Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

計 - kê, kế

中計 trúng kế

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Kế sách hạng trung. § Cũng như "trung sách" 中策. ◇ Tam quốc chí 三國志: "Tướng quân nhân thử chấp chi, tiến thủ kì binh, nãi hướng thành đô, thử trung kế dã" 將軍因此執之, 進取其兵, 乃向成都, 此中計也 (Thục thư 蜀書, Bàng Thống truyện 龐統傳).
2. Mắc mưu, bị lừa. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Tương chí Tào trại, bối hậu hảm thanh đại chấn, phục binh tứ khởi, Cao Cán tri thị trúng kế, cấp hồi Hồ Quan thành" 將至曹寨, 背後喊聲大震, 伏兵四起, 高幹知是中計, 急回壺關城 (Đệ tam tam hồi) Gần đến trại Tào, sau lưng bỗng có tiếng reo ầm ĩ, quân mai phục bốn phía xông ra. Cao Cán biết là mắc mưu, vội quay về thành Hồ Quan.

▸ Từng từ: 中計

估計 cổ kế

估計

cổ kế

phồn thể

Từ điển phổ thông

đánh giá, ước tính

Từ điển trích dẫn

1. Liệu tính, ước lượng. ◇ Cựu Đường Thư 舊唐書: "Xuất nội khố la khỉ, tê ngọc kim đái chi cụ, tống độ chi cổ kế cung quân" 出內庫羅綺, 犀玉金帶之具, 送度支估計供軍 (Hiến Tông bổn kỉ hạ 憲宗本紀下).
2. Suy đoán, thôi trắc. ◎ Như: "ngã cổ kế tha kim thiên bất hội lai" 我估計他今天不會來.

▸ Từng từ: 估計

列計 liệt kê

列計

liệt kê

Từ điển trích dẫn

1. Kể ra từng khoản.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viết ra, kể ra có thứ tự.

▸ Từng từ: 列計

勾計 câu kê

勾計

câu kê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính toán, xét lại cho kĩ.

▸ Từng từ: 勾計

問計 vấn kế

問計

vấn kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hỏi cách dàn xếp một việc khó.

▸ Từng từ: 問計

國計 quốc kế

國計

quốc kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Công việc làm giàu cho nước, tức việc kinh tế của quốc gia — Đường lối, chính sách của một nước.

▸ Từng từ: 國計

夥計 khỏa kế

夥計

khỏa kế

Từ điển trích dẫn

1. Người hùn hạp buôn bán. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Ngã đồng khỏa kế phiến liễu hóa vật, tự xuân thiên khởi thân vãng hồi lí tẩu, nhất lộ bình an" 我同夥計販了貨物, 自春天起身往回裡走, 一路平安 (Đệ lục thập lục hồi) Tôi cùng bọn người hùn hạp mua hàng hóa, từ mùa xuân bắt đầu đi, trên đường về bình yên. Cũng viết là 伙計.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hùn vốn với nhau mà làm ăn buôn bán — Người hùn hạp buôn bán với mình — Người đứng trông nom một cửa hàng, tiệm buôn.

▸ Từng từ: 夥計

妙計 diệu kế

妙計

diệu kế

Từ điển trích dẫn

1. Kế hoạch, mưu lược rất hay.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự tính toán sắp đặt công việc thật hay.

▸ Từng từ: 妙計

密計 mật kế

密計

mật kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự sắp đặt kín đáo.

▸ Từng từ: 密計

巧計 xảo kế

巧計

xảo kế

phồn thể

Từ điển phổ thông

mưu đồ, âm mưu, kế hoạch

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sư mưu tính khôn khéo.

▸ Từng từ: 巧計

心計 tâm kế

心計

tâm kế

Từ điển trích dẫn

1. Giỏi tính toán, tài năng kế toán. ◇ Vương Quân Ngọc 王君玉: "Trần Thứ trường ư tâm kế, vi diêm thiết sứ. Li túc tệ, đại hưng lợi ích" 陳恕長於心計, 為鹽鐵使. 釐宿弊, 大興利益 (Quốc lão đàm uyển 國老談苑, Quyển nhị 卷二).
2. Suy nghĩ lo lắng. ◇ Tuân Duyệt 荀悅: "Đế băng ư Vị Ương cung, vô tự. Đại thần nghị sở lập, Vũ Đế tử độc hữu Quảng Lăng Vương Tư, Tư bổn dĩ hành thất đạo, tiên đế sở bất dụng. Quang tâm kế bất an" 帝崩於未央宮, 無嗣. 大臣議所立, 武帝子獨有廣陵王胥, 胥本以行失道, 先帝所不用. 光心計不安 (Hán kỉ 漢紀, Chiêu Đế kỉ 昭帝紀).
3. Mưu lược, mưu trí. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Lâm cô nương thị cá hữu tâm kế nhi đích nhân, chí ư Bảo Ngọc, ngai đầu ngai não, bất tị hiềm nghi thị hữu đích" 林姑娘是個有心計兒的人, 至於寶玉, 獃頭獃腦, 不避嫌疑是有的 (Đệ cửu thập hồi) Cô Lâm là người biết cân nhắc. Còn thằng Bảo thì ngơ ngơ, ngẩn ngẩn, chẳng biết giữ ý giữ tứ gì cả.
4. Tâm tình. ◇ Bào Chiếu 鮑照: "Tâm kế tiêu bách, tiến thối võng trí" 心計焦迫, 進退罔躓 (Thỉnh giả khải 請假啟).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự tính toán sắp đặt sẵn trong lòng.

▸ Từng từ: 心計

日計 nhật kế

日計

nhật kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính toán sổ sách hàng ngày — Công việc kiếm ăn hàng ngày.

▸ Từng từ: 日計

會計 cối kế

會計

cối kế

Từ điển trích dẫn

1. Kế toán, tính toán. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Mỗi chư thương cối kế vu diêm hạ, nữ thùy liêm thính chi; bàn trung ngộ hạ nhất châu, triếp chỉ kì ngoa" 每諸商會計于簷下, 女垂簾聽之; 盤中誤下一珠, 輒指其訛 (Liễu Sinh 柳生) Mỗi khi các bạn buôn tính toán dưới hiên, nàng buông rèm ở trong lắng nghe; ai lầm một con số là chỉ ngay ra chỗ sai.
2. Quản lí xuất nhập tiền bạc, hàng hóa.
3. Người đảm nhiệm chức vụ quản lí xuất nhập tiền bạc, hàng hóa.
4. Ngày xưa vua hội họp chư hầu, xét công ban thưởng.
5. Kế hoạch, kinh doanh.
6. Tức là tên đất "Cối Kê" 會稽.
7. Tức là tên núi "Cối Kê" 會稽.

▸ Từng từ: 會計

毒計 độc kế

毒計

độc kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mưu mô làm hại người, mưu mô ác hại.

▸ Từng từ: 毒計

活計 hoạt kế

活計

hoạt kế

Từ điển trích dẫn

1. Sinh kế, công việc. ◇ Quan Hán Khanh 關漢卿: "Đinh ngoa vũ tán vi hoạt kế, Thâu hàn tống noãn tác doanh sanh" 釘靴雨傘為活計, 偷寒送暖作營生 (Cứu phong trần 救風塵).
2. Đồ đạc sinh sống hàng ngày. ◇ Thanh bình san đường thoại bổn 清平山堂話本: "Đương thì tùy giá cô cô gia khứ khán thì, gia lí một thậm ma hoạt kế, khước hảo nhất cá phòng xá" 當時隨這姑姑家去看時, 家裡沒甚麼活計, 卻好一個房舍 (Giản Thiếp hòa thượng 簡貼和尚).
3. Nữ công, việc may vá thêu thùa. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Hựu nhất diện khiển nhân hồi khứ, tương tự kỉ cựu nhật tác đích lưỡng sắc châm tuyến hoạt kế thủ lai, vi Bảo Thoa sanh thần chi nghi" 又一面遣人回去, 將自己舊日作的兩色針線活計取來, 為寶釵生辰之儀 (Đệ nhị thập nhị hồi) Lại một mặt sai người về nhà, lấy bức thêu do tự mình làm hồi trước, sang làm quà mừng sinh nhật Bảo Thoa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cách sinh sống. Cũng như Sinh kế.

▸ Từng từ: 活計

無計 vô kế

無計

vô kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không có sự tính toán sắp xếp nào. Không còn cách gì. Thành ngữ: » Vô kế khả thi « ( không còn cách gì có thể đem ra dùng được ).

▸ Từng từ: 無計

獻計 hiến kế

獻計

hiến kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đưa sự sắp xếp tính toán của mình về việc gì lên cho người trên dùng.

▸ Từng từ: 獻計

生計 sanh kế

生計

sanh kế

Từ điển trích dẫn

1. Làm ra kế sách. ◇ quỷ Cốc Tử 鬼谷子: "Sự sanh mưu, mưu sanh kế" 事生謀, 謀生計 (Mưu thiên 謀篇).
2. Sản nghiệp hoặc chức nghiệp để mưu sống. Cũng chỉ phương cách để làm ăn sinh sống. ◇ Bạch Cư Dị 白居易: "Sanh kế phao lai thi thị nghiệp, Gia viên vong khước tửu vi hương" 生計拋來詩是業, 家園忘卻酒為鄉 (Tống Tiêu xử sĩ du Kiềm Nam 送蕭處士游黔南).
3. Của cải, vốn liếng (để sinh sống). ◇ Lỗ Tấn 魯迅: "Dĩ cách tân hoặc lưu học hoạch đắc danh vị, sanh kế dĩ tiệm sung dụ giả, ngận dong dị lưu nhập giá nhất lộ" 以革新或留學獲得名位, 生計已漸充裕者, 很容易流入這一路 (Thư tín tập 書信集, Trí dương tễ vân 致楊霽雲).
4. Biện pháp để bảo toàn mạng sống.
5. Đời sống, sinh hoạt. ◇ Bạch Cư Dị 白居易: "Lão lai sanh kế quân khán thủ, Bạch nhật du hành dạ túy ngâm" 老來生計君看取, 白日遊行夜醉吟 (Lão lai sanh kế 老來生計).

生計

sinh kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối kiếm sống.

▸ Từng từ: 生計

百計 bách kế

百計

bách kế

Từ điển trích dẫn

1. Trăm điều tính toán. § Cũng nói "thiên phương bách kế" 千方百計, ý nói tính toán trăm ngàn cách. ◇ Tây du kí 西遊記: "Bát quái vật, thập phần vô lễ! Nhược luận nhĩ bách kế thiên phương, phiến liễu ngã khiết!" 潑怪物, 十分無禮! 若論你百計千方, 騙了我喫! (Đệ tứ thập nhất hồi) Đồ quái vật ngang ngược, thực là vô lễ. Ngươi bày ra trăm phương nghìn kế, đánh lừa ta để ăn thịt ta!

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trăm điều tính toán. Cũng nói Thiên phương bách kế, ý nói tính toán trăm ngàn cách.

▸ Từng từ: 百計

研計 nghiên kê

研計

nghiên kê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tìm tòi sắp đặt công việc.

▸ Từng từ: 研計

立計 lập kế

立計

lập kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sắp đặt cách thức làm một việc gì.

▸ Từng từ: 立計

統計 thống kế

統計

thống kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính toán gom lại. Ta thường đọc Thống kê.

▸ Từng từ: 統計

總計 tổng kế

總計

tổng kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính chung. Kể chung cả.

▸ Từng từ: 總計

計劃 kế hoạch

計劃

kế hoạch

phồn thể

Từ điển phổ thông

kế hoạch

▸ Từng từ: 計劃

計畫 kế hoạch

計畫

kế hoạch

Từ điển trích dẫn

1. Mưu hoạch, suy tính. § Người xưa liệu việc thì lấy ngón tay vạch ra cho dễ thấy, nên gọi tên như vậy. ◇ Chiến quốc sách 戰國策: "Chiêu Vương tân duyệt Thái Trạch kế hoạch, toại bái vi Tần tướng, đông thu Chu thất" 昭王新說蔡澤計畫, 遂拜為秦相, 東收周室 (Tần sách tam 秦策三) Chiêu Vương lại thích cho Thái Trạch mưu hoạch, bèn phong cho ông ta làm tể tướng, thu phục được nhà Chu ở phía đông.
2. Phương án hoặc biện pháp (đã suy tính từ trước). ◇ Hán Thư 漢書: "Thành thần kế hoạch hữu khả thải giả, nguyện đại vương dụng chi" 誠臣計畫有可采者, 願大王用之 (Trần Bình truyện 陳平傳).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự sắp đặt trước, cứ thế mà theo.

▸ Từng từ: 計畫

計算 kế toán

計算

kế toán

Từ điển trích dẫn

1. Tính toán (bằng con số) ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Tiện hoán tửu bảo kế toán, thủ ta ngân tử toán hoàn, đa đích đô thưởng liễu tửu bảo" 便喚酒保計算, 取些銀子算還, 多的都賞了酒保 (Đệ tam cửu hồi) Rồi gọi tửu bảo tính tiền, lấy số tiền lẻ còn lại cũng thưởng nốt cho tửu bảo.
2. Mưu hoạch, suy tính, lo nghĩ. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Tịnh bất lưu thể thống, nhĩ đóa hựu nhuyễn, tâm lí hựu một hữu kế toán" 並不留體統, 耳朵又軟, 心裡又沒有計算 (Đệ lục thập hồi) Chẳng biết giữ gìn thể thống, tai lại nghễnh ngãng, trong lòng không biết suy tính gì cả.
3. Tìm cách ám hại. ◎ Như: "tố nhân yếu quang minh lỗi lạc, bất yếu bối hậu kế toán biệt nhân" 做人要光明磊落, 不要背後計算別人 làm người phải quang minh chính đại, chớ nên ở sau lưng tìm cách ám hại người khác.
4. § Cũng viết là "kế toán" 計筭.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính sổ sách.

▸ Từng từ: 計算

計較 kế giảo

計較

kế giảo

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là 計校.
2. Tính toán, so đo. ◎ Như: "cân cân kế giảo" 斤斤計較. ◇ Nhan thị gia huấn 顏氏家訓: "Kế giảo truy thù, trách đa hoàn thiểu" 計較錙銖, 責多還少 (Trị gia 治家).
3. Tranh biện, tranh luận. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Ngã dữ nhĩ đô nhất bàn vị chủ công xuất lực, hà tất kế giảo?" 我與你都一般為主公出力, 何必計較? (Đệ tam hồi) (Đệ thất nhất hồi).
4. Bàn thảo, thương lượng. ◇ Lí Thọ Khanh 李壽卿: "Nhĩ thuyết đích thị. Nhĩ thỉnh tương chúng nhân lai kế giảo" 你說的是. 你請將眾人來計較 (Ngũ viên xuy tiêu 伍員吹簫, Đệ tam chiết).
5. Lễ tiết, cấm kị. ◇ Tây du kí 西遊記: "Nhĩ môn xuất gia nhân, thiên hữu hứa đa kế giảo, cật phạn tiện dã niệm tụng niệm tụng" 你們出家人, 偏有許多計較，吃飯便也念誦念誦 (Đệ nhất tam hồi).

▸ Từng từ: 計較

設計 thiết kế

設計

thiết kế

Từ điển trích dẫn

1. Mưu hoạch, sắp đặt mưu kế. ◇ Thượng Trọng Hiền 尚仲賢: "Vận trù thiết kế, nhượng chi Trương Lương; điểm tướng xuất sư, chúc chi Hàn Tín" 運籌設計, 讓之張良; 點將出師, 屬之韓信 (Khí Anh Bố 氣英布, Đệ nhất chiệp).
2. Đặt ra đồ án, lập ra chương trình tiến hành (cho một công việc nào đó, căn cứ theo yêu cầu nhất định). ◎ Như: "thất nội thiết kế" 室內設計 (tiếng Anh: interior design).
3. Chỉ người trách nhiệm thiết kế.

▸ Từng từ: 設計

詭計 quỷ kế

詭計

quỷ kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự bàn tính sắp đặt rất khôn ngoan dối, không ai biết được.

▸ Từng từ: 詭計

謀計 mưu kế

謀計

mưu kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự sắp đặt tính toán trước để thực hiện ý định.

▸ Từng từ: 謀計

逆計 nghịch kế

逆計

nghịch kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự sắp đặt để làm loạn, chống lại triều đình, chính phủ, hoặc người nào.

▸ Từng từ: 逆計

過計 quá kế

過計

quá kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điều tính toán sai lầm.

▸ Từng từ: 過計

遺計 di kế

遺計

di kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mưu mô sơ sót. Sự tính toán hỏng.

▸ Từng từ: 遺計

邪計 tà kế

邪計

tà kế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự xếp đặt xấu xa, hại người mà mưu lợi.

▸ Từng từ: 邪計

陰計 âm kế

陰計

âm kế

Từ điển trích dẫn

1. Âm mưu quỷ kế. ◇ Chiến quốc sách 戰國策: "Chiêu Tiễn dữ Đông Chu ố, hoặc vị Chiêu Tiễn viết: "Vị công hoạch âm kế."" 昭翦與東周惡, 或謂昭翦曰: "為公畫陰計." (Đông Chu sách 東周策).
2. Ý đồ, ý định trong lòng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc tính sắp xếp ngầm, không cho biết. Cũng như Âm mưu.

▸ Từng từ: 陰計

預計 dự kế

預計

dự kế

Từ điển trích dẫn

1. Dự tính; tính trước. ◎ Như: "tha dự kế giá cá nguyệt năng trám bất thiểu tiền" 他預計這個月能賺不少錢. § Cũng nói: "cổ kế" 估計, "dự cổ" 預估.

▸ Từng từ: 預計

鬼計 quỷ kế

鬼計

quỷ kế