Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

寧 - ninh, trữ

丁寧 đinh ninh

丁寧

đinh ninh

phồn thể

Từ điển phổ thông

răn bảo kỹ càng

Từ điển trích dẫn

1. Tên một nhạc khí thời xưa. Tức "chinh" 鉦 cái chiêng, giống như trống nhưng nhỏ hơn.
2. Hình dung tiếng vang vọng của nhạc khí. ◇ Vương Kiến 王建: "Tì bà tiên mạt lục yêu đầu, Tiểu quản đinh ninh trắc điệu sầu" 琵琶先抹六幺頭, 小管丁寧側調愁 (Cung từ 宮詞, Chi nhị cửu).
3. Dặn dò, dặn đi dặn lại nhiều lần. ☆ Tương tự: "phân phó" 吩咐, "đinh ninh" 叮嚀, "đinh chúc" 叮囑, "chúc phó" 囑咐.
4. Nói một cách thiết tha, khẩn thiết. ◇ Trương Tịch 張籍: "Đồng bộc các ưu sầu, Xử cữu vô đình thanh. Kiến ngã hình tiều tụy, Khuyến dược ngữ đinh ninh" 童僕各憂愁, 杵臼無停聲. 見我形憔悴, 勸藥語丁寧 (Ngọa tật 臥疾).
5. Âm tấn, tin tức. ◇ Tô Thức 蘇軾: "Vĩnh hoài cựu san tẩu, Bằng quân kí đinh ninh" 永懷舊山叟, 憑君寄丁寧 (Thứ vận Tử Do tống gia thối ông tri hoài an quân 次韻子由送家退翁知懷安軍).

▸ Từng từ: 丁寧

北寧 bắc ninh

北寧

bắc ninh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tỉnh ở Bắc phần Việt Nam.

▸ Từng từ: 北寧

安寧 an ninh

安寧

an ninh

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. an ninh, yên ổn
2. yên lòng

Từ điển trích dẫn

1. Yên ổn, thái bình. ◇ Thi Kinh 詩經: "Tang loạn kí bình, Kí an thả ninh" 喪亂既平, 既安且寧 (Tiểu nhã 小雅, Thường lệ 常棣) Việc tang tóc biến loạn đã lặng, Đã yên ổn thái bình rồi.
2. An khang, khỏe mạnh. ◇ Bạch Cư Dị 白居易: "Kì phu hữu phụ mẫu, Lão bệnh bất an ninh" 其夫有父母, 老病不安寧 (Thục lộ thạch phụ 蜀路石婦) Chồng người đó có cha mẹ, Già bệnh không được khỏe mạnh.
3. An định, bình tĩnh (nói về tâm tình, hoàn cảnh, quang cảnh...). ◇ Ba Kim 巴金: "Ngã tất tu bả tâm lí đích thoại tả xuất lai, tài năng cú đắc đáo an ninh" 我必須把心裏的話寫出來, 才能夠得到安寧 (Lí ngang 里昂) Tôi cần phải đem nỗi niềm diễn tả hết ra, mới có thể lấy được sự yên tĩnh cho tâm hồn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Yên ổn, không có chuyện gì xảy ra.

▸ Từng từ: 安寧

寧可 ninh khả

寧可

ninh khả

Từ điển trích dẫn

1. Sao được, làm thế nào được. ◇ Sử Kí 史記: 高帝罵之曰: "Cao Đế mạ chi viết: Nãi công cư mã thượng nhi đắc chi an sự Thi Thư! Lục Sanh viết: Cư mã thượng đắc chi, ninh khả dĩ mã thượng trị chi hồ?" 迺公居馬上而得之安事詩書! 陸生曰: 居馬上得之, 寧可以馬上治之乎? (Lịch Sanh Lục Giả truyện 酈生陸賈傳) Cao Đế mắng Lục Sinh: Ông mày ngồi trên mình ngựa mà lấy được thiên hạ, cần gì Kinh Thi với Kinh Thư! Lục Sinh nói: Nhà vua ngồi trên mình ngựa lấy được thiên hạ, nhưng có thể ngồi trên lưng ngựa mà cai trị thiên hạ không?
2. Đành phải, thà rằng. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Ngã ninh khả tự kỉ lạc bất thị, khởi cảm đái lụy nhĩ ni" 我寧可自己落不是, 豈敢帶累你呢 (Đệ tứ thập ngũ hồi) Tôi đành tự mình chịu trách móc, chứ nào dám làm lụy đến chị.

▸ Từng từ: 寧可

寧家 ninh gia

寧家

ninh gia

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con gái có chồng về thăm nhà cha mẹ — Về thăm nhà. Đoạn trường tân thanh có câu: » Rạng ra gửi đến xuân đường, thúc ông cũng vội giục chàng ninh gia «.

▸ Từng từ: 寧家

寧平 ninh bình

寧平

ninh bình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tỉnh vùng nam Bắc phần.

▸ Từng từ: 寧平

寧歳 ninh tuế

寧歳

ninh tuế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Năm yên ổn, thái bình.

▸ Từng từ: 寧歳

寧貼 ninh thiếp

寧貼

ninh thiếp

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là 寧帖.
2. An ổn, yên lòng. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Hối cụ giao tập, chung dạ nhi bệnh. Nhật dĩ hướng thần, hỉ vô vấn tội chi sư, tâm tiệm ninh thiếp" 悔懼交集, 終夜而病, 日已向辰, 喜無問罪之師, 心漸寧帖 (Cát Cân 葛巾) Vừa hối hận vừa lo sợ lẫn lộn, suốt đêm phát bệnh. Sáng ra đến giờ thìn, mừng không thấy ai tới hỏi tội mới hơi yên lòng.
3. Xong xuôi, ổn thỏa. ◇ Tây sương kí 西廂記: "Hữu hạn nhân duyên, phương tài ninh thiếp; vô nại công danh, sử nhân li khuyết" 有限姻緣, 方才寧貼; 無奈功名, 使人離缺 (Đệ tứ bổn 第四本, Đệ tứ chiết). § Ý nói: cuộc nhân duyên giữa Trương Quân Thụy và nàng Thôi Oanh Oanh đã được Thôi phu nhân chấp thuận ổn thỏa, nhưng đặt điều kiện là Trương sinh phải vào kinh thi đậu trạng nguyên. Nên hai người trẻ đành tạm chịu cảnh biệt li. Nhượng Tống dịch thơ: Mối nhân duyên vừa mới bắt đầu, Công danh làm dở dang nhau. Gán cho ôm lấy mối sầu biệt li!

▸ Từng từ: 寧貼

寧靜 ninh tĩnh

寧靜

ninh tĩnh

phồn thể

Từ điển phổ thông

yên tĩnh, yên ổn, yên bình

▸ Từng từ: 寧靜

寧願 ninh nguyện

寧願

ninh nguyện

phồn thể

Từ điển phổ thông

tốt hơn là, tốt nhất là

▸ Từng từ: 寧願

寧馨 ninh hinh

寧馨

ninh hinh

Từ điển trích dẫn

1. Này, như thế này. § Cũng như nói "như thử" 如此. ◇ Lưu Vũ Tích 劉禹錫: "Vi vấn Trung Hoa học đạo giả, Kỉ nhân hùng mãnh đắc ninh hinh?" 為問中華學道者, 幾人雄猛得寧馨? (Tặng Nhật Bổn tăng Trí Tàng 贈日本僧智藏).

▸ Từng từ: 寧馨

攖寧 anh ninh

攖寧

anh ninh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ lòng dạ yên ổn, không bị bên ngoài làm rối loạn.

攖寧

oanh ninh

Từ điển trích dẫn

1. Tiếp xúc với ngoại vật mà không bị dao động; giữ được tâm thần bình thản, điềm đạm. ◇ Trang Tử 莊子: "Kì vi vật vô bất tương dã, vô bất nghênh dã, vô bất hủy dã, vô bất thành dã, kì danh vi oanh ninh" 其為物無不將也, 無不迎也, 無不毀也, 無不成也, 其名為攖寧 (Đại tông sư 大宗師) Đã là vật thì không lúc nào là không đưa, không lúc nào là không đón, không lúc nào là không hủy, không lúc nào là không thành. Tên nó là "oanh ninh". § Nhượng Tống dịch là "chạm yên", nghĩa là "cái có động chạm rồi mới thành".
2. Chỉ sự nhiễu loạn do ngoại vật gây ra. ◇ Lữ Thiên Thành 呂天成: "Bãi bãi bãi, bãi khước liễu canh ca tân khổ vô can tịnh. Tiện tiện tiện, tiện vĩnh thế thoát oanh ninh" 罷罷罷, 罷卻了賡歌辛苦無乾淨. 便便便, 便永世脫攖寧 (Tề đông tuyệt đảo 齊東絕倒, Đệ tam xích 第三齣).

▸ Từng từ: 攖寧

歸寧 quy ninh

歸寧

quy ninh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con cái đã có chồng về nhà thăm cha mẹ. Đoạn trường tân thanh có câu: » Roi câu cừa gióng dăm trường, Xe hương nàng cũng thuận đường quy ninh «.

▸ Từng từ: 歸寧

西寧 tây ninh

西寧

tây ninh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một tỉnh thuộc Nam phần Việt Nam.