ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.  
是 - thị
也是 dã thị
也是

dã thị

Từ điển trích dẫn

1. Cũng là, phải rồi. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Chỉ nhân hiện kim đại tiểu thư thị chánh nguyệt sơ nhất nhật sở sanh, cố danh Nguyên Xuân, dư giả phương tòng liễu xuân tự. Thượng nhất bối đích khước dã thị tòng đệ huynh nhi lai đích" 只因現今大小姐是正月初一日所生, 故名元春, 餘者方從了春字. 上一輩的卻也是從弟兄而來的 (Đệ nhị hồi) Chỉ vì cô lớn sinh ngày mồng một tháng giêng nên đặt là Nguyên Xuân, nên các cô sau cũng đặt theo chữ "Xuân". Còn hàng trên thì con gái cũng đặt tên theo như anh em trai.
2. Có lẽ, hoặc là. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Hòa thượng, nhĩ chân cá dã thị tác sái" 和尚, 你真個也是作耍 (Đệ tứ hồi) Có lẽ hòa thượng hỏi chơi đấy thôi.

▸ Từng từ: 也 是
但是 đãn thị
但是

đãn thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nhưng, tuy nhiên

Từ điển trích dẫn

1. Song, nhưng. ◎ Như: "khả dĩ khứ ngoạn, đãn thị yếu tố hoàn công khóa tài năng khứ" 可以去玩, 但是要做完功課才能去 có thể đi chơi, nhưng phải học bài xong mới được đi.
2. Hễ mà, nếu như. ◇ Tây du kí 西遊記: "Ngã giá động lí đệ niên gia một cá thương dăng, đãn thị hữu thương dăng tiến lai, tựu thị Tôn Hành Giả" 我這洞裡遞年家沒個蒼蠅, 但是有蒼蠅進來, 就是孫行者 (Đệ thất thập ngũ hồi) Động ta quanh năm không hề có một con nhặng xanh, nếu như thấy một con nhặng xanh bay tới, thì đúng là Tôn Hành Giả đấy.

▸ Từng từ: 但 是
便是 tiện thị
便是

tiện thị

Từ điển trích dẫn

1. Ấy là, tức là.
2. Dù, dù cho. ◇ Trần Dữ Nghĩa 陳與義: "Cố viên tiện thị vô binh mã, Do hữu quy thì nhất đoạn sầu" 故園便是無兵馬, 猶有歸時一段愁 (Tống nhân quy kinh sư 送人歸京師) Vườn xưa dù đã hết binh lửa, Còn có khi về một nỗi buồn.
3. Trợ từ cuối câu, biểu thị quyết định, đồng ý chấp nhận hoặc có ý nhượng bộ.
4. Bởi vì, nhân vì. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Na lão nhi kiến thị Tống Giang lai, hoảng mang đạo: Áp tư như hà kim nhật xuất lai đắc tảo? Tống Giang đạo: Tiện thị dạ lai tửu túy, thác thính canh cổ" 那老兒見是宋江來, 慌忙道: 押司如何今日出來得早? 宋江道: 便是夜來酒醉, 錯聽更鼓 (Đệ nhị thập nhất hồi) Lão đó nhận ra Tống Giang bèn vội vã hỏi: Ông áp tư sao mà hôm nay đi đâu sớm thế? Tống Giang đáp: Là vì đêm qua say rượu nghe lầm trống canh.
5. Chính là. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Lí Lập đạo: San thượng trại trung, đô thị đại vương trụ xứ, nhĩ như hà khứ đắc? Khổng Lượng đạo: Tiện thị yếu tầm Tống đại vương" 李立道: 山上寨中, 都是大王住處, 你如何去得? 孔亮道: 便是要尋宋大王 (Đệ ngũ thập bát hồi) Lí Lập nói: Trại trên núi là nơi ở của các đại vương, ông lên thế nào được! Khổng Lượng đáp: Chính là muốn tìm gặp Tống đại vương.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ấy là. Tức là.

▸ Từng từ: 便 是
光是 quang thị
光是

quang thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

chỉ, mỗi một

▸ Từng từ: 光 是
凡是 phàm thị
凡是

phàm thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tất cả, toàn bộ

▸ Từng từ: 凡 是
即是 tức thị
即是

tức thị

Từ điển trích dẫn

1. Chính là.
2. Như thế. ◇ Trang Tử 莊子: "Tri chỉ hồ kì sở bất năng tri, chí hĩ! Nhược hữu bất tức thị giả, thiên quân bại chi" 知止乎其所不能知, 至矣! 若有不即是者, 天鈞敗之 (Canh Tang Sở 庚桑楚) Biết dừng ở chỗ không thể biết, Rất mực rồi! Nếu có kẻ chẳng được như thế, cân trời làm hỏng nó.

▸ Từng từ: 即 是
卻是 khước thị
卻是

khước thị

Từ điển trích dẫn

1. Ấy là, chính là. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Bất thị biệt nhân, khước thị Bảo Ngọc" 不是別人, 卻是寶玉 (Đệ ngũ thập thất hồi) Chẳng phải ai khác, chính là Bảo Ngọc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bèn. Rồi thì. Hát nói của Nguyễn Công Trứ có câu: » Lúc yên hà khước thị xuất nhân gian « — Ấy là. Chính là.

▸ Từng từ: 卻 是
卽是 tức thị
卽是

tức thị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ấy là. Chính là.

▸ Từng từ: 卽 是
只是 chỉ thị
只是

chỉ thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

chỉ là, đơn thuần

▸ Từng từ: 只 是
可是 khả thị
可是

khả thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nhưng, tuy nhiên

Từ điển trích dẫn

1. Cùng với. ◇ Lưu Nghĩa Khánh 劉義慶: "Tử Kính khả thị tiên bối thùy bỉ?" 子敬可是先輩誰比? (Thế thuyết tân ngữ 世說新語, Phẩm tào 品藻) Tử Kính sánh với bậc tiền bối nào được?
2. Há, sao lại, chẳng lẽ. ◇ Tây du kí 西遊記: "Na lí tẩu! Thử gian khả thị tranh đấu chi xứ?" 那裏走! 此間可是爭鬥之處? (Đệ ngũ thập bát hồi) Đi đâu! Nơi này chẳng lẽ là chỗ đánh nhau đó hả?
3. Phải không, có phải. § Dùng như "thị phủ" 是否. ◇ Dương Vạn Lí 楊萬里: "Ngư gia khả thị yếm trần hiêu?" 漁家可是厭塵囂? (Quá Bảo Ứng huyện tân khai hồ 過寶應縣新開湖) Ông chài có phải đã chán chốn bụi bặm ồn ào rồi chăng?
4. Chính là.
5. Hoặc là, hay là. § Biểu thị nghi vấn.
6. Đúng là, thật là.
7. Nhưng. § Dùng như "đãn thị" 但是. ◇ Lão Xá 老舍: "Thụy Toàn dã khán đáo nguy hiểm, khả thị chỉ cảm đáo hưng phấn, nhi hào vô bất an dữ khủng cụ" 瑞全也看到危險, 可是只感到興奮, 而毫無不安與恐懼 (Tứ thế đồng đường 四世同堂, Tam 三) Thụy Toàn cũng nhìn thấy hiểm nguy, nhưng chỉ cảm thấy hăng hái mà không có chút gì lo lắng hoảng sợ.

▸ Từng từ: 可 是
國是 quốc thị
國是

quốc thị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối chung của cả nước, được cả nước cho là phải.

▸ Từng từ: 國 是
就是 tựu thị
就是

tựu thị

Từ điển trích dẫn

1. Đúng là, chính là. ◎ Như: "cận hiệu biên tựu thị cổ tỉnh" 近校邊就是古井 gần bên trường học chính là cái giếng cổ.
2. Được, được rồi. § Dùng cuối câu, biểu thị mong muốn hoặc bằng lòng. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Phái đa phái thiểu, mỗi vị thế xuất nhất phân tựu thị liễu" 派多派少, 每位替出一分就是了 (Đệ tứ thập tam hồi) Chia nhiều chia ít, mỗi người chịu thay bỏ ra một phần là được rồi.
3. Biểu thị đồng ý. ◎ Như: "tựu thị, tựu thị, nhĩ chân thị nhất ngữ trúng đích" 就是, 就是, 你真是一語中的.
4. (Liên) Ví như, dù cho, dù rằng, ... § Thường dùng với chữ "dã" 也 trong câu theo sau: dù cho ... cũng ... ◇ Tỉnh thế nhân duyên truyện 醒世姻緣傳: "Thùy tri giá nhân sanh tại thế, nguyên lai bất chỉ ư nhất ẩm nhất trác đô hữu tiền định, tựu thị thiêu nhất căn sài, sử nhất oản thủy, dã đô hữu nhất định đích phận số" 誰知這人生在世, 原來不止於一飲一啄都有前定, 就是燒一根柴, 使一碗水, 也都有一定的分數 (Đệ nhị bát hồi) Hay đâu người ta sống ở đời, xưa nay nào chỉ ngừng ở chỗ miếng ăn miếng uống đều do tiền định, ngay cả đốt một khúc củi, cầm một chén nước, cũng đều có số trời định sẵn.
5. (Liên) Thì, chỉ là... (biểu thị chuyển chiết). § Cũng như nói "bất quá" 不過, "chỉ thị" 只是. ◎ Như: "giá hài tử chân bất thác, tựu thị nội hướng liễu nhất điểm" 這孩子真不錯，就是內向了一點.

▸ Từng từ: 就 是
於是 ư thị
於是

ư thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

do đó, vì vậy, bởi vậy

Từ điển trích dẫn

1. Ở đó. ◇ Liễu Tông Nguyên 柳宗元: "Ngô tổ tử ư thị, ngô phụ tử ư thị, kim ngô tự vi chi thập nhị niên, ki tử giả sổ hĩ" 吾祖死於是, 吾父死於是, 今吾嗣為之十二年, 幾死者數矣 (Bộ xà giả thuyết 捕蛇者說) Ông tôi chết ở đó (ở chỗ làm nghề bắt rắn), cha tôi chết ở đó, nay tôi nối nghiệp được mười hai năm, đã mấy lần xúyt chết.
2. Thời đó, đương thời. ◇ Hán Thư 漢書: "Ư thị chư quận huyện khổ Tần lại bạo, giai sát kì trưởng lại, tương dĩ ứng Thắng" 於是諸郡縣苦秦吏暴, 皆殺其長吏, 將以應勝 (Trần Thắng truyện 陳勝傳) Thời đó các quận huyện cực khổ vì quan lại nhà Tần tàn ác, đều giết bọn trưởng quan, để hưởng ứng Trần Thắng.
3. Như vậy, như thử.
4. Vì vậy, do đó. ◇ Vương An Thạch [王安石]: "Ư thị dư hữu thán yên" 於是予有歎焉 (Du Bao Thiền Sơn kí [遊褒禪山記]) Vì vậy mà tôi có lời cảm thán.
5. Từ ngữ khí. § Cũng như "yên" 焉: (1) ◇ Chiến quốc sách 戰國策: "Quân hà hoạn yên" 君何患焉 (Tây Chu sách 西周策). (2) ◇ Sử Kí 史記: "Quân hà hoạn ư thị" 君何患於是 (Chu bổn kỉ 周本紀).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ở chỗ đó. Như vậy.

▸ Từng từ: 於 是
是否 thị phủ
是否

thị phủ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

có hay không, có không, đúng không (câu hỏi)

▸ Từng từ: 是 否
是的 thị đích
是的

thị đích

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

ừ, đúng, phải (câu trả lời khẳng định)

▸ Từng từ: 是 的
是非 thị phi
是非

thị phi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phải và trái. Chỉ dư luận khen chê. Đoạn trường tân thanh : » Biết đường khinh trọng biết lời thị phi «.

▸ Từng từ: 是 非
本是 bổn thị
本是

bổn thị

Từ điển trích dẫn

1. Vốn là, xưa nay như vậy.

▸ Từng từ: 本 是
盡是 tận thị
盡是

tận thị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tất cả đều là.

▸ Từng từ: 盡 是
總是 tổng thị
總是

tổng thị

Từ điển trích dẫn

1. Luôn luôn, lúc nào cũng, bao giờ cũng. ◎ Như: "tha tố sự tổng thị mạn thôn thôn đích" 他做事總是慢吞吞的 nó làm việc gì lúc nào cũng chậm rì rì.

▸ Từng từ: 總 是
老是 lão thị
老是

lão thị

Từ điển trích dẫn

1. Đều, luôn luôn. ◎ Như: "nhĩ lão thị thuyết thuyết nhi dĩ, dã một kiến nhĩ kỉ thì tố quá" 你老是說說而已, 也沒見你幾時做過.

▸ Từng từ: 老 是
而是 nhi thị
而是

nhi thị

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

(trong câu 不...而是..., có nghĩa: không phải ... mà là ...)

▸ Từng từ: 而 是
要是 yếu thị
要是

yếu thị

Từ điển trích dẫn

1. Nếu mà, như quả. ◎ Như: "yếu thị tha lai liễu, chẩm ma bạn?" 要是他來了, 怎麼辦?
2. Thật là, chính là, điều quan trọng là. ◇ Phạm Thành Đại 范成大: "Vị ngôn lão tương chí, Bất ẩm hà thì lạc? Vị năng vong noãn nhiệt, Yếu thị phạ lãnh lạc" 謂言老將至, 不飲何時樂? 未能忘煖熱, 要是怕冷落 (Độc bạch phó lạc trung lão bệnh hậu 讀白傅洛中老病後) Bảo rằng già sắp đến, (Nhưng) không uống rượu (bây giờ) thì bao giờ vui? Chưa thể quên được ấm nóng, Chính là vì sợ lạnh lẽo.
3. Chắc là, có lẽ là. ◇ Chu Lượng Công 周亮工: "Thử phụ yếu thị Ẩn Nương, Hồng Tuyến chi lưu" 此婦要是隱娘, 紅線之流 (Thư ảnh 書影, Quyển bát) Người đàn bà này có lẽ là bên nhánh họ nhà Ẩn Nương, Hồng Tuyến.

▸ Từng từ: 要 是
還是 hoàn thị
還是

hoàn thị

Từ điển trích dẫn

1. Vẫn, còn, vẫn còn. ◎ Như: "nhĩ hoàn thị na dạng" 你還是那樣 anh vẫn như vậy.
2. Hoặc, hay là. ◎ Như: "bất quản nhĩ sanh nam hài hoàn thị nữ hài, ngã đô nhất dạng hỉ hoan" 不管你生男孩還是女孩, 我都一樣喜歡 không cần biết em sinh con trai hay con gái, anh đều vui mừng như nhau cả.
3. Nên. ◎ Như: "lộ trình giá ma viễn, ngã khán nhĩ hoàn thị tảo điểm xuất môn đích hảo" 路程這麼遠, 我看你還是早點出門的好 lộ trình có phần xa xôi, tôi nghĩ anh nên khởi hành cho sớm thì hơn.
4. Rốt cuộc, xét cho cùng. ◎ Như: "hoàn thị nhĩ biện pháp đa" 還是你辦法多 rốt cuộc, cách anh làm hay hơn.

▸ Từng từ: 還 是
不是頭 bất thị đầu
不是頭

bất thị đầu

Từ điển trích dẫn

1. Tình thế không dễ dàng, tình hình căng thẳng. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Na hán tử kiến bất thị đầu, thiêu liễu đam dũng tiện tẩu" 那漢子見不是頭, 挑了擔桶便走 (Đệ tứ hồi) Người đó thấy tình hình đã găng, liền quẩy thùng gánh đi.

▸ Từng từ: 不 是 頭
落不是 lạc bất thị
落不是

lạc bất thị

Từ điển trích dẫn

1. Bị khiển trách. § Cũng viết là "lạc bao hàm" 落包涵. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Ngã ninh khả tự kỉ lạc bất thị, khởi cảm đái lụy nhĩ ni" 我寧可自己落不是, 豈敢帶累你呢 (Đệ tứ thập ngũ hồi) Tôi đành tự mình chịu trách móc, chứ nào dám làm lụy đến chị.

▸ Từng từ: 落 不 是
口是心非 khẩu thị tâm phi
口是心非

khẩu thị tâm phi

Từ điển trích dẫn

1. Ngoài miệng nói là phải, trong lòng nghĩ là trái, chỉ sự dối trá.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngoài miệng nói là phải, trong lòng nghĩ là trái, chỉ sự dối trá.

▸ Từng từ: 口 是 心 非
自以為是 tự dĩ vi thị
自以為是

tự dĩ vi thị

Từ điển trích dẫn

1. Tự nhận quan điểm và cách làm của mình là đúng, không chịu tiếp thụ ý kiến của người khác. ◇ Mạnh Tử 孟子: "Tự dĩ vi thị, nhi bất khả dữ nhập Nghiêu Thuấn chi đạo, cố viết đức chi tặc dã" 自以為是, 而不可與入堯舜之道, 故曰德之賊也 (Tận tâm hạ 盡心下) Họ tự nhận là đúng (ở đây có nghĩa là: tự cho là trung, tín, liêm khiết), nhưng mà không thể cùng với mình vào Đạo của vua Nghiêu vua Thuấn. Bởi thế, (đức Khổng Tử) nói rằng họ làm bại hoại đạo đức vậy.

▸ Từng từ: 自 以 為 是
那倒也是 na đảo dã thị
那倒也是

na đảo dã thị

Từ điển trích dẫn

1. Cũng đúng, phải rồi. ◎ Như: "na đảo dã thị, ngã môn hạ thứ tảo điểm lai" 那倒也是, 我們下次早點來.

▸ Từng từ: 那 倒 也 是
面是背非 diện thị bối phi
面是背非

diện thị bối phi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trước mặt thì nói phải, sau lưng thì nói trái, chỉ sự phản bội.

▸ Từng từ: 面 是 背 非