Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Đi chơi không làm việc đàng hoàng gì cả. § Cũng viết là "du đãng" 遊蕩. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Tha nhược khẳng tập vũ nghệ, tiện thị hữu chí chi nhân; kim chuyên vụ du đãng, vô sở bất vi, lão phu sở dĩ ưu nhĩ" 他若肯習武藝, 便是有志之人; 今專務游蕩, 無所不為, 老夫所以憂耳 (Đệ nhị bát hồi) Nó như mà chịu luyện tập võ nghệ, thì là người có chí; nhưng nay chỉ dông dài lêu lổng, bởi thế lão phu rất lấy làm lo.

▸ Từng từ: 游蕩

漂蕩 phiêu đãng

漂蕩

phiêu đãng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trôi giạt đó đây.

▸ Từng từ: 漂蕩

狂蕩 cuồng đãng

狂蕩

cuồng đãng

Từ điển trích dẫn

1. Phóng đãng, không chịu trói buộc. ◇ Cựu Đường Thư 舊唐書: "Tính bổn cuồng đãng, thị sự đa suất hung ức, tuy từ mẫu ngôn bất chi cố" 性本狂蕩, 視事多率胸臆, 雖慈母言不之顧 (Nghiêm Vũ truyện 嚴武傳).
2. Khinh cuồng, phóng lãng. ◇ Duẫn Ngạc 尹鶚: "Thiếu niên cuồng đãng quán, Hoa khúc trường khiên bán" 少年狂蕩慣, 花曲長牽絆 (Bồ tát man 菩薩蠻, Từ 詞).
3. Dâm đãng. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇: "Phú ông dũ gia cuồng đãng, tâm lí tưởng đạo: Kim nhật đan phòng trung nhược thị vô nhân, tẫn khả liêu bát tha" 富翁愈加狂蕩, 心裏想道: 今日丹房中若是無人, 儘可撩撥他 (Quyển thập bát).
4. Du đãng, rong chơi. ◇ Thanh bình san đường thoại bổn 清平山堂話本: "Tòng tiền đô thị ngộ nghi tha, tương vị kinh niên cuồng đãng bất quy gia" 從前都是誤疑他, 將謂經年狂蕩不歸家 (Giản Thiếp hòa thượng 簡貼和尚).
5. Điên rồ, ngang ngược.

狂蕩

cuồng đãng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buông thả, không giữ gìn.

▸ Từng từ: 狂蕩

荒蕩 hoang đãng

荒蕩

hoang đãng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buông thả, không giữ gìn.

▸ Từng từ: 荒蕩

蕩婦 đãng phụ

蕩婦

đãng phụ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người đàn bà buông thả, ham thú vui xác thịt.

▸ Từng từ: 蕩婦

蕩子 đãng tử

蕩子

đãng tử

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người buông thả theo thú vui, không chịu làm ăn.

▸ Từng từ: 蕩子

蕩寇 đãng khấu

蕩寇

đãng khấu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giẹp, trừ giặc giã.

▸ Từng từ: 蕩寇

蕩蕩 đãng đãng

蕩蕩

đãng đãng

Từ điển trích dẫn

1. Bao la, lồng lộng. ◇ Trang Tử 莊子: "Đãng đãng hồ, hốt nhiên xuất, bột nhiên động, nhi vạn vật tòng chi hồ!" 蕩蕩乎, 忽然出, 勃然動, 而萬物從之乎 (Thiên địa 天地) Lồng lộng thay, bỗng dưng ra, bỗng chợt động, mà muôn vật theo!
2. Bằng phẳng, bình thản. ◇ Hán Thư 漢書: "Bất thiên bất đảng, vương đạo đãng đãng" 不偏不黨, 王道蕩蕩 (Đông Phương Sóc truyện 東方朔傳).
3. Bại hoại, phóng đãng. ◇ Thi Kinh 詩經: "Đãng đãng thượng đế, Hạ dân chi tích. Tật uy thượng đế, Kì mệnh đa tịch" 蕩蕩上帝, 下民之辟. 疾威上帝, 其命多辟 (Đại nhã 大雅, Đãng 蕩) Thượng đế kiêu túng phóng đãng kia, Là bậc chúa tể của nhân dân. Ông trời ấy lại tham ác bạo ngược, Chánh lệnh tà vạy bất chính.

▸ Từng từ: 蕩蕩

軼蕩 dật đãng

軼蕩

dật đãng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buông thả quá độ.

▸ Từng từ: 軼蕩

逋蕩 bô đãng

逋蕩

bô đãng

Từ điển trích dẫn

1. Đi chơi phóng túng, du đãng. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Công tử sác bô đãng, gia đình phả bất tương an" 公子數逋蕩, 家庭頗不相安 (Trường Đình 長亭) Công tử thường hay phóng đãng, gia đình không được yên ấm.
2. Lưu tán.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rong chơi phúng túng.

▸ Từng từ: 逋蕩

遊蕩 du đãng

遊蕩

du đãng

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là "du đãng" 游蕩.
2. Rong chơi không làm việc gì cả. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Bảo Ngọc thính liễu, tiện bả thư tự hựu các quá nhất biên, nhưng thị chiếu cựu du đãng" 寶玉聽了, 便把書字又擱過一邊, 仍是照舊遊蕩 (Đệ thất thập hồi) Bảo Ngọc biết tin lại gác chuyện đọc sách viết chữ, rồi cứ chơi tràn như cũ.
3. Dạo chơi. § Cũng như "nhàn cuống" 閒逛. ◎ Như: "độc tự nhất nhân tại điền dã lí du đãng" 獨自一人在田野裡遊蕩 một mình dạo chơi trên đồng cỏ.
4. Lắc lư, bập bềnh, chao đảo. ◎ Như: thuyền tại hồ tâm tùy phong du đãng 船在湖心隨風遊蕩 giữa hồ, con thuyền lắc lư theo chiều gió.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rong chơi phóng túng, không chịu làm ăn.

▸ Từng từ: 遊蕩

飄蕩 phiêu đãng

飄蕩

phiêu đãng

Từ điển trích dẫn

1. (Ở không trung) bay bổng theo gió. ◇ Ngô Quân 吳均: "Độc hữu mai hoa lạc, Phiêu đãng bất y chi" 獨有梅花落, 飄蕩不依枝 (Mai hoa lạc 梅花落).
2. (Trên mặt nước) trôi nổi bềnh bồng theo sóng. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇: "Đồng chúng hạ hải, tao phong phiêu đãng, bất tri sở chỉ" 同眾下海, 遭風飄蕩, 不知所止 (Quyển nhị bát).
3. Chỉ bị nước cuốn trôi đi. ◇ Đông Chu liệt quốc chí 東周列國志: "(Trí Bá) hồi thị bổn doanh, ba đào cổn cổn, doanh lũy câu hãm, quân lương khí giới, phiêu đãng nhất không" (智伯)回視本營, 波濤滾滾, 營壘俱陷, 軍糧器械, 飄蕩一空 (Đệ bát tứ hồi).
4. Phiêu bạc, lưu lạc. ◇ Đỗ Phủ 杜甫: "Thế loạn tao phiêu đãng, Sanh hoàn ngẫu nhiên toại" 世亂遭飄蕩, 生還偶然遂 (Khương thôn 羌村) Ðời loạn, gặp cảnh lưu lạc, Được sống sót trở về, thực là ngẫu nhiên.
5. Hình dung trong lòng dao động, không bình tĩnh. ◇ Cao Liêm 高濂: "Mạc phi xuân tâm phiêu đãng, trần niệm đốn khởi" 莫非春心飄蕩, 塵念頓起 (Ngọc trâm kí 玉簪記, Kí lộng 寄弄).

▸ Từng từ: 飄蕩

駘蕩 đãi đãng

駘蕩

đãi đãng

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là: 駘宕, 駘盪.
2. Rộng lớn.
3. Phóng đãng, phóng túng, không câu thúc. ◇ Lí Đẩu 李斗: "Khí vận đãi đãng, hữu xuất trần chi mục" 氣韻駘宕，有出塵之目 (Dương Châu họa phảng lục 揚州畫舫錄, Thảo hà lục hạ 草河錄下).
4. Thoải mái, thư hoãn, thong dong. ◇ Tạ Thiểu 謝朓: "Bằng tình dĩ uất đào, Xuân vật phương đãi đãng" 朋情以鬱陶, 春物方駘蕩 (Trực trung thư tỉnh 直中書省).
5. Vui vẻ. ◇ Phạm Thành Đại 范成大: "Vân yên nhưỡng xuân sắc, Tâm mục lưỡng đãi đãng" 雲煙釀春色, 心目兩駘蕩 (Hành đường thôn bình dã tình sắc nghiên thậm 行唐村平野晴色妍甚).
6. Tên cung nhà Hán.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vẻ yên ổn thư thái — Một âm khác là Đài. Xem Đài.

▸ Từng từ: 駘蕩

蘆花蕩 lô hoa đãng

蘆花蕩

lô hoa đãng

Từ điển trích dẫn

1. Tên một vở kịch. Lấy sự tích trong Tam quốc chí, kể chuyện "Trương Phi" 張飛 y theo mưu kế của "Khổng Minh" 孔明, giả làm người đánh cá, mai phục ở chằm hoa lau ("lô hoa đãng" 蘆花蕩), chờ "Chu Du" 周瑜 dẫn quân đi qua, Trương Phi liền đem binh đánh chận. Chu Du thua tức giận bị thổ huyết.

▸ Từng từ: 蘆花蕩

神魂飄蕩 thần hồn phiêu đãng

神魂飄蕩

thần hồn phiêu đãng

Từ điển trích dẫn

1. Tâm thần hoảng hốt, mê mẩn, không tự chủ được. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Kiến tú liêm nội nhất nữ tử vãng lai quan thứ, vi lộ bán diện, dĩ mục tống tình. Bố tri thị Điêu Thuyền, thần hồn phiêu đãng" 見繡簾內一女子往來觀覷, 微露半面, 以目送情, 布知是貂蟬, 神魂飄蕩 (Đệ bát hồi) Thấy trong rèm có người con gái đi đi lại lại, hơi thò nửa mặt ngoảnh ra ngoài, liếc mắt đưa tình. (Lã) Bố biết chính là Điêu Thuyền, tâm thần mê mẩn.

▸ Từng từ: 神魂飄蕩