Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

壁 - bích

一壁 nhất bích

Từ điển trích dẫn

1. Một bên, một phía. ◇ Mã Trí Viễn 馬致遠: "Ngã thả đóa tại nhất bích, đãi na tiên sanh lai thì, tái tác kế giảo" 我且躲在一壁, 待那先生來時, 再作計較 (Trần Đoàn cao ngọa 陳摶高臥, Đệ tứ chiết).
2. Một mặt. § Một động tác tiến hành cùng lúc với một động tác khác. ◇ Tây sương kí 西廂記: "Nhân thử yêm tựu giá tây sương hạ nhất tọa trạch tử an hạ, nhất bích tả thư phụ kinh sư khứ, hoán Trịnh Hằng lai tương phù hồi Bác Lăng khứ" 因此俺就這西廂下一座宅子安下, 一壁寫書附京師去, 喚鄭恒來相扶回博陵去 (Đệ nhất bổn 第一本, Tiết tử 楔子) Vì thế nhà tôi có làm một lớp nhà riêng ở phía tây chùa, có thể tạm ở được. Một mặt tôi viết thư vào kinh, gọi Trịnh Hằng ra đưa cả nhà vào Bác Lăng.
3. § Cũng nói: "nhất bích sương" 一壁廂, "nhất bích nhi" 一壁兒, "nhất biên sương" 一邊廂.

▸ Từng từ: 一壁

壁助 bích trợ

壁助

bích trợ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

giúp đỡ, trợ giúp

▸ Từng từ: 壁助

壁垒 bích lũy

壁垒

bích lũy

giản thể

Từ điển phổ thông

thành lũy, tường ngăn, rào cản

▸ Từng từ: 壁垒

壁報 bích báo

壁報

bích báo

phồn thể

Từ điển phổ thông

bích báo, báo tường

Từ điển trích dẫn

1. Báo dán tường. § Cũng gọi là "tường báo" 墻報.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tờ áo viết tay, dán trên tường.

▸ Từng từ: 壁報

壁壘 bích lũy

壁壘

bích lũy

phồn thể

Từ điển phổ thông

thành lũy, tường ngăn, rào cản

Từ điển trích dẫn

1. Tường thành đắp xung quanh trại quân.
2. Mượn chỉ chiến tranh. ◇ Trác Nhĩ Kham 卓爾堪: "Kỉ niên vô bích lũy" 幾年無壁壘 (Chiêu bảo san 招寶山) Mấy năm không chinh chiến.
3. Tỉ dụ sự vật ngăn che giới hạn. ◎ Như: "bích lũy sâm nghiêm" 壁壘森嚴 tường lũy kín chặt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tường thành đắp xung quanh trại quân thời xưa.

▸ Từng từ: 壁壘

壁报 bích báo

壁报

bích báo

giản thể

Từ điển phổ thông

bích báo, báo tường

▸ Từng từ: 壁报

壁挂 bích quải

壁挂

bích quải

giản thể

Từ điển phổ thông

tường treo

▸ Từng từ: 壁挂

壁掛 bích quải

壁掛

bích quải

phồn thể

Từ điển phổ thông

tường treo

▸ Từng từ: 壁掛

壁架 bích giá

壁架

bích giá

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

gờ tường, rìa tường, mép tường

▸ Từng từ: 壁架

壁橱 bích trù

壁橱

bích trù

giản thể

Từ điển phổ thông

tủ tường, tủ làm ăn vào trong tường

▸ Từng từ: 壁橱

壁櫥 bích trù

壁櫥

bích trù

phồn thể

Từ điển phổ thông

tủ tường, tủ làm ăn vào trong tường

▸ Từng từ: 壁櫥

壁毯 bích thảm

壁毯

bích thảm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thảm treo tường

▸ Từng từ: 壁毯

壁灯 bích đăng

壁灯

bích đăng

giản thể

Từ điển phổ thông

đèn treo tường

▸ Từng từ: 壁灯

壁炉 bích lô

壁炉

bích lô

giản thể

Từ điển phổ thông

lò sưởi

▸ Từng từ: 壁炉

壁燈 bích đăng

壁燈

bích đăng

phồn thể

Từ điển phổ thông

đèn treo tường

Từ điển trích dẫn

1. Đèn đặt trên tường.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đèn treo hoặc gần trên tường.

▸ Từng từ: 壁燈

壁爐 bích lô

壁爐

bích lô

phồn thể

Từ điển phổ thông

lò sưởi

▸ Từng từ: 壁爐

壁画 bích họa

壁画

bích họa

giản thể

Từ điển phổ thông

1. vẽ lên tường
2. tranh vẽ trên tường

▸ Từng từ: 壁画

壁畫 bích họa

壁畫

bích họa

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. vẽ lên tường
2. tranh vẽ trên tường

Từ điển trích dẫn

1. Tranh vẽ trên tường. ◇ Lạc Tân Vương 駱賓王: "Minh thư phi Tấn đại, Bích họa thị Lương niên" 銘書非晉代, 壁畫是梁年 (Tứ nguyệt bát nhật đề thất cấp 四月八日題七級).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bức vẽ ngay trên tường.

▸ Từng từ: 壁畫

壁立 bích lập

壁立

bích lập

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

dựng đứng, thẳng đứng (vách đá)

Từ điển trích dẫn

1. Đứng sững như bước tường. Hình dung thế núi hiểm trở chót vót. ◇ Tam quốc chí 三國志: "Lâm Lịch san tứ diện bích lập, cao sổ thập trượng" 林歷山四面壁立, 高數十丈 (Ngô Chí 吳志, Hạ Tề truyện 賀齊傳) Lâm Lịch san bốn mặt hiểm trở chót vót, cao mấy chục trượng.
2. Trong nhà chỉ có bốn bức tường đứng sững. Hình dung không có của cải gì, hết sức bần cùng. ◇ Sử Kí 史記: "Văn Quân dạ vong bôn Tương Như, Tương Như nãi dữ trì quy thành đô, gia cư đồ tứ bích lập" 文君夜亡奔相如, 相如乃與馳歸成都, 家居徒四壁立 (Tư Mã Tương Như truyện 司馬相如傳) Văn Quân đêm trốn theo Tương Như, Tương Như bèn cùng chạy về thành đô, nhà ở chỉ có bốn bức tường trơ trọi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đứng sững như bước tường, chỉ thế núi hiểm trở.

▸ Từng từ: 壁立

壁虎 bích hổ

壁虎

bích hổ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

con thằn lằn

Từ điển trích dẫn

1. Một tên chỉ con "thủ cung" 守宮, tức con thằn lằn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên chỉ con thạch sùng.

▸ Từng từ: 壁虎

壁虱 bích sắt

壁虱

bích sắt

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

con rận, con rệp

▸ Từng từ: 壁虱

壁蟢 bích hỉ

壁蟢

bích hỉ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

con nhện càng

▸ Từng từ: 壁蟢

壁觀 bích quan

壁觀

bích quan

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quay mặt vào tường. Như Diện bích — Chỉ tâm hồn hoàn toàn yên lặng.

▸ Từng từ: 壁觀

壁魚 bích ngư

壁魚

bích ngư

Từ điển trích dẫn

1. Con mọt trong sách hay quần áo. § Còn gọi là: "bạch ngư" 白魚, "y ngư" 衣魚, "dâm ngư" 蟫魚, "bính ngư" 蛃魚, "đố ngư" 蠹魚.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên gọi con mọt.

▸ Từng từ: 壁魚

壁龕 bích kham

壁龕

bích kham

phồn thể

Từ điển phổ thông

hốc tường để đặt tượng

▸ Từng từ: 壁龕

壁龛 bích kham

壁龛

bích kham

giản thể

Từ điển phổ thông

hốc tường để đặt tượng

▸ Từng từ: 壁龛

完壁 hoàn bích

完壁

hoàn bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên ngọc lành lặn, không tì vết. Chỉ sự tốt đẹp tròn vẹn.

▸ Từng từ: 完壁

峭壁 tiễu bích

峭壁

tiễu bích

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

vách đá, vách núi

▸ Từng từ: 峭壁

影壁 ảnh bích

影壁

ảnh bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bức tường có đắp thành hình ảnh phong cảnh đẹp mắt, coi như một lối trang trí.

▸ Từng từ: 影壁

敗壁 bại bích

敗壁

bại bích

Từ điển trích dẫn

1. Tường hư đổ. ◎ Như: "đồi viên bại bích" 頹垣敗壁.

▸ Từng từ: 敗壁

穿壁 xuyên bích

穿壁

xuyên bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đục tường. Chỉ sự chăm học. Do điển Khuông Hành đời Hán nhà nghèo không tiền mua dầu thắp đèn, phải đục tường, lấy ánh sáng của hàng xóm, kê vào mà học.

▸ Từng từ: 穿壁

複壁 phức bích

複壁

phức bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tường nhà hai lớp.

▸ Từng từ: 複壁

赤壁 xích bích

赤壁

xích bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một con sông đẹp thuộc tỉnh Hồ Bắc, nơi đại quân của Tào Tháo thời Tam quốc bị Ngô Thục liên kết đánh tan, cũng là nơi Tô Đông Pha đời Tống từng thả thuyền ngắm trăng làm thơ. Hát nói của Nguyễn Công Trứ: » Sông Xích Bích buông thuyền năm Nhâm tuất, Để ông Tô riêng một thú thanh cao «.

▸ Từng từ: 赤壁

鑿壁 tạc bích

鑿壁

tạc bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đục tường. Chỉ sự chăm học trong cảnh khổ cực. Do điển Khuông Hành đời Hán, nhà rất nghèo, không có tiền mua dầu đốt đèn mà học, phải đục tường nhà mình ra, để ánh sáng bên nhà hàng xóm lọt qua, rồi kê sách vào mà học. Hàn nho phong vị phú của Nguyễn Công Trứ có câu: » Cần nghiệp nho khi tạc bích tụ hùynh, thuở trước chàng Khuông chàng Vũ «.

▸ Từng từ: 鑿壁

面壁 diện bích

面壁

diện bích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng nhà Phật, chỉ sự thiền định. Tương truyền, thầy tu Đạt-ma ngồi xoay mặt vào vách tường Thiếu Lâm tự suốt chín năm.

▸ Từng từ: 面壁

面壁坐禪 diện bích tọa thiền

面壁坐禪

diện bích tọa thiền

Từ điển trích dẫn

1. Tín đồ Phật giáo mỗi ngày trong một thời gian nhất định tĩnh tọa đối diện nhìn vách, để bài trừ các ý nghĩ tạp nhạp, giữ cho tâm thần điềm tĩnh tự tại.

▸ Từng từ: 面壁坐禪

高壘深壁 cao lũy thâm bích

高壘深壁

cao lũy thâm bích

Từ điển trích dẫn

1. Tường lũy cao doanh trại sâu. Ý nói phòng thủ vững vàng. § Cũng nói là "cao bích thâm lũy" 高壁深壘.

▸ Từng từ: 高壘深壁