Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

德 - đức

功德 công đức

Từ điển trích dẫn

1. Công nghiệp và đức hạnh.
2. Thuật ngữ Phật giáo: Chỉ chung những việc tốt lành, giúp sự tu hành tinh tiến, lợi ích chúng sinh. § Cũng gọi là "thiện sự" 善事.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc lớn và nết tốt — Tiếng nhà Phật chỉ chung những việc thiện, giúp sự tu hành tinh tiến.

▸ Từng từ: 功德

大德 đại đức

大德

đại đức

Từ điển trích dẫn

1. Đức độ cao đẹp.
2. Đại tiết, việc lớn. ◇ Luận Ngữ 論語: "Đại đức bất du nhàn, tiểu đức xuất nhập khả dã" (Tử Trương 子張) 大德不踰閑, 小德出入可也 Không được vượt qua đại tiết, còn tiểu tiết thì tùy tiện, ở trong phạm vi hay ra ngoài cũng được.
3. Cao tăng.
4. Đức hiếu sinh của trời đất. ◇ Dịch Kinh 易經: "Thiên địa chi đại đức viết sinh" 天地之大德曰生 (Hệ từ hạ 繫辭下) Đức lớn của trời đất là sinh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái đức lớn của trời đất — Nết tốt lớn lao, chỉ sự giác ngộ của Phật — Trong mộng tỉnh dậy.

▸ Từng từ: 大德

威德 uy đức

威德

uy đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Có cái vẻ tôn nghiêm đáng nể sợ và có nhiều nết tốt đáng kính phục.

▸ Từng từ: 威德

婦德 phụ đức

婦德

phụ đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết na của đàn bà.

▸ Từng từ: 婦德

廣德 quảng đức

廣德

quảng đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết lớn — Ơn lớn.

▸ Từng từ: 廣德

德化 đức hóa

德化

đức hóa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dùng cái nết tốt của mình mà thay đổi được người xấu.

▸ Từng từ: 德化

德友 đức hữu

德友

đức hữu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bạn bè chơi với nhau vì mến nết tốt của nhau.

▸ Từng từ: 德友

德国 đức quốc

德国

đức quốc

giản thể

Từ điển phổ thông

nước Đức

▸ Từng từ: 德国

德國 đức quốc

德國

đức quốc

phồn thể

Từ điển phổ thông

nước Đức

Từ điển trích dẫn

1. Tên nước ở Tây Âu, gọi đủ là "Đức-ý-chí Liên Bang Cộng Hòa Quốc" 德意志聯邦共和國 (tiếng Anh: Federal Republic of Germany).

▸ Từng từ: 德國

德性 đức tính

德性

đức tính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt.

▸ Từng từ: 德性

德操 đức tháo

德操

đức tháo

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt và lòng ngay thẳng không dời đổi.

▸ Từng từ: 德操

德澤 đức trạch

德澤

đức trạch

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ơn huệ.

▸ Từng từ: 德澤

德班 đức ban

德班

đức ban

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

Durban (thủ đô của Nam Phi)

▸ Từng từ: 德班

德育 đức dục

德育

đức dục

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc nuôi nấng vun trồng tính nết tâm hồn.

▸ Từng từ: 德育

德行 đức hạnh

德行

đức hạnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung các nết tốt.

▸ Từng từ: 德行

德配 đức phối

德配

đức phối

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng tôn xưng vợ người khác.

▸ Từng từ: 德配

德門 đức môn

德門

đức môn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Gia đình nổi tiếng vì có nhiều nết tốt.

▸ Từng từ: 德門

恩德 ân đức

恩德

ân đức

Từ điển trích dẫn

1. Ân huệ thâm hậu. ◇ Tỉnh thế hằng ngôn 醒世恆言: "Nguyệt Hương cảm niệm Chung Li Công phu phụ ân đức, thập phần nan xả" 月香感念鍾離公夫婦恩德, 十分難捨 (Lưỡng huyện lệnh cạnh nghĩa hôn cô nữ 兩縣令競義婚孤女).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt, hay làm ơn cho người khác — Cũng chỉ việc làm tốt, sau này được hưởng ơn trời Phật.

▸ Từng từ: 恩德

惡德 ác đức

惡德

ác đức

Từ điển trích dẫn

1. Phẩm hạnh xấu xa. Cũng chỉ người có phẩm đức bất lương.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết xấu làm hại người khác.

▸ Từng từ: 惡德

慕德 mộ đức

慕德

mộ đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Yêu mên nét tốt của người khác.

▸ Từng từ: 慕德

慙德 tàm đức

慙德

tàm đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hổ thẹn vì mình không có được nết tốt như người khác.

▸ Từng từ: 慙德

懿德 ý đức

懿德

ý đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt, đức tốt đẹp — Cũng chỉ nết đẹp của bà Hoàng hậu.

▸ Từng từ: 懿德

種德 chủng đức

種德

chủng đức

Từ điển trích dẫn

1. Tu tích đức hạnh, bố đức, thi ân.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Gieo đức, ý nói làm điều lành.

▸ Từng từ: 種德

立德 lập đức

立德

lập đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm nên những việc lớn lao ( như viết sách làm luật chẳng hạn ) để chứng tỏ cái nết lớn lao, cao cả của mình.

▸ Từng từ: 立德

至德 chí đức

至德

chí đức

Từ điển trích dẫn

1. Đức lớn, đức tính cao lớn. ◇ Luận Ngữ 論語: "Thái Bá kì khả vị chí đức dã dĩ hĩ, tam dĩ thiên hạ nhượng, dân vô đắc nhi xưng yên" 泰伯其可謂至德也已矣, 三以天下讓, 民無得而稱焉 (Thái Bá 泰伯) Ông Thái Bá đáng gọi là người đức cao lớn, ba lần nhường thiên hạ, dân không biết sao mà ca tụng cho vừa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái đức lớn ở trên cao hết thảy — Cái nết tốt rất lớn lao.

▸ Từng từ: 至德

薄德 bạc đức

薄德

bạc đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đức mỏng. Tiếng tự khiêm nhường.

▸ Từng từ: 薄德

貴德 quý đức

貴德

quý đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cao sang và có nết lớn.

▸ Từng từ: 貴德

道德 đạo đức

道德

đạo đức

Từ điển trích dẫn

1. Chuẩn tắc và quy phạm (trong một cộng đồng xã hội) mà hành vi cử chỉ người ta phải ứng hợp theo. ◇ Hàn Dũ 韓愈: "Phàm ngô sở vị đạo đức vân giả, hợp nhân dữ nghĩa ngôn chi dã, thiên hạ chi công ngôn dã" 凡吾所謂道德云者, 合仁與義言之也, 天下之公言也 (Nguyên đạo 原道).
2. Gọi tắt "Đạo đức kinh" 道德經 của Lão Tử.
3. Công phu pháp thuật của nhà tu hành. ◇ Thủy hử truyện 水滸傳: "Ngã đẳng tự thị xuất gia nhân, bất tằng não phạm liễu nhĩ, nhĩ nhân hà dạ lai việt tường nhi quá, nhập lai bả phủ phách ngã? Nhược thị ngã vô đạo đức, dĩ bị sát liễu" 我等自是出家人, 不曾惱犯了你, 你因何夜來越牆而過, 入來把斧劈我? 若是我無道德, 已被殺了 (Đệ ngũ tam hồi) Chúng ta là người xuất gia, chưa từng động chạm gì đến ngươi, sao đêm hôm ngươi trèo tường đem búa đến bổ vào đầu ta? Nếu ta không có phép thuật thì đã bị ngươi giết rồi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung những điều dựa theo lẽ phải và nết tốt của con người, mà ai cũng phải theo để sống có ý nghĩa.

▸ Từng từ: 道德

達德 đạt đức

達德

đạt đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nết tốt phải thường có.

▸ Từng từ: 達德

陰德 âm đức

陰德

âm đức

Từ điển trích dẫn

1. Làm điều đức hạnh kín đáo người ta không biết tới. ☆ Tương tự: "âm công" 陰功.
2. Sự việc ở hậu cung vua.
3. Tên ngôi sao (trong cung tử vi).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc làm tốt đẹp không được ai biết, nhưng thần thánh biết và sẽ đền bù. Cũng như Âm công 陰功.

▸ Từng từ: 陰德

飽德 bão đức

飽德

bão đức

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chịu ơn quá đầy đủ, giống như một người ăn no, không ăn thêm được nữa.

▸ Từng từ: 飽德

三達德 tam đạt đức

三達德

tam đạt đức

Từ điển trích dẫn

1. Ba đức, gồm "trí" 智, "nhân" 仁 và "dũng" 勇. ◇ Lễ Kí 禮記: "Trí, nhân, dũng tam giả, thiên hạ chi đạt đức dã" 知, 仁, 勇三者, 天下之達德也 (Trung Dung 中庸).

▸ Từng từ: 三達德

不道德 bất đạo đức

不道德

bất đạo đức

Từ điển trích dẫn

1. Không phù hợp tiêu chuẩn đạo đức. ◎ Như: "kiến lợi vong nghĩa thị bất đạo đức đích" 見利忘義是不道德的.

▸ Từng từ: 不道德

德黑蘭 đức mặc lan

德黑蘭

đức mặc lan

Từ điển trích dẫn

1. Teheran, thủ đô của nước Iran (Islamic Republic of Iran).

▸ Từng từ: 德黑蘭

德高望重 đức cao vọng trọng

德高望重

đức cao vọng trọng

Từ điển trích dẫn

1. Đức hạnh cao, danh tiếng lớn. § Thường dùng để xưng tụng người tuổi cao đức lớn và có tiếng tăm. ◇ Quy Hữu Quang 歸有光: "Phục duy quân hầu, đức cao vọng trọng, mưu thâm lự uyên" 伏惟君侯, 德高望重, 謀深慮淵 (Thượng tổng chế thư 上總制書).

▸ Từng từ: 德高望重

齒德俱增 xỉ đức câu tăng

齒德俱增

xỉ đức câu tăng

Từ điển trích dẫn

1. Tuổi tác và đạo đức đều tăng trưởng. Mĩ xưng dùng chỉ tuổi tác tăng thêm. ◇Ấu học quỳnh lâm 幼學瓊林: "Tiện cao niên, viết xỉ đức câu tăng" 羡高年, 曰齒德俱增 (Lão thọ ấu đản loại 老壽幼誕類) Cao tuổi thêm lên, gọi là "xỉ đức câu tăng".

▸ Từng từ: 齒德俱增