Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Quá trình dùng nguyên liệu dược thảo chế thành thuốc. ◇ Hoa nguyệt ngân 花月痕: "Luyện thành dược hoàn nhất bàn, danh vi "Cam lộ liệu cơ hoàn", ban cấp ngụy quan, lệnh dân gian như pháp bào chế" 煉成藥丸一般, 名為甘露療饑丸, 頒給偽官, 令民間如法泡製 (Đệ tứ cửu hồi 第四九回).
2. (Theo cách xưa) làm việc; làm theo (y như trước). ◇ Nhi nữ anh hùng truyện 兒女英雄傳: "Đẳng minh nhật tảo tẩu, y cựu như pháp bào chế, dã bất phạ tha phi thượng thiên khứ" 等明日早走, 依舊如法泡製, 也不怕他飛上天去 (Đệ ngũ hồi).

▸ Từng từ: 泡製

炒製 sao chế

炒製

sao chế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rang lên rồi trộn lẫn, công việc của người đông y sĩ, việc làm thuốc.

▸ Từng từ: 炒製

炮製 bào chế

炮製

bào chế

Từ điển trích dẫn

1. Sao nướng, chế các vị thuốc. ◇ Nguyên điển chương 元典章: "Kì tính đại nhiệt hữu độc, y phương bào chế khả dĩ nhập dược" 其性大熱有毒, 依方炮製可以入藥 (Sử bộ lục 吏部六, Nho lại 儒吏).
2. Chỉ nấu nướng. ◇ Vương Sĩ Mĩ 王士美: "Lão chi thư hựu khứ thân tự chưởng chước (...) bào chế mĩ vị khả khẩu đích thủ bái nhục" 老支書又去親自掌勺(...)炮製美味可口的手扒肉 (Thiết toàn phong 鐵旋風, Đệ nhất bộ đệ nhất chương 第一部第一章).
3. Xử lí, bạn lí. ◇ Sa Đinh 沙汀: "Đối ư giá cá kinh nhân sự biến, nhược y lão thái thái hòa thái thái đích chủ trương, thị cai đồng nông hội hội trưởng sự kiện nhất dạng bào chế đích" 對於這個驚人事變, 若依老太太和太太的主張, 是該同農會會長事件一樣炮製的 (Phòng không 防空).
4. Sửa trị, chế phục. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "(Hạ gia tiểu thư) kiến Tiết Bàn khí chất cương ngạnh, cử chỉ kiêu xa, nhược bất sấn nhiệt táo nhất khí bào chế, tương lai tất bất năng tự thụ kì xí hĩ" (夏家小姐)見薛蟠氣質剛硬, 舉止驕奢, 若不趁熱灶一氣炮製, 將來必不能自豎旗幟矣 (Đệ thất thập cửu hồi) (Chị nhà họ Hạ) thấy Tiết Bàn là người tính nết ương ngạnh, kiêu ngạo xa xỉ, nếu không sửa trị ngay từ đầu thì sau này tất không thể phất cờ cầm đầu được.
5. Đặt ra, tạo ra.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sao nướng, chế các vị thuốc — Ngày nay Bào chế là chế tạo các loại thuốc.

▸ Từng từ: 炮製

製作 chế tác

製作

chế tác

Từ điển trích dẫn

1. Làm ra, chế tạo. ◇ Lí Phục Ngôn 李復言: "Kì cung khuyết giai kim ngân, hoa mộc lâu điện, giai phi nhân thế chi chế tác" 其宮闕皆金銀, 花木樓殿, 皆非人世之製作 (Tục huyền quái lục 續玄怪錄, Dương cung chánh 楊恭政).
2. Tả tác, soạn thuật.
3. Chỉ tác phẩm.

▸ Từng từ: 製作

製裁 chế tài

製裁

chế tài

Từ điển trích dẫn

1. Hình thức may cắt. ◇ Hậu Hán Thư 後漢書: "Hiếu ngũ sắc y phục, chế tài giai hữu vĩ hình" 好五色衣服, 製裁皆有尾形 (Nam Man truyện 南蠻傳, Tây nam di 西南夷).
2. Thể tài văn chương. ◇ Nhan thị gia huấn 顏氏家訓: "Nghi dĩ cổ chi chế tài vi bổn, kim chi từ điệu vi mạt, tịnh tu lưỡng tồn, bất khả thiên khí dã" 宜以古之製裁為本, 今之辭調為末, 並須兩存, 不可偏棄也 (Văn chương 文章).

▸ Từng từ: 製裁

製造 chế tạo

製造

chế tạo

Từ điển trích dẫn

1. Đem nguyên liệu gia công làm thành đồ vật. ◇ Ngô Tăng 吳曾: "Huy Tông Sùng Ninh tứ niên, tuế thứ Ất Dậu, chế tạo cửu đỉnh" 徽宗崇寧四年, 歲次乙酉, 製造九鼎 (Năng cải trai mạn lục 能改齋漫錄, Kí sự nhất 記事一).
2. Soạn thảo, trứ tác. ◇ Huyền Trang 玄奘: "Luận Sư ư thử chế tạo kinh bộ "Bì bà sa luận"" 論師於此製造經部《毗婆沙論》(Đại Đường Tây vực kí 大唐西域記, A Du Đà quốc 阿踰陀國).
3. Quy hoạch bố trí.
4. Gây ra, tạo thành (tình cảnh, cục diện...). Thường hàm nghĩa giễu cợt, mỉa mai.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm ra.

▸ Từng từ: 製造

製造局 chế tạo cục

製造局

chế tạo cục

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xưởng đúc binh khí.

▸ Từng từ: 製造局

嗣徳聖製詩文 tự đức thánh chế thi văn

嗣徳聖製詩文

tự đức thánh chế thi văn