Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Số lượng.
2. Trọng lượng, sức nặng. ◇ Nhi nữ anh hùng truyện 兒女英雄傳: "Phân lượng cú nhất bách đa cân ni!" 分量夠一百多斤呢 (Đệ tứ hồi) Nặng cũng tới hơn trăm cân đấy!
3. Sức mạnh, thế lực. ◎ Như: "tha tại công ti lí, thị cá cú phân lượng đích nhân" 他在公司裡, 是個夠分量的人 ông ta là một người rất có thế lực trong công ti. ◇ Lão Xá 老舍: "Ngôn ngữ cánh hữu phân lượng" 言語更有分量 (Hắc bạch lí 黑白李) Lời nói càng có sức mạnh.
4. Phẩm chất. ◎ Như: "hữu phân lượng đích tác phẩm" 有分量的作品 tác phẩm có phẩm chất.
5. Tỉ lệ, tỉ trọng. ◎ Như: "chiếm hữu ngận trọng đích phân lượng" 占有很重的分量 chiếm được một tỉ lệ rất lớn.
6. Cân nhắc. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Đệ thiếu thì bất tri phân lượng, tự vị thượng khả trác ma; khởi tri gia tao tiêu tác, sổ niên lai cánh bỉ ngõa lịch do tiện" 弟少時不知分量, 自謂尚可琢磨; 豈知家遭消索, 數年來更比瓦礫猶賤 (Đệ nhất nhất ngũ hồi) Đệ hồi nhỏ chưa biết cân nhắc, cứ cho mình có thể mài giũa được; không ngờ vận nhà gặp cơn sa sút, nên vài năm nay lại càng kém xa ngói gạch.
7. Khác biệt, sai dị. ◇ Diệp Mộng Đắc 葉夢得: "Nhân chi học vấn, giai khả miễn cường, duy kí tính các hữu phân lượng, tất bẩm chi thiên" 人之學問, 皆可勉強, 惟記性各有分量, 必稟之天 (Tị thử lục thoại 避暑錄話, Quyển thượng 卷上) Học vấn người ta, ai cũng có thể gắng gỏi, duy về trí nhớ mỗi người có khác nhau, tất là do trời phú.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự nhiều ít.

▸ Từng từ: 分量

力量 lực lượng

力量

lực lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lực lượng, sức mạnh

Từ điển trích dẫn

1. Công lực. ◇ Lục Du 陸游: "Lục Sanh học đạo khiếm lực lượng, hung thứ vị năng hòa áng áng" 陸生學道欠力量, 胸次未能和盎盎 (Ẩm tửu 飲酒) Lục Sinh học đạo còn thiếu công lực, trong lòng chưa đầy đủ sung mãn.
2. Năng lực. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Nhược bất thị trượng trước nhân gia, cha môn gia lí hoàn hữu lực lượng thỉnh đắc khởi tiên sanh ma!" 若不是仗著人家, 咱們家裡還有力量請得起先生麼 (Đệ thập hồi) Nếu không nhờ người ta, thì nhà mình sức đâu mời được thầy dạy học!
3. Sức mạnh, lực khí. ◇ Anh liệt truyện 英烈傳: "Quách đại ca tiện tòng tha học giá côn pháp, nhi kim lực lượng thậm đại" 郭大哥便從他學這棍法, 而今力量甚大 (Đê lục hồi) Quách đại ca từ khi theo ông học côn pháp, mà bây giờ khí lực rất lớn.
4. Tác dụng, hiệu lực. ◇ Lão tàn du kí 老殘遊記: "Giá miên bào tử đích lực lượng khủng phạ bỉ nhĩ môn đích hồ bì hoàn yếu noãn hòa ta ni" 這棉袍子的力量恐怕比你們的狐皮還要暖和些呢 (Đệ lục hồi) Cái áo bông này sợ còn (có hiệu lực) ấm hơn cả áo da cáo của bọn mi nữa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sức mạnh. Cái mức độ mạnh yếu.

▸ Từng từ: 力量

含量 hàm lượng

含量

hàm lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

hàm lượng, thành phần

▸ Từng từ: 含量

商量 thương lượng

商量

thương lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thương lượng, bàn bạc hai bên để thống nhất

Từ điển trích dẫn

1. Bàn bạc, trao đổi ý kiến, thảo luận. ◇ Ngụy thư 魏書: "Thần đẳng thương lượng, thỉnh y tiên triều chi chiếu, cấm chi vi tiện" 臣等商量, 請依先朝之詔, 禁之為便 (Thực hóa chí 食貨志).
2. Ý kiến, biện pháp. ◇ Nhi nữ anh hùng truyện 兒女英雄傳: "Như kim hữu cá thương lượng ... trình sư lão da thế tưởng tưởng hành đắc hành bất đắc?" 如今有個商量 ... 程師老爺替想想行得行不得 (Đệ tam hồi).
3. Liệu tính, lo liệu. ◇ Triệu Trường Khanh 趙長卿: "Mãn thành phong vũ, hựu thị trùng dương cận, hoàng cúc mị thanh thu, ỷ đông li thương lượng khai tận" 滿城風雨, 又是重陽近, 黃菊媚清秋, 倚東籬商量開盡 (Mạch san khê 驀山溪, Ức cổ nhân thi vân... 憶古人詩云...).
4. Chuẩn bị.
5. Trả giá, mặc cả.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tính toán dàn xếp công việc.

▸ Từng từ: 商量

大量 đại lượng

大量

đại lượng

Từ điển trích dẫn

1. Khí độ rộng rãi.
2. Số lượng nhiều.
3. Tửu lượng cao. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Ngã môn gia nhân một hữu giá đại lượng đích, sở dĩ một nhân cảm sử tha" 我們家因沒有這大量的, 所以沒人敢使他 (Đệ tứ thập nhất hồi) Vì chúng tôi ở đây không có người nào tửu lượng cao, nên không ai dám dùng tới (chén rượu) đó.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ rộng rãi. Như Đại độ.

▸ Từng từ: 大量

定量 định lượng

定量

định lượng

Từ điển trích dẫn

1. Số lượng đã quy định.
2. Ấn định số lượng là bao nhiêu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Số lượng đã định, không thể thay đổi — Ấn định số lượng là bao nhiêu.

▸ Từng từ: 定量

容量 dung lượng

容量

dung lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

dung lượng, dung tích

Từ điển trích dẫn

1. Sức chứa.
2. Số lượng dung nạp được. ◎ Như: "điện dong lượng" 電容量.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sức chứa. Thể tích. Cũng như Dung tích 容積.

▸ Từng từ: 容量

尽量 tần lượng

尽量

tần lượng

giản thể

Từ điển phổ thông

nhiều nhất có thể được

▸ Từng từ: 尽量

局量 cục lượng

局量

cục lượng

Từ điển trích dẫn

1. Khí độ, lòng dạ. ☆ Tương tự: "cục độ" 局度.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Cục độ 局度.

▸ Từng từ: 局量

度量 độ lượng

度量

độ lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

độ lượng, phạm vi, giới hạn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đo lường. Đáng lẽ đọc Đạc lượng — Chỉ lòng dạ rộng hẹp của người ta.

▸ Từng từ: 度量

思量 tư lượng

思量

tư lượng

Từ điển trích dẫn

1. Chí thú và khí lượng. ◇ Tam quốc chí 三國志: "Hoàng Quyền hoằng nhã tư lượng, Lí Khôi công lượng chí nghiệp (...) hàm dĩ sở trường, hiển danh phát tích" 黃權弘雅思量, 李恢公亮志業(...)咸以所長, 顯名發跡 (Thục chí 蜀志, Hoàng Quyền truyện bình 黃權傳評).
2. Suy nghĩ, đắn đo. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Giả Dung xuất liễu Vinh Quốc Phủ hồi gia, nhất lộ tư lượng, tưởng xuất nhất cá chủ ý lai" 賈蓉出了榮國府回家, 一路思量, 想出一個主意來 (Đệ nhị tứ hồi).
3. Thương lượng. ◇ Tây du kí 西遊記: "(Chư hầu) hựu bất cảm đả củng, hựu bất cảm hỗn tạp, chúng nhân tư lượng, phục tại địa thượng, hựu tẩu bất động" (諸侯)又不敢打拱, 又不敢混雜, 眾人思量, 伏在地上, 又走不動 (Đệ thất hồi).
4. Nhớ nghĩ, tương tư. ◇ Tống Huy Tông 宋徽宗: "Tri tha cố cung hà xứ? Chẩm bất tư lượng, trừ mộng lí hữu thì tằng khứ" 知他故宮何處? 怎不思量, 除夢裏有時曾去 (Yến san đình 燕山亭, Từ 詞).
5. Tâm tư. ◇ Trần Đại Thanh 陳大聲: "Chánh cận trước thu ngâm lục song, tả u tình phí tận liễu tư lượng" 正近著秋吟綠窗, 寫幽情費盡了思量 (Phấn điệp nhi 粉蝶兒, Thưởng quế hoa 賞桂花).
6. Lo ngại, ưu tư (phương ngôn). ◇ Lương Bân 梁斌: "Thoại cương thổ xuất, hựu tưởng đáo: Chí Hòa tẩu liễu, gia lí chỉ thặng tha nhất cá nhân, tựu hựu phạm liễu tư lượng" 話剛吐出, 又想到: 志和走了, 家裏只剩她一個人, 就又犯了思量 (Bá hỏa kí 播火記, Tam nhất 三一).

▸ Từng từ: 思量

打量 đả lượng

打量

đả lượng

Từ điển trích dẫn

1. Coi tướng mạo, xét đoán, ngắm nghía. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Chúng nhân đả lượng liễu tha nhất hội, tiện vấn thị na lí lai đích" 眾人打量了他一會, 便問是那裡來的 (Đệ lục hồi) Mọi người ngắm nghía mụ một lúc rồi hỏi ở đâu đến. ☆ Tương tự: "đoan tướng" 端相, "thẩm sát" 審察.

▸ Từng từ: 打量

数量 số lượng

数量

số lượng

giản thể

Từ điển phổ thông

số lượng, lượng

▸ Từng từ: 数量

數量 số lượng

數量

số lượng

phồn thể

Từ điển phổ thông

số lượng, lượng

Từ điển trích dẫn

1. Nhiều ít và dài ngắn bao nhiêu (của sự vật). ◇ Chu Lễ 周禮: "Phàm tế tự hưởng tân, chế kì tòng hiến phủ phần chi số lượng" 凡祭祀饗賓, 制其從獻脯燔之數量 (Hạ quan 夏官, Lượng nhân 量人) Trong việc tế tự, khi đặt lễ hưởng chiêu đãi tân khách, làm thịt khô hoặc thịt nướng (dùng để tế tông miếu) nhiều hay ít, dài hay ngắn, tùy theo khi dâng rượu. § Trịnh Huyền chú 鄭玄注: "Số, đa thiểu dã; lượng, trường đoản dã" 數, 多少也; 量, 長短也.
2. Chỉ sự nhiều hay ít (của sự vật). ◎ Như: "số lượng hòa chất lượng" 數量和質量 số lượng và phẩm chất.

▸ Từng từ: 數量

标量 tiêu lượng

标量

tiêu lượng

giản thể

Từ điển phổ thông

đại lượng vô hướng (toán học)

▸ Từng từ: 标量

標量 tiêu lượng

標量

tiêu lượng

phồn thể

Từ điển phổ thông

đại lượng vô hướng (toán học)

▸ Từng từ: 標量

測量 trắc lượng

測量

trắc lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đo lường.

▸ Từng từ: 測量

無量 vô lượng

無量

vô lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không lường được, không đếm được, ý nói nhiều lắm.

▸ Từng từ: 無量

熱量 nhiệt lượng

熱量

nhiệt lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Độ nóng đã đo dược.

▸ Từng từ: 熱量

盡量 tận lượng

盡量

tận lượng

Từ điển trích dẫn

1. Hết mực, đem hết khả năng, đạt tới hạn độ lớn nhất. § Cũng viết là "tẫn lượng" 儘量. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇: "Ngã môn bất yếu cô phụ tha hiếu kính chi ý, tận lượng đa ẩm nhất bôi tài thị" 我們不要辜負他孝敬之意, 盡量多飲一盃纔是 (Quyển nhất cửu).

▸ Từng từ: 盡量

籌量 trù lượng

籌量

trù lượng

Từ điển trích dẫn

1. Liệu tính, mưu hoạch. ◇ Tống Thư 宋書: "Khanh chí bỉ, thâm gia trù lượng, khả kích, tiện thiêu kì thuyền hạm, thả phù khả thủy trắc, dĩ đãi ngô chí" 卿至彼, 深加籌量, 可擊, 便燒其船艦, 且浮舸水側, 以待吾至 (Vương Trấn Ác truyện 王鎮惡傳).

▸ Từng từ: 籌量

能量 năng lượng

能量

năng lượng

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

năng lượng

▸ Từng từ: 能量

自量 tự lượng

自量

tự lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Do chính mình, mình biết sức mình.

▸ Từng từ: 自量

血量 huyết lượng

血量

huyết lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Số máu trong thân thể.

▸ Từng từ: 血量

質量 chất lượng

質量

chất lượng

Từ điển trích dẫn

1. Tư chất khí lượng. ◇ Lưu Thiệu 劉劭: "Phàm nhân chi chất lượng, trung hòa tối quý hĩ. Trung hòa chi chất, tất bình đạm vô vị" 凡人之質量, 中和最貴矣. 中和之質, 必平淡無味 (Nhân vật chí 人物志, Cửu trưng 九徵).
2. Trình độ ưu liệt (tốt, xấu) và số lượng. ◇ A Anh 阿英: "Tòng na thì khởi, tiểu phẩm văn thị cánh gia tinh luyện, tại chất lượng song phương, đô hữu ngận đại đích khai triển" 從那時起, 小品文是更加精煉, 在質量雙方, 都有很大的開展 (Tiểu phẩm văn đàm 小品文談).
3. Trình độ tốt hoặc xấu (của sự vật, sản phẩm hoặc công tác).
4. Lượng vật chất chứa đựng trong vật thể (Vật lý học, tiếng Pháp: masse).

▸ Từng từ: 質量

過量 quá lượng

過量

quá lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vượt khỏi cái số, cái phần đã định. Nhiều quá.

▸ Từng từ: 過量

酌量 chước lượng

酌量

chước lượng

Từ điển trích dẫn

1. Nghĩa gốc chỉ cân lường rượu gạo, sau phiếm chỉ đắn đo, cân nhắc. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Nhất diện tựu khiếu liễu Phượng Thư lai, cáo tố liễu Phượng Thư, mệnh tha chước lượng khứ bạn lí" 一面就叫了鳳姐來, 告訴了鳳姐, 命他酌量去辦理 (Đệ ngũ thập nhất hồi) Một mặt cho gọi Phượng Thư lại, bảo cho Phượng Thư biết, rồi sai lo liệu thu xếp công việc.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cân nhắc, xê xích sao cho thỏa đáng.

▸ Từng từ: 酌量

酒量 tửu lượng

酒量

tửu lượng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái sức uống rượu của một người.

▸ Từng từ: 酒量

量地 lượng địa

量地

lượng địa