Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

別 - biệt

久別 cửu biệt

久別

cửu biệt

Từ điển trích dẫn

1. Xa cách lâu ngày. ☆ Tương tự: "cửu khoát" 久闊.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa cách lâu ngày. Cũng nói là Cửu vi 久違.

▸ Từng từ: 久別

個別 cá biệt

個別

cá biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

cá biệt, không giống ai

Từ điển trích dẫn

1. Riêng từ cái, từng người. ☆ Tương tự: "cá thể" 個體. ★ Tương phản: "phổ biến" 普遍, "đa số" 多數, "tập thể" 集體, "nhất bàn" 一般. ◎ Như: "cá biệt đàm thoại" 個別談話.
2. Số rất ít, hiếm hoi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Riêng từ cái, từng người, không lẫn lộn.

▸ Từng từ: 個別

分別 phân biệt

分別

phân biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

phân biệt

Từ điển trích dẫn

1. Tách ra, xẻ ra. ◇ Hoài Nam Tử 淮南子: "Cố thánh nhân tài tài chế vật dã, do công tượng chi chước tước tạc nhuế dã, tể bào chi thiết cát phân biệt dã" 故聖人裁財制物也, 猶工匠之斫削鑿枘也, 宰庖之切割分別也 (Tề tục 齊俗) Cho nên thánh nhân liệu đoán cai quản sự vật, giống như người thợ mộc đẽo gọt cái mộng gỗ, cũng giống như người đầu bếp chặt cắt mổ xẻ vậy.
2. Biện biệt. ◎ Như: "phân biệt thiện ác" 分別善惡.
3. Phân li, li biệt. ◇ Tào Phi 曹丕: "Kim quả phân biệt, các tại nhất phương" 今果分別, 各在一方 (Dữ triêu ca lệnh Ngô Chất thư 與朝歌令吳質書) Nay quả thật li biệt, mỗi người ở một phương.
4. Chia ra làm nhiều phần.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chia riêng ra, không lẫn lộn.

▸ Từng từ: 分別

別事 biệt sự

別事

biệt sự

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc riêng — Việc ở ngoài nhiệm vụ.

▸ Từng từ: 別事

別人 biệt nhân

別人

biệt nhân

phồn thể

Từ điển phổ thông

người ngoài, người khác

▸ Từng từ: 別人

別使 biệt sứ

別使

biệt sứ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người đại diện vua hoặc chính phủ, tới nước ngoài để lo một việc riêng. Cũng gọi là Đặc sứ.

▸ Từng từ: 別使

別僻 biệt tịch

別僻

biệt tịch

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Riêng rẽ vắng vẻ.

▸ Từng từ: 別僻

別史 biệt sử

別史

biệt sử

Từ điển trích dẫn

1. Thể loại sách sử, không được công nhận như "chính sử" 正史 nhưng có phần đáng tin cậy hơn "tạp sử" 雜史. ☆ Tương tự: "ngoại sử" 外史.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sử ở ngoài, không phải là chính sử được triều đình nhìn nhận. Cũng như Dã sử.

▸ Từng từ: 別史

別名 biệt danh

別名

biệt danh

phồn thể

Từ điển phổ thông

biệt danh, tên khác

▸ Từng từ: 別名

別墅 biệt thự

別墅

biệt thự

phồn thể

Từ điển phổ thông

biệt thự, nhà xây tách biệt ra nơi riêng

Từ điển trích dẫn

1. Ngôi nhà lớn có vườn, xây cất ở nơi cảnh đẹp, dành để giải trí nghỉ ngơi. ☆ Tương tự: "biệt đệ" 別第, "biệt quán" 別館, "biệt nghiệp" 別業, "biệt viện" 別院.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngôi nhà lớn riêng, nơi ở xa, thỉnh thoảng tới nghỉ ngơi.

▸ Từng từ: 別墅

別子 biệt tử

別子

biệt tử

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người con thứ của vua chư hầu ( con ở ngoài, không được nối ngôi ).

▸ Từng từ: 別子

別字 biệt tự

別字

biệt tự

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ chữ viết sai (vì hình âm tương tự với "chính tự" 正字). § Cũng gọi là "bạch tự" 白字.
2. Tên khác với tên chính gốc (bổn danh 本名). § Cũng như "biệt hiệu" 別號, "biệt danh" 別名.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên khác, như Biệt hiệu 別號.

▸ Từng từ: 別字

別室 biệt thất

別室

biệt thất

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhà riêng, ở xa nhà chính, thỉnh thoảng tới nghỉ ngơi — Chỉ người vợ bé, như Biệt phòng 別房.

▸ Từng từ: 別室

別待 biệt đãi

別待

biệt đãi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đối xử riêng, không lẫn với người khác.

▸ Từng từ: 別待

別徑 biệt kính

別徑

biệt kính

Từ điển trích dẫn

1. Đường nhỏ ở nơi xa xôi hẻo lánh. ◇ Lục Du 陸游: "Kiều đoạn tăng tầm biệt kính quy" 橋斷僧尋別徑歸 (Ngư gia 漁家) Cầu gãy sư tìm lối nhỏ về.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lối đi riêng, đường tắt.

▸ Từng từ: 別徑

別情 biệt tình

別情

biệt tình

Từ điển trích dẫn

1. Ẩn tình khác, nguyên do khác.
2. Tâm tình lúc chia tay. ◇ Bạch Cư Dị 白居易: "Hựu tống vương tôn khứ, Thê thê mãn biệt tình" 又送王孫去, 萋萋滿別情 (Phú đắc cổ nguyên thảo tống biệt 賦得古原草送別) Tiễn vương tôn đi rồi, (Dưới trời mây) ũm thũm đầy những mối tình tự lúc chia li.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nổi rung động lúc chia tay. Cũng là Biệt tự — Tình cảm khác.

▸ Từng từ: 別情

別房 biệt phòng

別房

biệt phòng

Từ điển trích dẫn

1. Phòng khác. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Thuyết trước, tiện khởi thân huề liễu châm tuyến, tiến biệt phòng khứ liễu" 說著, 便起身攜了針線, 進別房去了 (Đệ ngũ thập thất hồi) Nói xong, liền đứng dậy mang kim chỉ sang phòng khác.
2. Thiếp, trắc thất, vợ lẽ. ◇ Hà Lương Tuấn 何良俊: "Tạ thái phó Lưu phu nhân tính kị, bất lệnh công hữu biệt phòng" 謝太傅劉夫人性忌, 不令公有別房 (Thế thuyết tân ngữ bổ 世說新語補, Quyển nhị thập, Hoặc nịch 惑溺) Tạ thái phó Lưu phu nhân tính hay ghen, không cho ông lấy vợ lẽ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phòng dành riêng vào việc gì — Chỉ người vợ bé.

▸ Từng từ: 別房

別才 biệt tài

別才

biệt tài

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự giỏi giang riêng mình có.

▸ Từng từ: 別才

別提 biệt đề

別提

biệt đề

Từ điển trích dẫn

1. Không cần nói, khỏi nói. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Khoái biệt đề liễu. Nhất tống lai tựu tri đạo thị ngã đích" 快別提了. 一送來就知道是我的 (Đệ bát hồi) Đừng nhắc đến chuyện ấy nữa. Khi họ mới mang sang, tôi biết là cậu để phần tôi.
2. § Thường biểu thị trình độ sâu: khỏi phải nói nhiều. ◇ Lưu Á Châu 劉亞洲: "Đãn thật tế thượng biệt đề hữu đa phẫn nộ liễu" 但實際上別提有多憤怒了 (Tần cung nguyệt 秦宮月, Nhất).

▸ Từng từ: 別提

別本 biệt bản

別本

biệt bản

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bản khác, ở ngoài bản chính, tức phó bản.

▸ Từng từ: 別本

別材 biệt tài

別材

biệt tài

Từ điển trích dẫn

1. Tài năng đặc thù.

▸ Từng từ: 別材

別業 biệt nghiệp

別業

biệt nghiệp

Từ điển trích dẫn

1. Nhà cửa vườn rừng ngoài nhà chính, ở nơi phong cảnh đẹp, để nghỉ ngơi, du ngoạn. § Còn gọi là "biệt thự" 別墅.
2. Phật giáo dụng ngữ: Nghiệp báo riêng từng người, khác với "cộng nghiệp" 共業.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tài sản vườn ruộng ở xa nhà.

▸ Từng từ: 別業

別派 biệt phái

別派

biệt phái

Từ điển trích dẫn

1. Nhánh họ hàng khác cùng tổ tiên.
2. Nhánh sông, mạch núi.
3. Xưa chỉ học phái khác với nho gia.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngành khác. Ngành riêng. — Sai đi làm việc khác.

▸ Từng từ: 別派

別無 biệt vô

別無

biệt vô

phồn thể

Từ điển phổ thông

không có sự lựa chọn khác

▸ Từng từ: 別無

別白 biệt bạch

別白

biệt bạch

Từ điển trích dẫn

1. Phân biện rõ ràng. ◇ Hán Thư 漢書: "Từ bất biệt bạch, chỉ bất phân minh" 辭不別白, 指不分明 (Đổng Trọng Thư truyện 董仲舒傳).
2. Biện bạch, bài bác.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phân ra cho rõ ràng, không lẫn lộn.

▸ Từng từ: 別白

別眼 biệt nhãn

別眼

biệt nhãn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con mắt riêng, chỉ sự đối đãi khác người.

▸ Từng từ: 別眼

別稱 biệt xưng

別稱

biệt xưng

phồn thể

Từ điển phổ thông

tên khác

▸ Từng từ: 別稱

別緒 biệt tự

別緒

biệt tự

Từ điển trích dẫn

1. Mối cảm tình lúc chia tay. § Cũng như "biệt tình" 別情. ◇ Lạc Tân Vương 駱賓王: "Khúc chung kinh biệt tự, Túy lí thất sầu dong" 曲終驚別緒, 醉裏失愁容 (Tiễn Lạc Tứ đắc chung tự 餞駱四得鐘字).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tình cảm lúc chia tay. Như Biệt tình 別情.

▸ Từng từ: 別緒

別致 biệt trí

別致

biệt trí

Từ điển trích dẫn

1. Một thứ giải thích khác. ◇ Lịch Đạo Nguyên 酈道元: "Tư nãi "Huyền" chi biệt trí, khủng quai Thượng Thư nhân "Hoàn" chi nghĩa" 斯乃玄之別致, 恐乖尚書因桓之義 (Thủy kinh chú 水經注, Hoàn thủy 桓水).
2. Ý vị, thú vị riêng. ◇ Ngọc Kiều Lê 玉嬌梨: "Thử thi bất đãn mẫn tiệp dị thường, thả tự tự thanh tân tuấn dật, nhiêu hữu biệt trí" 此詩不但敏捷異常, 且字字清新俊逸, 饒有別致 (Đệ nhất hồi).
3. Mới lạ, tân kì, không giống thông thường. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Quái đạo nhân tán nhĩ đích thủ xảo, giá ngoan ý nhi khước dã biệt trí" 怪道人贊你的手巧, 這頑意兒卻也別致 (Đệ ngũ thập cửu hồi).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mới lạ, khác hẳn sự thông thường.

▸ Từng từ: 別致

別處 biệt xứ

別處

biệt xứ

phồn thể

Từ điển phổ thông

nơi khác, riêng biệt một nơi

▸ Từng từ: 別處

別號 biệt hiệu

別號

biệt hiệu

phồn thể

Từ điển phổ thông

biệt hiệu, bí danh

Từ điển trích dẫn

1. Tên gọi riêng, ngoài tên thật. Người hoặc vật đều có thể có biệt hiệu. § Cũng gọi là: "biệt danh" 別名, "biệt tự" 別字. ◎ Như: "biệt hiệu" 別號 của Lí Bạch 李白 đời Đường là "Thanh Liên Cư Sĩ" 青蓮居士.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái tên gọi riêng, ở ngoài tên thật. cũng gọi là Biệt tự.

▸ Từng từ: 別號

別視 biệt thị

別視

biệt thị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhìn với cánh riêng. Chỉ sự đối đãi đặc biệt. Cũng như Biệt đãi 別待, Biệt nhãn 別眼.

▸ Từng từ: 別視

別針 biệt châm

別針

biệt châm

phồn thể

Từ điển phổ thông

ghim băng, kim băng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cây kim khâu không có lỗ xỏ chỉ.

▸ Từng từ: 別針

別集 biệt tập

別集

biệt tập

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tập thơ tập văn của riêng một người làm ra.

▸ Từng từ: 別集

別離 biệt ly

別離

biệt ly

phồn thể

Từ điển phổ thông

biệt ly, xa cách

▸ Từng từ: 別離

別館 biệt quán

別館

biệt quán

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhà ở các địa phương, để vua ghé tới nghỉ ngơi.

▸ Từng từ: 別館

別體 biệt thể

別體

biệt thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thể riêng, không giống các thể khác.

▸ Từng từ: 別體

區別 khu biệt

區別

khu biệt

Từ điển trích dẫn

1. Phân biệt. ☆ Tương tự: "biện biệt" 辨別, "phân biện" 分辨
2. Sai biệt, bất đồng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Riêng rẽ. Làm cho riêng rẽ ra.

▸ Từng từ: 區別

告別 cáo biệt

告別

cáo biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

cáo biệt, cáo từ, từ biệt

Từ điển trích dẫn

1. Từ biệt. ☆ Tương tự: "li biệt" 離別, "cáo từ" 告辭, "ác biệt" 握別. ★ Tương phản: "kiến diện" 見面, "tương phùng" 相逢.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói điều chia tay.

▸ Từng từ: 告別

小別 tiểu biệt

小別

tiểu biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa cách trong thời gian ngắn.

▸ Từng từ: 小別

差別 sai biệt

差別

sai biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

sai khác, khác biệt, hiệu số

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khác nhau, chênh lệch nhau.

▸ Từng từ: 差別

性別 tính biệt

性別

tính biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

chia giới tính, phân biệt giới tính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự khác nhau về giống giữa nam và nữ.

▸ Từng từ: 性別

拜別 bái biệt

拜別

bái biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

lạy từ biệt

Từ điển trích dẫn

1. Cáo biệt. ☆ Tương tự: "bái từ" 拜辭, "cáo từ" 告辭, "từ biệt" 辭別. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Đại Ngọc thính liễu, phương sái lệ bái biệt, tùy liễu nãi nương cập Nhạc phủ trung kỉ cá lão phụ nhân, đăng chu nhi khứ" 黛玉聽了, 方灑淚拜別, 隨了奶娘及樂府中幾個老婦人, 登舟而去 (Đệ tam hồi) Đại Ngọc nghe xong, gạt nước mắt từ biệt, theo vú nuôi và mấy bà già ở Nhạc phủ đến đón, xuống thuyền đi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lạy chào mà đi.

▸ Từng từ: 拜別

握別 ác biệt

握別

ác biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

bắt tay

Từ điển trích dẫn

1. Cầm tay từ biệt. ☆ Tương tự: "cáo biệt" 告別. ◇ Lỗ Tấn 魯迅: "Ác biệt dĩ lai, cảm đáo tịch mịch" 握別以來, 感到寂寞 (Thư tín tập 書信集, Trí tăng điền thiệp 致增田涉).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nắm tay từ giã.

▸ Từng từ: 握別

摘別 trích biệt

摘別

trích biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lấy riêng ra. Tách riêng ra.

▸ Từng từ: 摘別

暫別 tạm biệt

暫別

tạm biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rời xa nhau trong một thời gian ngắn, không phải là mãi mãi. Thơ Tản Đà có câu: » Thôi thời, cùng thu tạm biệt, thu hãy tạm lui «.

▸ Từng từ: 暫別

死別 tử biệt

死別

tử biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa cách vì cái chết. Đoạn trường tân thanh : » Đau lòng tử biệt sinh li «.

▸ Từng từ: 死別

永別 vĩnh biệt

永別

vĩnh biệt

Từ điển trích dẫn

1. Vĩnh viễn li biệt. ◇ Nhị khắc phách án kinh kì 二刻拍案驚奇: "Đáo liễu thiên minh, khốc đối Mạnh Nghi đạo: Tòng thử vĩnh biệt hĩ!" 到了天明, 哭對孟沂道: 從此永別矣 (Quyển thập thất).
2. Chỉ tử biệt. ◇ Ngô Thừa Ân 吳承恩: "Nhĩ thì bất dĩ vi hận, ý dĩ vi tha nhật khả thù, khởi tri toại vi vĩnh biệt da?" 爾時不以為恨, 意以為他日可酬, 豈知遂為永別耶? (Tế Chi Sơn tiên sanh văn 祭卮山先生文).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa cách nhau mãi mãi.

▸ Từng từ: 永別

派別 phái biệt

派別

phái biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dòng nước chảy riêng ra. Nhánh sông — Chia làm nhiều dòng, nhiều ngành.

▸ Từng từ: 派別

特別 đặc biệt

特別

đặc biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

đặc biệt

Từ điển trích dẫn

1. Không tầm thường, không như số đông. ◎ Như: "giá thứ đích lộ thiên diễn xướng hội tố đắc ngận đặc biệt, hấp dẫn liễu bất thiểu đích quan chúng" 這次的露天演唱會做得很特別, 吸引了不少的觀眾.
2. Khác lạ, khác thường. ◇ Ba Kim 巴金: "Tha tẩu đắc ngận mạn. Thân tử diêu diêu hoảng hoảng, đầu biến đắc đặc biệt trọng" 他走得很慢. 身子搖搖晃晃, 頭變得特別重 (Hàn dạ 寒夜, Cửu).
3. Riêng biệt, đặc ý. ◎ Như: "kim thiên đặc biệt thỉnh chư vị lai thử tụ hội, hướng đại gia thỉnh giáo" 今天特別請諸位來此聚會, 向大家請教.
4. Càng, lại càng, nhất là. ◇ Lão Xá 老舍: "Tha tự hồ ngận bất mãn Lí gia huynh đệ, đặc biệt thị đối Hắc Lí" 她似乎很不滿李家兄弟, 特別是對黑李 (Cản tập 趕集, Hắc bạch lí 黑白李).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Riêng ra, không giống với cái khác.

▸ Từng từ: 特別

甄別 chân biệt

甄別

chân biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét kĩ mà không lầm lẫn.

▸ Từng từ: 甄別

異別 dị biệt

異別

dị biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khác xa nhau.

▸ Từng từ: 異別

畱別 lưu biệt

畱別

lưu biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Để lại vật kỉ niệm khi chia tay.

▸ Từng từ: 畱別

謝別 tạ biệt

謝別

tạ biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói lời chia tay.

▸ Từng từ: 謝別

贈別 tặng biệt

贈別

tặng biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đem đồ vật cho người khác trong lúc chia tay.

▸ Từng từ: 贈別

辨別 biện biệt

辨別

biện biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

phân biệt

Từ điển trích dẫn

1. Phân biệt. ◎ Như: "biện biệt thị phi" 辨別是非 phân biệt phải trái.
2. Bỏ vợ, li hôn với vợ hoặc bán thiếp (thời cũ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem xét rõ ràng, không lầm lẫn.

▸ Từng từ: 辨別

辭別 từ biệt

辭別

từ biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chia tay.

▸ Từng từ: 辭別

送別 tống biệt

送別

tống biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đưa chân lúc chia tay.

▸ Từng từ: 送別

遠別 viễn biệt

遠別

viễn biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cách xa, không gặp gỡ — Cũng có nghĩa là xa cách lâu ngày.

▸ Từng từ: 遠別

闊別 khoát biệt

闊別

khoát biệt

phồn thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa cách lâu ngày.

▸ Từng từ: 闊別

隔別 cách biệt

隔別

cách biệt

Từ điển trích dẫn

1. Chia lìa, li biệt. ◇ Trương Lỗi 張耒: "Tương kiến thì hi cách biệt đa. Hựu xuân tận, nại sầu hà?" 相見時稀隔別多. 又春盡, 奈愁何? (Thiếu niên du 少年游, Từ 詞).
2. Cách xa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xa lìa.

▸ Từng từ: 隔別

離別 li biệt

離別

li biệt

phồn thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chia lìa ngăn cách.

離別

ly biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

ly biệt, chia lìa

▸ Từng từ: 離別

類別 loại biệt

類別

loại biệt

Từ điển trích dẫn

1. Phân loại. ◎ Như: "tương giá ta vật phẩm loại biệt vi nhị" 將這些物品類別為二 đem những vật phẩm đó chia ra làm hai loại.
2. Chủng loại, thứ. ◎ Như: "sản phẩm hữu ngũ đại loại biệt" 產品有五大類別 sản phẩm có năm loại chính.

▸ Từng từ: 類別

餞別 tiễn biệt

餞別

tiễn biệt

phồn thể

Từ điển phổ thông

tiễn biệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đưa người lên đường để chia tay.

▸ Từng từ: 餞別

別風淮雨 biệt phong hoài vũ

別風淮雨