Kính, thủy tinh, pha : Cửa kính; Cốc thủy tinh; Đồ pha ;
② (khn) Vật trong suốt như thủy tinh: Áo mưa ni lông.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem Pha li ( ) .

Từ ghép 4

táp, tát
qì ㄑㄧˋ, sà ㄙㄚˋ, tā ㄊㄚ

táp

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. , kéo
2. giày, dép

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Lấy chân khoèo vật.
2. Một âm là "táp". (Động) "Táp lạp" 趿 kéo .

Từ điển Trần Văn Chánh

趿】táp lạp [tala] , kéo lệt xệt: 趿 Đừng có dép như thế!

tát

phồn & giản thể

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Lấy chân khoèo vật.
2. Một âm là "táp". (Động) "Táp lạp" 趿 kéo .

Học tiếng Trung qua tiếng Việt

Trước khi đến với một ngôn ngữ mới, chúng ta cần tìm hiểu cách thức ghi nhớ của chính mình. Nếu thực sự hiểu một cái gì đó thì nhớ lại sẽ dễ hơn. Chúng ta nên hiểu các cấu trúc cơ bản để có thể vận dụng trong mọi hoạn cảnh và khía cạnh hàng ngày thay vì học vẹt. Học như cái máy bằng cách nhét kiến thức vào đầu, chỉ làm cho mọi thứ nặng nề hơn. Còn hiểu rõ sẽ giúp chúng ta tiếp thu và áp dụng kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả.

Cách học sau đây tập trung vào việc nhìn các từ vựng một cách thích thú, thấy được sự ảo diệu của từng từ, rồi tìm hiểu ngữ pháp câu cú tiếng Trung trước khi học nói. Đây là cách học để hiểu sâu về ngôn ngữ chứ không phải để thực hành một cách hời hợt và bập bẹ vì mong muốn thực dụng giao tiếp thật nhanh. Học theo cách sau, bạn không những học một ngôn ngữ mới mà còn hiểu sâu hơn về tiếng Việt, vì suy ra đa phần các khái niệm quan trọng nhất trong tiếng Việt cũng bắt nguồn từ tiếng Hán Nôm. Cho nên, học tiếng Trung qua tiếng Việt là một lợi thế rất lớn: nhiều cấu trúc ngữ pháp, từ ngữ và âm thanh rất tương đồng; hai nền văn hóa cũng rất giống nhau.

Không cần thầy, không cần người để giao tiếp, ta vẫn có cách để học nếu thực sự có đam mê.

1- Học từ vựng

Học theo bộ thủ (部首), bao gồm 214 bộ.

Ví dụ: vì chúng ta là con người nên chúng ta nên bắt đầu bằng bộ nhân (人).

Nhìn từ ngữ khi xem phim, đọc trong báo, hoặc ra ngoài đường nhìn, trong từng hành động trong cuộc sống, cố gắng chú ý tới những thứ nhỏ nhất. Học một cách thụ động với đam mê. Càng chú ý đến các từ mà mình đã nhận ra sẽ càng kích thích tò mò và tạo nên sở thích nhìn từ. Học những bộ liên quan đến thứ mình thích, như cái cây - mộc (木), con chó - khuyển (犬), nước - thủy (水), mặt trời - nhật (日), núi - sơn (山), v.v.

Trước khi nhìn và hiểu được ngay các từ khó nhớ, hãy tập nhìn các gốc, tức các từ bộ thủ trong chữ. Ví dụ: trong chữ (đức) có từ (xích - bước nhỏ), trong chữ (chí - ý chí) có từ (tâm) và (sĩ). Học và nhớ được bộ thủ sẽ giúp chúng ta hiểu được từ mới và cả cách đọc từ nữa.

2- Học ngữ pháp

Câu và thành phần câu tiếng Trung

Học ngữ pháp (文法) câu cú.

Như thế nào là một câu hoàn chỉnh trong tiếng Trung? Như thế nào là các thành phần câu? Đâu là thành phần chính và có nhiệm vụ, vai trò như thế nào trong câu?

Học cấu trúc câu, các loại câu khác nhau và đặc điểm các loại từ khác nhau.

Từ loại trong tiếng Trung bao gồm thực từhư từ.


10 loại thực từ:

Danh từ - 名词 / míngcí / noun
Động từ - 动词 / dòngcí / verb
Tính từ - 形容詞 / xíngróngcí / adjective
Từ khu biệt - 区别词 / qūbié cí / distinguishing adjective
Số từ - 数词 / shù cí / numeral
Lượng từ - 量词 / liàngcí / classifier
Trạng từ (Phó từ) - 副词 / fùcí / adverb
Đại từ - 代词 / dàicí / pronoun
Từ tượng thanh - 拟声词 / nǐ shēng cí / onomatopoeia
Thán từ - 叹词 / tàn cí / interjection

4 loại hư từ:

Giới từ - 介词 / jiècí / preposition
Liên từ - 连词 / liáncí / conjunction
Trợ từ - 助词 / zhùcí / auxiliary
Từ ngữ khí - 语气词 / yǔqì cí / modal

3- Học phát âm

Đến khi hiểu rõ ngữ pháp và có vốn từ vựng một cách tương đối, chúng ta mới học phát âm với: Bính âm (pinyin) hoặc Chú âm (zhuyin).

Chúng ta sẽ hiểu rằng các từng từ có âm thanh của nó.
Học phát âm thì có thể giao tiếp được bằng tiếng Trung.

4- Thực hành

Song song với việc phát huy khả năng tiếp thu và vận dụng kiến thức viết và nói:

Tập nhìn chữ bằng cách đọc báo, đọc truyện để làm quen câu cú và ngữ pháp.
Đọc báo bằng tiếng Trung.

Tập nghe bằng phim, nhạc.
Xem danh sách các phim hay có tiếng Trung.

Tập giao tiếp bằng cách chủ động nói chuyện, nếu có thể thì với người.
Dùng Gemini, Claude hoặc Chatgpt để tự học giao tiếp.

Tập dịch là cách tốt nhất để tiếp cận ý nghĩa của câu cú.
Dịch Đạo Đức Kinh.

Lưu ý

ⓘ Hệ thống này không có tên miền nào khác ngoài hanzi.live, nếu khác thì là lừa đảo. Và cũng không có hiện diện chính thức trên bất kỳ mạng xã hội nào. Xin hãy cẩn thận vì có rất nhiều đối tượng lợi dụng tên hệ thống để lừa đảo.

ⓘ Trang này không bao giờ nhận quảng cáoluôn luôn miễn phí khi còn tồn tại.

Dữ liệu được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau:

    Hán Việt tự điển - Thiều Chửu.
    Từ điển Hán Việt - Trần Văn Chánh.
    Hán Việt tân từ điển - Nguyễn Quốc Hùng.
    Bảng tra chữ Nôm - Hồ Lê.
    Cơ sở dữ liệu Unihan.
    Từ điển hán nôm Thivien.
    Nhiều nguồn tài liệu khác.