Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Ơn huệ lớn lao. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Thái sư nhược tựu thử cơ hội, dĩ Thiền tứ Bố, Bố cảm đại ân, tất dĩ tử báo thái sư" 太師若就此機會, 以蟬賜布, 布感大恩, 必以死報太師 (Đệ cửu hồi) Nếu thái sư nhân dịp này đem (Điêu) Thuyền cho Bố, chắc Bố cảm ơn huệ lớn, tất lấy cái chết báo đáp thái sư.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn huệ lớn lao. Cũng như Hồng ân.

▸ Từng từ: 大恩

天恩 thiên ân

天恩

thiên ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn trời. Ơn vua. Truyện Nhị độ mai : » Giải tình oan khuất họa nhờ thiên ân «.

▸ Từng từ: 天恩

孤恩 cô ân

孤恩

cô ân

Từ điển trích dẫn

1. Phụ ơn, quên ơn. ◇ Lí Lăng 李陵: "Lăng tuy cô ân, Hán diệc phụ đức" 陵雖孤恩, 漢亦負德 (Đáp Tô Vũ thư 答蘇武書).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phụ ân, quên ơn.

▸ Từng từ: 孤恩

忘恩 vong ân

忘恩

vong ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quên ơn.

▸ Từng từ: 忘恩

恩人 ân nhân

恩人

ân nhân

Từ điển trích dẫn

1. Người làm ơn, giúp đỡ cho mình. ★ Tương phản: "cừu địch" 仇敵, "cừu nhân" 仇人.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người làm ơn cho mình.

▸ Từng từ: 恩人

恩光 ân quang

恩光

ân quang

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ánh sáng của ơn huệ, chỉ ơn vua. Bài Văn tế trận vong tướng sĩ của Nguyễn Văn Thành có câu: » Giội ân quang gieo khắp xuống đèo Ngang «.

▸ Từng từ: 恩光

恩兒 ân nhi

恩兒

ân nhi

Từ điển trích dẫn

1. Con nuôi.
2. Người mang ơn xưng với người làm ơn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người con nuôi.

▸ Từng từ: 恩兒

恩典 ân điển

恩典

ân điển

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

duyên dáng, yêu kiều, diễm lệ

Từ điển trích dẫn

1. Ân huệ vua ban cho bầy tôi hoặc nhân dân. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Tài đáo Lại bộ đả thính, quả nhiên Nhị thúc bị tham. Đề bổn thượng khứ, khuy đắc hoàng thượng đích ân điển, một hữu giao bộ" 才到吏部打聽, 果然二叔被參. 題本上去, 虧得皇上的恩典, 沒有交部 (Đệ 102 hồi) Con vừa đến bộ lại dò xem thì quả nhiên chú Hai bị hặc. Bản tâu dâng lên, may nhờ ân đức của hoàng thượng, không giao xuống bộ.
2. Phiếm chỉ ân huệ.
3. Phiếm chỉ thi ân.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lễ ban phát ơn huệ gì cho các quan.

▸ Từng từ: 恩典

恩勤 ân cần

恩勤

ân cần

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Yêu mến săn sóc đầy đủ.

▸ Từng từ: 恩勤

恩化 ân hóa

恩化

ân hóa

Từ điển trích dẫn

1. Lấy ân huệ mà giáo hóa. ◇ Tam quốc chí 三國志: "Thần triếp phụng tuyên chiếu mệnh, đạo dương ân hóa, phục kì xã tắc" 臣輒奉宣詔命, 導揚恩化, 復其社稷 (Chung Hội truyện 鍾會傳).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng ân huệ mà đổi người xấu thành tốt.

▸ Từng từ: 恩化

恩命 ân mệnh

恩命

ân mệnh

Từ điển trích dẫn

1. Chiếu mệnh của vua ban phát (thăng quan, xá tội, v.v.).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ lệnh vua.

▸ Từng từ: 恩命

恩家 ân gia

恩家

ân gia

Từ điển trích dẫn

1. Ân nhân. ◇ Vĩnh Lạc đại điển hí văn tam chủng 永樂大典戲文三種: "Thính đắc đinh ninh chúc phó, tiểu tâm phục sự ân gia" 聽得丁寧祝付, 小心伏事恩家 (Trương Hiệp trạng nguyên 張協狀元, Đệ tứ thập nhị xuất).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gọi người ơn của mình — Cũng là tiếng người con gọi người cha nuôi hoặc đày tớ gọi chủ.

▸ Từng từ: 恩家

恩寵 ân sủng

恩寵

ân sủng

Từ điển trích dẫn

1. Ơn huệ vua ban cho bề tôi.
2. Phiếm chỉ sủng ái đối với bề dưới.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ban ơn và rất yêu quý.

▸ Từng từ: 恩寵

恩師 ân sư

恩師

ân sư

Từ điển trích dẫn

1. Học trò thi đỗ đối với chủ khảo kính xưng là "ân sư" 恩師.
2. Tiếng học trò kính xưng với thầy.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông thầy có công ơn với trò. Tiếng học trò gọi thầy.

▸ Từng từ: 恩師

恩廕 ân ấm

恩廕

ân ấm

Từ điển trích dẫn

1. Ân trạch của tổ tiên. § Ngày xưa, con cháu, nhờ ơn ông cha làm quan to, được vào học ở trường Quốc tử giám rồi sau ra làm quan. Cũng viết là "ân ấm" 恩蔭.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn của ông cha để lại, con cháu được nhờ.

▸ Từng từ: 恩廕

恩德 ân đức

恩德

ân đức

Từ điển trích dẫn

1. Ân huệ thâm hậu. ◇ Tỉnh thế hằng ngôn 醒世恆言: "Nguyệt Hương cảm niệm Chung Li Công phu phụ ân đức, thập phần nan xả" 月香感念鍾離公夫婦恩德, 十分難捨 (Lưỡng huyện lệnh cạnh nghĩa hôn cô nữ 兩縣令競義婚孤女).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt, hay làm ơn cho người khác — Cũng chỉ việc làm tốt, sau này được hưởng ơn trời Phật.

▸ Từng từ: 恩德

恩怨 ân oán

恩怨

ân oán

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

ân oán, hận thù, oán giận

Từ điển trích dẫn

1. Ơn huệ và oán thù.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn huệ và oán thù.

▸ Từng từ: 恩怨

恩情 ân tình

恩情

ân tình

Từ điển trích dẫn

1. Ân huệ, tình nghĩa. ◇ Ban Tiệp Dư 班婕妤: "Khí quyên khiếp tứ trung, Ân tình trung đạo tuyệt" 棄捐篋笥中, 恩情中道絕 (Oán ca hành 怨歌行) Ném bỏ vào xó rương, Ân huệ tình nghĩa nửa đường hết cả.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn huệ và lòng dạ đối với nhau.

▸ Từng từ: 恩情

恩惠 ân huệ

恩惠

ân huệ

Từ điển trích dẫn

1. Điều ơn và lòng thương. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Quảng thi ân huệ, dĩ thu dân tâm" 廣施恩惠, 以收民心 (Đệ lục thập nhất hồi) Ban rộng khắp ân huệ cho dân để thu phục lòng người.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Điều ơn và lòng thương.

▸ Từng từ: 恩惠

恩愛 ân ái

恩愛

ân ái

Từ điển trích dẫn

1. Ái tình thân thiết. Thường chỉ tình yêu vợ chồng. ◇ Tô Vũ 蘇武: "Kết phát vi phu thê, Ân ái lưỡng bất di" 結髮為夫妻, 恩愛兩不移 (Thi tứ thủ chi tam 詩四首之三).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tình yêu thương sâu đậm — Tình yêu thương giữa vợ chồng, trai gái — Còn chỉ sự chung chạ nam nữ.

▸ Từng từ: 恩愛

恩施 ân thi

恩施

ân thi

Từ điển trích dẫn

1. Ban ơn. ◇ Sử Kí 史記: "Huấn từ thâm hậu, ân thi thậm mĩ" 訓辭深厚, 恩施甚美 (Nho lâm liệt truyện 儒林列傳).
2. Chỉ ân huệ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cho mà làm ơn.

▸ Từng từ: 恩施

恩榮 ân vinh

恩榮

ân vinh

Từ điển trích dẫn

1. Vẻ vang được hưởng ân sủng của vua. ◇ Tạ Linh Vận 謝靈運: "Cổ nhân bất khả phàn, Hà dĩ báo ân vinh" 古人不可攀, 何以報恩榮 (Mệnh học sĩ giảng thư 命學士講書).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vẻ vang được hưởng ơn vua.

▸ Từng từ: 恩榮

恩母 ân mẫu

恩母

ân mẫu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gọi người mẹ nuôi hoặc bà chủ nhà.

▸ Từng từ: 恩母

恩波 ân ba

恩波

ân ba

Từ điển trích dẫn

1. Ân trạch. ◇ Lưu Giá 劉駕: "Ngự tuyền trường nhiễu Phụng Hoàng Lâu, Chỉ thị ân ba biệt xứ lưu" 御泉長繞鳳皇樓, 只是恩波別處流 (Trường môn oán 長門怨).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làn sóng ân huệ, chỉ ơn huệ.

▸ Từng từ: 恩波

恩潤 ân nhuận

恩潤

ân nhuận

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ân huệ thấm nhuần.

▸ Từng từ: 恩潤

恩澤 ân trạch

恩澤

ân trạch

Từ điển trích dẫn

1. Ơn vua ban phát cho dân.
2. Tỉ dụ ơn lớn như mưa nhuần tưới cây cỏ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ cái ơn lớn, như mưa nhuần tưới khắp nơi. Chỉ ơn vua.

▸ Từng từ: 恩澤

恩父 ân phụ

恩父

ân phụ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người cha nuôi. Cũng như Ân gia 恩家.

▸ Từng từ: 恩父

恩物 ân vật

恩物

ân vật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quà tặng làm ơn. Quà tặng cho các cơ quan từ thiện.

▸ Từng từ: 恩物

恩田 ân điền

恩田

ân điền

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ruộng ơn, tiếng nhà Phật, chỉ việc phụng dưỡng cha mẹ, vì phụng dưỡng cha mẹ như cấy vào ruộng ơn, sẽ được hưởng phúc.

▸ Từng từ: 恩田

恩監 ân giám

恩監

ân giám

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Được hưởng ơn vua và công lao tổ tiên mà đuợc vào trường Quốc tử giám của triều đình để ăn học.

▸ Từng từ: 恩監

恩眄 ân miện

恩眄

ân miện

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngó lại mà ban ơn.

▸ Từng từ: 恩眄

恩禮 ân lễ

恩禮

ân lễ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ban ơn và đối xử theo lễ. Chỉ việc vua đối xử với bậc hiền tài.

▸ Từng từ: 恩禮

恩科 ân khoa

恩科

ân khoa

Từ điển trích dẫn

1. Khoa thi đặc biệt, thời khoa cử (đời Minh, Thanh), triều đình mở ra như ban đặc ân nhân dịp khánh điển.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kì thi mở làm ơn, tức kì thi bất thường, được tổ chức ngoài kì hạn thường lệ, để đánh dấu việc vui mừng nào của quốc gia, triều đình hoặc hoàng tộc.

▸ Từng từ: 恩科

恩義 ân nghĩa

恩義

ân nghĩa

Từ điển trích dẫn

1. Ân huệ tình nghĩa thâm hậu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ân huệ và cách ăn ở tốt đẹp.

▸ Từng từ: 恩義

恩舊 ân cựu

恩舊

ân cựu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chỗ bạn bè rất quý mến nhau, vì hai gia đình là chỗ lâu đời, nhiều đời.

▸ Từng từ: 恩舊

恩詔 ân chiếu

恩詔

ân chiếu

Từ điển trích dẫn

1. Tờ chiếu của nhà vua đặc ban ân điển cho bầy tôi. ◇ Dương Hỗ 羊祜: "Phục văn ân chiếu, bạt thần sử đồng đài ti" 伏聞恩詔, 拔臣使同臺司 (Nhượng khai phủ biểu 讓開府表).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tờ giấy của vua, ghi chép ơn huệ ban cho bề tôi hoặc thần dân.

▸ Từng từ: 恩詔

恩賜 ân tứ

恩賜

ân tứ

Từ điển trích dẫn

1. Ban thưởng của triều đình. ◇ Hậu Hán Thư 後漢書: "(Đế) thì hạnh kì đệ, ân tứ đặc dị" (帝)時幸其第, 恩賜特異 (An Thành Hiếu hầu tứ truyện 安成孝侯賜傳).
2. Phiếm chỉ ra ơn, giúp đỡ, thi xả. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Ngô Dụng hướng tiền xưng tạ đạo: Dạ lai trọng mông ân tứ, bái nhiễu bất đương" 吳用向前稱謝道: 夜來重蒙恩賜, 拜擾不當 (Đệ thập cửu hồi) Ngô Dụng tiến lên nói lời cảm ơn: Đêm qua được nhờ giúp đỡ, thật là quấy quả.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng ơn mà ban cho, chỉ việc vua ban chức tước của cải.

▸ Từng từ: 恩賜

恩賞 ân thưởng

恩賞

ân thưởng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đền bù cho kẻ có công với tính cách ơn huệ.

▸ Từng từ: 恩賞

恩赦 ân xá

恩赦

ân xá

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa, khi có khánh điển, nhà vua hạ chiếu gia ân xá miễn cho tội phạm.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tha tội cho kẻ có tội để làm ơn.

▸ Từng từ: 恩赦

恩遇 ân ngộ

恩遇

ân ngộ

Từ điển trích dẫn

1. Đãi ngộ đặc biệt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng ơn nghĩa mà đối xử với người khác.

▸ Từng từ: 恩遇

恩餉 ân hướng

恩餉

ân hướng

Từ điển trích dẫn

1. Chiến sự kết thúc, tiền lương cấp cho binh sĩ khi bị giải tán gọi là "ân hướng" 恩餉.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiền lương thưởng thêm khi thôi việc, coi như ban ơn.

▸ Từng từ: 恩餉

愛恩 ái ân

愛恩

ái ân

Từ điển trích dẫn

1. Ái tình thân thiết. Thường chỉ tình yêu vợ chồng. § Cũng như "ân ái" 恩愛. ◇ Lưu Cơ 劉基: "Cát kì ái ân, đoạn tuyệt kì cố niệm" 割其愛恩, 斷絕其顧念 (Úc li tử 郁離子, Công tôn vô nhân 公孫無人).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng yêu thương và ơn huệ với nhau — Chỉ mối liên lạc thắm thiết giữa vợ chồng, trai gái. Đoạn trường tân thanh có câu.

▸ Từng từ: 愛恩

感恩 cảm ân

感恩

cảm ân

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

biết ơn, tạ ơn

Từ điển trích dẫn

1. Cảm kích ân huệ.
2. Tên huyện ở đảo "Hải Nam" 海南.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ rung động vì ân huệ của người khác dành cho mình.

▸ Từng từ: 感恩

报恩 báo ân

报恩

báo ân

giản thể

Từ điển phổ thông

đền ơn, báo ơn, trả ơn

▸ Từng từ: 报恩

拜恩 bái ân

拜恩

bái ân

Từ điển trích dẫn

1. Lạy tạ đã được ban ơn. ◇ Trầm Đức Phù 沈德符: "Thượng tứ yến thưởng, bái ân giả bách tứ thập thất nhân" 上賜宴賞, 拜恩者百四十七人 (Dã hoạch biên bổ di 野獲編補遺, Liệt triều 列朝) Vua ban thưởng yến tiệc, lạy tạ ơn có một trăm bốn mươi bảy người.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lạy tạ ơn, chỉ sự cám ơn.

▸ Từng từ: 拜恩

推恩 suy ân

推恩

suy ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Từ điều mình thích, mà nghĩ tới điều người khác thích mà làm ơn cho họ. Chỉ người có lòng nhân.

▸ Từng từ: 推恩

救恩 cứu ân

救恩

cứu ân

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cứu giúp, cứu thoát

▸ Từng từ: 救恩

施恩 thi ân

施恩

thi ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm ơn cho người khác.

▸ Từng từ: 施恩

求恩 cầu ân

求恩

cầu ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xin người khác ban ơn.

▸ Từng từ: 求恩

沐恩 mộc ân

沐恩

mộc ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Gội ơn, ý nói chịu ơn.

▸ Từng từ: 沐恩

沾恩 triêm ân

沾恩

triêm ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chịu ơn.

▸ Từng từ: 沾恩

洪恩 hồng ân

洪恩

hồng ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn huệ lớn lao.

▸ Từng từ: 洪恩

渥恩 ác ân

渥恩

ác ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn dày, ơn lớn.

▸ Từng từ: 渥恩

湛恩 trạm ân

湛恩

trạm ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn lớn, ơn sâu.

▸ Từng từ: 湛恩

無恩 vô ân

無恩

vô ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không có ơn nghĩa gì.

▸ Từng từ: 無恩

特恩 đặc ân

特恩

đặc ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn riêng.

▸ Từng từ: 特恩

知恩 tri ân

知恩

tri ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Biết ơn. Đoạn trường tân thanh : » Lọ là thâm tạ mới là tri ân «.

▸ Từng từ: 知恩

蒙恩 mông ân

蒙恩

mông ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chịu ơn.

▸ Từng từ: 蒙恩

覃恩 đàm ân

覃恩

đàm ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn lớn — Làm ơn cho người.

▸ Từng từ: 覃恩

謝恩 tạ ân

謝恩

tạ ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng lời nói hoặc việc làm để đáp lại cái ơn mà người khác làm cho mình. Truyện Trê Cóc có câu: » Đoái thương đến phận nhi tào, gọi là lễ mọn đem vào tạ ân «.

▸ Từng từ: 謝恩

負恩 phụ ân

負恩

phụ ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm trái lại với điều ơn mà người khác đã làm cho mình.

▸ Từng từ: 負恩

賣恩 mại ân

賣恩

mại ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bán ơn, chỉ sự làm ơn mà mong báo đáp.

▸ Từng từ: 賣恩

隆恩 long ân

隆恩

long ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn lớn. Ơn dày.

▸ Từng từ: 隆恩

頒恩 ban ân

頒恩

ban ân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cho ơn, làm ơn.

▸ Từng từ: 頒恩

恩格爾 ân cách nhĩ

恩格爾

ân cách nhĩ

Từ điển trích dẫn

1. Engels (1820-1895).

▸ Từng từ: 恩格爾

恩澤侯 ân trạch hầu

恩澤侯

ân trạch hầu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tước hầu do ơn huệ vua ban mà có chứ không phải do công lao. Chỉ chung những người không có công lao mà được hưởng lộc cao.

▸ Từng từ: 恩澤侯

顧復之恩 cố phục chi ân

顧復之恩

cố phục chi ân

Từ điển trích dẫn

1. Tỉ dụ ơn cha mẹ coi sóc dưỡng dục. § Nguồn gốc: ◇ Thi Kinh 詩經: "Phụ ngã súc ngã, trưởng ngã dục ngã, cố ngã phục ngã, xuất nhập phúc ngã" 拊我畜我, 長我育我, 顧我復我, 出入腹我 (Tiểu nhã 小雅, Lục nga 蓼莪).

▸ Từng từ: 顧復之恩