Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Biến sắc mặt (vì giận dữ, tinh thần căng thẳng...). ◇ Chiến quốc sách 戰國策: "Uy vương bột nhiên nộ viết: "Sất ta! nhi mẫu tì dã" 威王勃然怒曰: "叱嗟! 而母婢也" (Triệu sách tam) (Tề) Uy vương biến sắc nổi giận nói: "Hừ, hừ! Đồ con nhà nữ tì kia".
2. Phấn khởi, hăng hái. ◇ Hoài Nam Tử 淮南子: "Thánh nhân bột nhiên nhi khởi, nãi thảo cường bạo, bình loạn thế, di hiểm trừ uế, dĩ trọc vi thanh, dĩ nguy vi ninh" 聖人勃然而起, 乃討強暴, 平亂世, 夷險除穢, 以濁為清, 以危為寧 (Binh lược 兵略) Bậc thánh nhân phấn khởi xuất hiện, đánh dẹp cường bạo, làm yên đời loạn lạc, diệt trừ hiểm ác, thay đục thành trong, đổi nguy hiểm thành an ninh.
3. Đột nhiên, thình lình, bỗng chợt. ◇ Trang Tử 莊子: "Đãng đãng hồ, hốt nhiên xuất, bột nhiên động, nhi vạn vật tòng chi hồ!" 蕩蕩乎, 忽然出, 勃然動, 而萬物從之乎 (Thiên địa 天地) Lồng lộng thay, bỗng dưng ra, bỗng chợt động, mà muôn vật theo!

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thình lình biến sắc mặt — Vẻ hưng thịnh, hăng hái.

▸ Từng từ: 勃然

勃發 bột phát

勃發

bột phát

phồn thể

Từ điển phổ thông

thịnh vượng, phát đạt

Từ điển trích dẫn

1. Phát sinh mạnh mẽ. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Điền sổ mẫu tất dĩ chủng cốc, kí nhi hựu hạn, kiều thục bán tử, thôi cốc vô dạng, hậu đắc vũ bột phát, kì phong bội yên" 田數畝悉以種穀, 既而又旱, 蕎菽半死, 推穀無恙, 後得雨勃發, 其豐倍焉 (Tiền bốc vu 錢卜巫) Vài mẫu ruộng trồng toàn lúa cốc, nhưng lại bị khô hạn, mạch và đậu chết mất nửa, chỉ có cốc không sao cả, sau gặp mưa tốt nhiều, nên thu hoạch được gấp đôi.
2. Bỗng nhiên bùng lên, bùng nổ. ◇ Lí Chí 李贄: "Trung nghĩa bột phát tại thiên địa gian" 忠義勃發在天地間 (Sử cương bình yếu 史綱評要, Đường kỉ 唐紀, Đức Tông hoàng đế 德宗皇帝) Trung nghĩa bỗng nhiên bùng lên ở trong trời đất.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xảy ra thình lình và mạnh mẽ.

▸ Từng từ: 勃發

勃窣 bột tốt

勃窣

bột tốt

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng viết là "bột tốt" 勃崒.
2. Bò chậm chạp, bò đi. ◇ Trữ Nhân Hoạch 褚人穫: "Xuất môn phóng bộ nhân tranh khán, Bất thị tiền lai bột tốt ông" 出門放步人爭看, 不是前來勃窣翁 (Kiên hồ dư tập 堅瓠餘集, Chu Văn Công túc tật 朱文公足疾).
3. Hình dung lời nói bàn bạc thong thả, chậm rãi.
4. Phất phơ, uốn lượn. § Cũng như "bà sa" 婆娑. ◇ Hồ Túc 胡宿: "Giang phố âu ách phong tống lỗ, Hà kiều bột tốt liễu thùy đê" 江浦嘔啞風送櫓, 河橋勃窣柳垂堤 (Triệu Tông Đạo quy liễn hạ 趙宗道歸輦下).

▸ Từng từ: 勃窣

勃興 bột hưng

勃興

bột hưng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thình lình nổi dậy — Tốt đẹp nhanh chóng.

勃興

bột hứng

Từ điển trích dẫn

1. Nổi dậy ầm ầm, phát triển rầm rộ. ◇ Lỗ Tấn 魯迅: "Các chủng chủ nghĩa đích danh xưng đích bột hứng, dã thị tất nhiên đích hiện tượng" 各種主義的名稱的勃興, 也是必然的現象 (Tam nhàn tập 三閑集, Văn nghệ dữ cách mệnh 文藝與革命) Tên gọi các thứ chủ nghĩa phát triển rầm rộ, đó cũng là hiện tượng đương nhiên.

▸ Từng từ: 勃興

勃豀 bột hề

勃豀

bột hề

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

mâu thuẫn, ngang trái

▸ Từng từ: 勃豀

咆勃 bào bột

咆勃

bào bột

Từ điển trích dẫn

1. Khí thế mạnh mẽ, dữ dội. ◇ Phan Nhạc 潘岳: "Hà mãnh khí chi bào bột" 何猛氣之咆勃 (Tây chinh phú 西征賦) Khí thế sao mà mạnh mẽ, dữ dội.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vẻ gầm thét giận dữ.

▸ Từng từ: 咆勃

篷勃 bồng bột

篷勃

bồng bột

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lên ùn ùn

▸ Từng từ: 篷勃

苾勃 bật bột

苾勃

bật bột

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thơm lừng. Thơm ngát.

▸ Từng từ: 苾勃

蓬勃 bồng bột

蓬勃

bồng bột

Từ điển trích dẫn

1. Hưng thịnh, tràn trề, rầm rộ, sôi nổi. ◎ Như: "bồng bột phát triển" 蓬勃發展 phát triển mạnh mẽ, "triêu khí bồng bột" 朝氣蓬勃 sức sống tràn trề.
2. ☆ Tương tự: "hoán phát" 煥發, "hưng thịnh" 興盛.
3. ★ Tương phản: "suy lạc" 衰落, "nuy súc" 萎縮.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vẻ xanh tốt hưng thịnh của cây cỏ — Vẻ nóng nảy mạnh mẽ.

▸ Từng từ: 蓬勃

勃然大怒 bột nhiên đại nộ

勃然大怒

bột nhiên đại nộ

Từ điển trích dẫn

1. Bừng bừng giận dữ. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Vân Trường bột nhiên đại nộ viết: "Ngô hổ nữ an khẳng giá khuyển tử hồ! Bất khán nhữ đệ chi diện, lập trảm nhữ thủ! Tái hưu đa ngôn!" Toại hoán tả hữu trục xuất" 雲長勃然大怒曰: "吾虎女安肯嫁犬子乎! 不看汝弟之面, 立斬汝首! 再休多言!" 遂喚左右逐出 (Đệ thất thập tam hồi) Vân Trường nổi giận mắng rằng: "Con gái ta, ví như loài hổ, lại thèm gả cho con loài chó à! Nếu ta không nể mặt em ngươi, thì chém đầu ngươi rồi! Thôi chớ có nhiều lời!" Nói đoạn, sai tả hữu đuổi (Cẩn) ra.

▸ Từng từ: 勃然大怒

蓬蓬勃勃 bồng bồng bột bột

蓬蓬勃勃

bồng bồng bột bột

Từ điển trích dẫn

1. Vẻ xum xuê, mậu thịnh. ◎ Như: "thảo mộc bồng bồng bột bột" 草木蓬蓬勃勃 cây cỏ xum xuê.

▸ Từng từ: 蓬蓬勃勃