Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

西 - tây, tê

东西 đông tây

东西

đông tây

giản thể

Từ điển phổ thông

một cái gì đó

▸ Từng từ: 东西

山西 sơn tây

山西

sơn tây

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tỉnh ở Bắc phần Việt nam. Thơ Tản Đà có câu: » Vùng đất Sơn Tây nẩy một ông, tuổi chửa bao nhiêu văn rất hùng « ( Sơn Tây là quê hương của tác giả ).

▸ Từng từ: 山西

巴西 ba tây

巴西

ba tây

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nước Brazil

Từ điển trích dẫn

1. Brazil (tiếng Anh).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên phiên âm của Brazil, một nước ở trung bộ Nam Mĩ châu.

▸ Từng từ: 巴西

广西 quảng tây

广西

quảng tây

giản thể

Từ điển phổ thông

tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc

▸ Từng từ: 广西

廣西 quảng tây

廣西

quảng tây

phồn thể

Từ điển phổ thông

tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc

▸ Từng từ: 廣西

東西 đông tây

東西

đông tây

phồn thể

Từ điển phổ thông

một cái gì đó

Từ điển trích dẫn

1. Phương đông và phương tây.
2. Từ đông tới tây. ◇ Khang Hữu Vi 康有為: "Cử toàn địa kinh vĩ phân vi bách độ, xích đạo chi bắc ngũ thập độ, xích đạo chi nam ngũ thập độ, đông tây bách độ, cộng nhất vạn độ" 舉全地經緯分為百度, 赤道之北五十度, 赤道之南五十度, 東西百度, 共一萬度 (Đại đồng thư 大衕書, Tân bộ đệ nhất chương 辛部第一章). § Ghi chú: 100x100 = 10.000.
3. Gần bên, bên cạnh. ◇ Âu Dương Tu 歐陽修: "Niệm hoa ý hậu hà dĩ báo? Duy hữu túy đảo hoa đông tây" 念花意厚何以報? 唯有醉倒花東西 (Tứ nguyệt cửu nhật u cốc kiến phi đào thịnh khai 四月九日幽谷見緋桃盛開).
4. Bốn phương. ◇ Đỗ Phủ 杜甫: "Ngã lí bách dư gia, Thế loạn các đông tây" 我里百餘家, 世亂各東西 (Vô gia biệt 無家別) Làng tôi có hơn trăm nhà, Gặp thời loạn, mỗi người đều phân tán khắp bốn phương trời.
5. Phẩm vật làm ra ở bốn phương, nói gọn lại thành "đông tây". Ngày xưa cũng chỉ sản nghiệp. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Các sắc đông tây khả dụng đích chỉ hữu nhất bán, tương na nhất bán hựu khai liễu đan tử, dữ Phụng Thư khứ chiếu dạng trí mãi" 各色東西可用的只有一半, 將那一半又開了單子, 與鳳姐去照樣置買 (Đệ tứ ngũ hồi) Các thứ dùng được chỉ có một nửa, còn thiếu một nửa, liền biên vào đơn đưa cho Phượng Thư theo thế mà mua.
6. Phiếm chỉ các thứ sự vật (cụ thể hoặc trừu tượng). ◇ Sa Đinh 沙汀: "Cảm tình chân thị nhất chủng kì quái đích đông tây" 感情真是一種奇怪的東西 (Sấm quan 闖關, Nhất).
7. Đặc chỉ người hoặc động vật (hàm nghĩa có cảm tình yêu, ghét). ◎ Như: "tha dưỡng đích kỉ chích tiểu đông tây chân khả ái" 她養的幾隻小東西真可愛.

▸ Từng từ: 東西

歐西 âu tây

歐西

âu tây

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung các nước văn minh tây phương.

▸ Từng từ: 歐西

歸西 quy tây

歸西

quy tây

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đi về phương tây — Tiếng nhà Phật chỉ sự chết, tức là về nước Phật ở phương tây.

▸ Từng từ: 歸西

江西 giang tây

江西

giang tây

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tỉnh Giang Tây của Trung Quốc

▸ Từng từ: 江西

西元 tây nguyên

西元

tây nguyên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phép tính năm của người Âu Mĩ, kể năm Thiên chúa giáng sinh làm năm đầu.

▸ Từng từ: 西元

西域 tây vực

西域

tây vực

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

vùng Tây Vực của Trung Quốc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng đất phương tây — Chỉ chung các nước chư hầu của Trung Hoa ở phía Tây.

▸ Từng từ: 西域

西天 tây thiên

西天

tây thiên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phía tây. Đoạn trường tân thanh : » Hàn gia ở núi Tây thiên « ( chú thích theo Bài Kỉ và Trần Trọng Kim trong truyện Thúy Kiều ) — Tiếng nhà Phật, chỉ thế giới cực lạc — Chỉ cõi chết.

▸ Từng từ: 西天

西子 tây tử

西子

tây tử

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tức nàng Tây Thi. Xem Tây Thi 西施.

▸ Từng từ: 西子

西學 tây học

西學

tây học

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nền học vấn của người Âu Mĩ.

▸ Từng từ: 西學

西宮 tây cung

西宮

tây cung

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tòa nhà lớn ở phía tây, dành cho các bà vợ vua ở — Chỉ bà Hoàng hậu.

▸ Từng từ: 西宮

西寧 tây ninh

西寧

tây ninh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tỉnh thuộc Nam phần Việt Nam.

▸ Từng từ: 西寧

西山 tây sơn

西山

tây sơn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một làng ở Bình Định, Trung phần Việt Nam, quê hương của Quang Trung Nguyễn Huệ — Tên triều đại của vua Quang Trung ( 1780-1802 ).

▸ Từng từ: 西山

西席 tây tịch

西席

tây tịch

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỗ ngồi về phía Tây, tức chỗ ngồi của người khác, đối diện với người chủ nhà.

▸ Từng từ: 西席

西式 tây thức

西式

tây thức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kiểu Âu Mĩ.

▸ Từng từ: 西式

西方 tây phương

西方

tây phương

Từ điển trích dẫn

1. Hướng tây. ◇ Tuân Tử 荀子: "Tây phương hữu mộc yên, danh viết xạ can" 西方有木焉, 名曰射干 (Khuyến học 勸學).
2. Chỉ chung những quốc gia Âu Mĩ ở tây bán cầu. ◎ Như: "tây phương văn hóa" 西方文化.
3. Phật giáo dụng ngữ: Chỉ thế giới cực lạc ở phương tây. ◎ Như: "tây phương tịnh độ" 西方淨土.
4. Họ kép.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hướng mặt trời lặn — Chỉ chung các nước Âu Mĩ — Tiếng nhà Phật, chỉ nước Phật.

▸ Từng từ: 西方

西施 tây thi

西施

tây thi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một người con gái đẹp nước Việt thời Xuân Thu, lấy vua nước Ngô là Phù Sai. Chỉ người đẹp tuyệt trần. Cung oán ngâm khúc: » Tây thi mất vía Hằng Nga giật mình «.

▸ Từng từ: 西施

西極 tây cực

西極

tây cực

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vùng đất thật xa về phương Tây.

▸ Từng từ: 西極

西洋 tây dương

西洋

tây dương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ các nước Âu Mĩ.

▸ Từng từ: 西洋

西瓜 tây qua

西瓜

tây qua

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

quả dưa hấu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cây dưa hấu. Trái dưa hấu.

▸ Từng từ: 西瓜

西竺 tây trúc

西竺

tây trúc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên thời xưa, chỉ nước Ấn Độ.

▸ Từng từ: 西竺

西藏 tây tạng

西藏

tây tạng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một nước ở phía Tây Trung Hoa ( Tibet ).

▸ Từng từ: 西藏

西貢 tây cống

西貢

tây cống

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng thời xưa, phiên âm của Sài Gòn.

▸ Từng từ: 西貢

西軒 tây hiên

西軒

tây hiên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mái hiên ở phía Tây. Chỉ nơi hẹn hò của trai gái ( trong truyện Tây sương kí, Thái Oanh Oanh và Trương Quân Thụy thường hẹn gặp nhau ở mái hiên phía tây ). Hát nói của Cao Bá Quát: » Mái tây hiên nguyệt gác chênh chênh «.

▸ Từng từ: 西軒

西遊 tây du

西遊

tây du

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đi về phía tây. Tới các nước Âu Mĩ.

▸ Từng từ: 西遊

西都 tây đô

西都

tây đô

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên thành phố ở Thanh hóa. Nơi đặt triều đình của Hồ Quý Li, còn gọi là thành Tây giai — Một tên chỉ tỉnh lỵ Cần thơ của tỉnh Phong dinh, coi như thủ đô của miền Tây Việt Nam Cộng Hòa.

▸ Từng từ: 西都

越西 việt tây

越西

việt tây

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

huyện Việt Tây thuộc tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc

▸ Từng từ: 越西

陝西 thiểm tây

陝西

thiểm tây

Từ điển trích dẫn

1.

▸ Từng từ: 陝西

墨西哥 mặc tây ca

墨西哥

mặc tây ca

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nước Mexico

Từ điển trích dẫn

1. Tên gọi tắt nước ở bắc Mĩ Châu: "Mặc-tây-ca Hợp Chúng Quốc" 墨西哥合眾國 (United States of Mexico).

▸ Từng từ: 墨西哥

大西洋 đại tây dương

大西洋

đại tây dương

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

Đại Tây Dương

Từ điển trích dẫn

1. Tên vùng biển lớn ở giữa các châu Âu, Mĩ, Phi (tiếng Anh: Atlantic ocean).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên vùng biển lớn ở giữa các châu Âu, Mĩ, Phi ( océan atlantique, atlantic ocean ).

▸ Từng từ: 大西洋

新西蘭 tân tây lan

新西蘭

tân tây lan

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một nước trong Liên Hiệp Anh, ở giữa Thái Bình Dương ( New Zealand ).

▸ Từng từ: 新西蘭

法蘭西 pháp lan tây

法蘭西

pháp lan tây

Từ điển trích dẫn

1. Nói tắt của "Pháp lan tây cộng hòa quốc" 法蘭西共和國 (tiếng Anh: The Republic of France).

▸ Từng từ: 法蘭西

紐西蘭 nữu tây lan

紐西蘭

nữu tây lan

phồn thể

Từ điển phổ thông

nước Niu Dilơn

▸ Từng từ: 紐西蘭

纽西兰 nữu tây lan

纽西兰

nữu tây lan

giản thể

Từ điển phổ thông

nước Niu Dilơn

▸ Từng từ: 纽西兰

西班牙 tây ban nha

西班牙

tây ban nha

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nước Tây Ban Nha

Từ điển trích dẫn

1. Vương quốc thuộc Âu Châu, thủ đô là "Mã Đức Lí" 馬德里 Madrid (Kingdom of Spain).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên nước cộng hòa ở Âu châu, tức nước Eapagne.

▸ Từng từ: 西班牙

征西紀行 chinh tây kỉ hành

征西紀行

chinh tây kỉ hành

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tập trong TNDH tập đời Lê Thánh Tôn, chép các bài thơ chữ Hán, soạn trong khi nhà vua đi đánh Chiêm Thành vào các năm 1470-1471.

▸ Từng từ: 征西紀行

指東畫西 chỉ đông hoạch tây

指東畫西

chỉ đông hoạch tây

Từ điển trích dẫn

1. Trỏ phía đông vạch phía tây. Tỉ dụ nói năng lung tung. ◇ Ngũ đăng hội nguyên 五燈會元: "Bất dụng chỉ đông hoạch tây, thật địa thượng đạo tương nhất cú lai" 不用指東畫西, 實地上道將一句來 (Long Khánh Khánh Nhàn thiền sư 隆慶慶閑禪師).
2. Hình dung tay chỉ trỏ lúc nói chuyện. ◇ Đông Chu liệt quốc chí 東周列國志: "Diện vô cụ sắc, tuyển trứ lưỡng cá chỉ đầu, chỉ đông hoạch tây, thuyết xuất nhất đoạn lợi hại lai" 面無懼色, 選著兩個指頭, 指東畫西, 說出一段利害來 (Đệ tứ thập tam hồi) (Chúc Vũ) nét mặt không sợ hãi gì cả, lấy hai đầu ngón tay, vừa chỉ trỏ vừa nói ra hết những điều lợi hại (cho Tần Mục Công nghe).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trỏ phía đông vạch phía tây, nói năng lung tung, không ra gì.

▸ Từng từ: 指東畫西

西伯利亞 tây bá lợi á

西伯利亞

tây bá lợi á

Từ điển trích dẫn

1. "Tây Bá Lợi Á" 西伯利亞 tiếng Anh: Siberia.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phiên âm của Siberia, vùng đất bắc bộ Á châu, thuộc Nga.

▸ Từng từ: 西伯利亞

西南得朋 tây nam đắc bằng