璧 - bích
全璧 toàn bích

Từ điển trích dẫn

1. Ngọc bích nguyên vẹn, không có vết. Tỉ dụ hoàn chỉnh không có khuyết tổn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên ngọc bích trọn vẹn, không hư hao sứt mẻ gì, ý nói tốt đẹp trọn vẹn.

▸ Từng từ:
合璧 hợp bích

Từ điển trích dẫn

1. Hai nửa ngọc bích hợp thành một hình tròn. ◇ Giang Yêm : "Thưởng dĩ song châu, Tứ dĩ hợp bích" , (Lệ sắc phú ).
2. Tỉ dụ mặt trời và mặt trăng cùng lên cao. ◇ Hán Thư : "Nhật nguyệt như hợp bích, Ngũ tinh như liên châu" , (Luật lịch chí thượng ).
3. Nói ví vua và hoàng hậu hợp táng.
4. Phối hợp tinh hoa hai thứ khác nhau, đem hai bên đối chiếu. ◇ Mao Thuẫn : "Tòng hỏa xa thượng tựu khán kiến "Hoan nghênh quốc liên điều tra đoàn" đích bạch bố tiêu ngữ hoành quải tại nguyệt đài đích diêm hạ, giá thị Trung Anh văn hợp bích đích tiêu ngữ" "調", (Cố hương tạp kí ).

▸ Từng từ:
完璧 hoàn bích

Từ điển trích dẫn

1. Ngọc thạch hoàn mĩ. Tỉ dụ hoàn hảo không có khuyết điểm. ◇ Triệu Dực : "Nhập Hồ Nam hậu, trừ Nhạc Dương Lâu nhất thủ ngoại, tịnh thiểu hoàn bích" , , (Âu bắc thi thoại , Quyển nhị, Đỗ Thiếu Lăng thi ).
2. Ngày xưa dùng tỉ dụ xử nữ.
3. Tỉ dụ đem vật đã mất trở về nguyên vẹn. § Cũng nói "hoàn bích quy Triệu" .

▸ Từng từ:
拱璧 củng bích

Từ điển trích dẫn

1. Hai tay chắp lại cầm khối ngọc bích. Tỉ dụ vật vô cùng trân quý. ◇ Sơ khắc phách án kinh kì : "Đắc kì phiến chỉ chích tự giả, trọng như củng bích, nhất thì xưng tha vi họa tiên" , , (Quyển nhị thập ngũ).

▸ Từng từ:
璧人 bích nhân

Từ điển trích dẫn

1. Khen người đẹp như ngọc bích.
2. Chỉ người đẹp. ◇ Nghiệt hải hoa : "Công Phường danh tràng thất ý, dã cai hữu cá chung tình đích bích nhân, lai di bổ tha đích khuyết hãm" , , (Đệ tứ hồi).

▸ Từng từ:
璧日 bích nhật

Từ điển trích dẫn

1. Mặt trời tròn như hòn ngọc bích. Người xưa coi là điềm lành. ◇ Giản Văn Đế : "Bích nhật thùy thải, Ngọc đái sinh yên" , (Bồ đề thụ tụng tự ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mặt trời ( như viên ngọc bích ).

▸ Từng từ:
璧月 bích nguyệt

Từ điển trích dẫn

1. Mặt trăng tròn như viên ngọc bích. ◇ Trần Thư : "Bích nguyệt dạ dạ mãn, quỳnh thụ triêu triêu tân" 滿, (Quyển thất, Hậu Chủ Trầm hoàng hậu truyện ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mặt trăng ( tròn như viên ngọc bích ).

▸ Từng từ:
璧玉 bích ngọc

Từ điển trích dẫn

1. Viên ngọc tròn, có lỗ ở giữa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên ngọc tròn, có lỗ ở giữa.

▸ Từng từ:
璧眼 bích nhãn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người đẹp ( như ngọc bích ).

▸ Từng từ:
璧謝 bích tạ

Từ điển trích dẫn

1. Trả lại đồ người ta tặng cho mà vẫn tỏ lòng mang ơn. ☆ Tương tự: "bích hoàn" , "phản bích" , "kính bích" .

▸ Từng từ:
璧趙 bích triệu

Từ điển trích dẫn

1. Vật trở về với chủ cũ. § Cũng nói "hoàn bích quy Triệu" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trả lại vật cũ cho chủ cũ. Xem Bích hoàn .

▸ Từng từ:
璧還 bích hoàn

Từ điển trích dẫn

1. Ngọc được trả về. § Do điển vua Triệu được trả ngọc bích.
2. Hoàn lại chủ nhân vật phẩm còn nguyên vẹn. ◎ Như: "đối ư thử sự, tiểu đệ tự giác vô công, kim tương sở tặng chi vật bích hoàn, bất tình chi xử" , , , .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngọc đã được trả về. Do điển vua Triệu được trả ngọc bích — Không lấy đồ vật của người khác.

▸ Từng từ:
白璧 bạch bích

Từ điển trích dẫn

1. Ngọc bích (thứ ngọc hình tròn) màu trắng. ◇ Chiến quốc sách : "Thần thỉnh hiến bạch bích nhất song, hoàng kim thiên dật, dĩ vi mã thực" , , (Yên sách nhị ) Tôi xin biếu ông một đôi ngọc bích trắng và một ngàn dật vàng để mua thức ăn cho ngựa.
2. Tỉ dụ người trong sạch.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một thứ ngọc tròn màu trắng.

▸ Từng từ:
珠聯璧合 châu liên bích hợp

Từ điển trích dẫn

1. Hạt châu liền thành chuỗi, ngọc bích hợp thành đôi. Nghĩa bóng: Bạn tốt tụ họp với nhau, hay là trai gái tốt lành kết hợp. Thường dùng làm câu chúc tụng tân hôn. § Cũng viết "bích hợp châu liên" , "liên châu hợp bích" .

▸ Từng từ: