ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.  
由 - do, yêu
不由 bất do
不由

bất do

Từ điển trích dẫn

1. Không cần phải, bất dụng. ◇ Cảnh thế thông ngôn 警世通言: "Thử lão hạ bút sổ thiên ngôn, bất do tư tác" 此老下筆數千言, 不由思索 (Vương An Thạch tam nan Tô học sĩ 王安石三難蘇學士) Ông này hạ bút cả mấy nghìn câu, không cần suy nghĩ tìm tòi gì cả.
2. Không cho phép, không được. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇: "Sát nhân đích, bất thị tha, thị thùy? Bất do phân biện, nhất tác tử khổn trụ liễu, lạp đáo huyện lí lai" 殺人的, 不是他, 是誰? 不由分辨, 一索子綑住了, 拉到縣裡來 (Quyển lục) Kẻ giết người, không phải là nó thì là ai? Không cho phân bua gì hết, lấy dây trói go lại, lôi nó tới huyện đường.
3. Không khỏi, không nhịn được, bất cấm. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Đề khởi giá ta sự lai, bất do ngã bất sanh khí" 提起這些事來, 不由我不生氣 (Đệ tứ thập thất hồi) Nhắc đến chuyện này làm tao không khỏi không bực mình!

▸ Từng từ: 不 由
事由 sự do
事由

sự do

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên ủy sự việc, lai do. ☆ Tương tự: "sự cố" 事故.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Sự cố 事故.

▸ Từng từ: 事 由
來由 lai do
來由

lai do

Từ điển trích dẫn

1. Nguồn gốc, lai lịch.
2. Nguyên nhân, duyên cớ. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Hòa nhĩ vãng nhật vô oan, tích nhật vô thù, nhất vật bất thành, lưỡng vật kiến tại, một lai do sát nhĩ tố thậm ma?" 和你往日無冤, 昔日無讎, 一物不成, 兩物見在, 沒來由殺你做甚麼 (Đệ thập nhị hồi) Tôi với ông không có oán gần, không có thù xa, không thù không oán, thì có lí do gì để mà giết ông?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nguồn gốc, nguyên nhân.

▸ Từng từ: 來 由
因由 nhân do
因由

nhân do

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái đầu mối gây nên sự việc.

▸ Từng từ: 因 由
夷由 di do
夷由

di do

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là "di do" 夷猶.
2. Ngần ngừ không quyết. ☆ Tương tự: "do dự" 猶豫. ◇ Khuất Nguyên 屈原: "Quân bất hành hề di do" 君不行兮夷猶 (Cửu ca 九歌, Tương Quân 湘君).
3. Thung dung tự đắc. ◇ Đường Dần 唐寅: "Hàn thử đại thiên, cừu cát khả kế, bão tắc di do, cơ nãi khất thực, khởi bất vĩ tai" 寒暑代遷, 裘葛可繼, 飽則夷猶, 飢乃乞食, 豈不偉哉 (Dữ Văn Trưng Minh thư 與文徵明書).
4. Còn gọi là "ngô thử" 鼯鼠 hay "phi thử" 飛鼠.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngần ngừ không quyết. Như Do dự.

▸ Từng từ: 夷 由
巢由 sào do
巢由

sào do

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sào Phủ và Hứa Do, hai bậc hiền thời cổ Trung Hoa, không ham công danh, địa vị, vua Nghiêu nhường ngôi cho mà không nhận. » Làn nước chảy, nọ dòng, nọ bên, mặc chí Sào Do « ( Tụng Tây hồ phú ).

▸ Từng từ: 巢 由
摘由 trích do
摘由

trích do

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

ý chính, điểm quan trọng

▸ Từng từ: 摘 由
根由 căn do
根由

căn do

Từ điển trích dẫn

1. Lai lịch, duyên cớ.

▸ Từng từ: 根 由
無由 vô do
無由

vô do

Từ điển trích dẫn

1. Không thể nào, không có cách nào. ◇ Pháp Hoa Kinh 法華經: "Ngã thường tư niệm thử tử, vô do kiến chi" 我常思念此子, 無由見之 (Tín giải phẩm đệ tứ 信解品第四) Ta nhớ mãi đứa con này, không làm sao gặp được.
2. Không có lí do, không có nguyên nhân.
3. ☆ Tương tự: "vô tòng" 無從.

▸ Từng từ: 無 由
理由 lí do
理由

lí do

Từ điển trích dẫn

1. Căn do của sự tình. ◇ Ba Kim 巴金: "Chí ư vi thập ma khứ Nhật Bổn? Duy nhất đích lí do thị học tập Nhật văn" 至於為什麼去日本? 唯一的理由是學習日文 (Quan ư "Thần, quỷ, nhân" 關於"神, 鬼, 人").

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lẽ dẫn tới sự việc.

▸ Từng từ: 理 由
由中 do trung
由中

do trung

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Từ trong lòng mà ra, chỉ sự thành thật.

▸ Từng từ: 由 中
由來 do lai
由來

do lai

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Từ đâu mà lại. Chỉ cái nguyên nhân.

▸ Từng từ: 由 來
由由 do do
由由

do do

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vẻ tự đắc — Vẻ ngần ngừ không quyết.

▸ Từng từ: 由 由
緣由 duyên do
緣由

duyên do

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Duyên cố 緣故.

▸ Từng từ: 緣 由
自由 tự do
自由

tự do

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tự do

Từ điển trích dẫn

1. Làm theo ý chí của mình, không chịu thế lực bên ngoài câu thúc hoặc hạn chế. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇: "Nhân thị phụ mẫu tại, bất cảm tự do" 因是父母在, 不敢自由 (Quyển tứ).
2. (Pháp luật) Trong phạm vi hoạt động theo pháp luật, quyền hành không chịu người khác can thiệp. ◎ Như: "ngôn luận tự do" 言論自由.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ở mình hoàn toàn theo ý mình.

▸ Từng từ: 自 由
自由貿易 tự do mậu dịch
自由貿易

tự do mậu dịch

Từ điển trích dẫn

1. Tự do mua bán.

▸ Từng từ: 自 由 貿 易