判 - phán
判事 phán sự

Từ điển trích dẫn

1. Nghe tố tụng rồi quyết đoán phải trái.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét việc, lo việc — Viên chức xem xét các công việc thông thường tại một cơ quan nhà nước. Ta vẫn gọi là Thầy phán, ông phán.

▸ Từng từ:
判例 phán lệ

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ phán quyết đã xử trong một phiên tòa trước. Trong những trường hợp tố tụng hoặc án kiện tương tự, pháp viện dẫn dụng phán quyết này mà xử đoán (tiếng Pháp: jurisprudence). § Cũng gọi là "phán quyết lệ" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối xét đoán mà tòa án đã dùng trong những vụ xét xử trước, nay cứ theo đó mà xét xử.

▸ Từng từ:
判傳 phán truyền

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói cho mọi người biết sự dứt khoát của mình về việc gì — Ta còn hiểu là sai bảo người dưới.

▸ Từng từ:
判决 phán quyết

phán quyết

giản thể

Từ điển phổ thông

phán quyết, phán xử

▸ Từng từ:
判处 phán xử

phán xử

giản thể

Từ điển phổ thông

phán xử, phán quyết

▸ Từng từ:
判定 phán định

phán định

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phán định, phán quyết

▸ Từng từ:
判断 phán đoán

phán đoán

giản thể

Từ điển phổ thông

phán đoán, xét đoán

▸ Từng từ:
判斷 phán đoán

phán đoán

phồn thể

Từ điển phổ thông

phán đoán, xét đoán

Từ điển trích dẫn

1. Phân tích xét định. ◇ Nho lâm ngoại sử : "Giá thị tha môn thỉnh tiên  phán đoán công danh đại sự" (Đệ hập tứ hồi) Những người này cầu tiên xét định về công danh đại sự.
2. Cai quản, chưởng lí. ◇ Vô danh thị : "Phán đoán san hà huy hàn mặc, quyền hành bỉnh chánh phụ triều cương" , (Xạ liễu chủy hoàn , Đệ nhất chiệp) Cai quản núi sông vẫy bút mực, nắm giữ cán cân quyền chính phụ giúp cương kỉ triều đình.
3. Hân thưởng. ◇ Lưu Khắc Trang : "Phán đoán tuyết thiên nguyệt dạ" (Hạ tân lang ) Thưởng thức trời tuyết đêm trăng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem xét để quyết chắc về một điều gì.

▸ Từng từ:
判正 phán chánh

Từ điển trích dẫn

1. Xét định quyết đoán điều phải trái gian ngay. ◇ Hậu Hán Thư : "(Trần) Thật tại hương lư, bình tâm suất vật. Kì hữu tranh tụng, triếp cầu phán chánh, hiểu thí khúc trực, thối vô oán giả" , . , , , 退 (Trần Thật truyện ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét định điều phải trái.

▸ Từng từ:
判決 phán quyết

phán quyết

phồn thể

Từ điển phổ thông

phán quyết, phán xử

Từ điển trích dẫn

1. Phán đoán, xác định. ◇ Nam sử : "Tuy túy nhật cư đa, nhi minh hiểu chánh sự, tỉnh thì phán quyết, vị thường hữu ủng" , , , (Khổng Kí truyện ) Mặc dù hay say xưa, nhưng thông hiểu chính sự, khi tỉnh phán đoán liệu việc, chưa từng chậm trễ ứ đọng.
2. Chỉ án kiện của quan phủ (ngày xưa) hoặc quyết định của cơ quan tư pháp (ngày nay).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét định dứt khoát về việc gì.

▸ Từng từ:
判處 phán xử

phán xử

phồn thể

Từ điển phổ thông

phán xử, phán quyết

▸ Từng từ:
判袂 phán duệ

Từ điển trích dẫn

1. Phân duệ, li biệt, chia tay. ◇ Phạm Thành Đại : "Cố nhân tân phán mệ, Đắc cú dữ thùy luận?" , (Đại nhiệt bạc nhạc ôn hữu hoài ) Cố nhân vừa chia biệt, Làm được câu hay biết cùng ai bàn luận?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cắt vạt áo, ý nói chia lìa nhau, chia tay.

▸ Từng từ:
判語 phán ngữ

Từ điển trích dẫn

1. Lời phán định của quan tòa. ☆ Tương tự: "phán từ" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lời xét định của quan tòa.

▸ Từng từ:
审判 thẩm phán

thẩm phán

giản thể

Từ điển phổ thông

phán quyết, quyết định, xét xử

▸ Từng từ:
宣判 tuyên phán

tuyên phán

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

phán quyết, tuyên án, phán xử

▸ Từng từ:
審判 thẩm phán

thẩm phán

phồn thể

Từ điển phổ thông

phán quyết, quyết định, xét xử

Từ điển trích dẫn

1. Xét xử, phán quyết. ◎ Như: "tối hậu đích thẩm phán" phán quyết cuối cùng.
2. Kiểm nghiệm, đánh giá.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét xử — Viên chức xét xử các vụ án.

▸ Từng từ:
批判 phê phán

Từ điển trích dẫn

1. Phê chuẩn hoặc phán đoán (trên công văn). ◇ Tam quốc diễn nghĩa : "Thống thủ trung phê phán, khẩu trung phát lạc, nhĩ nội thính từ, khúc trực phân minh, tịnh vô phân hào sai thác" , , , , (Đệ ngũ thập thất hồi) (Bàng) Thống tay phê chuẩn công văn và quyết định, miệng truyền lệnh, tai thì nghe người thưa bẩm, phải trái phân minh, không sai sót một sợi tơ tóc nào cả.
2. Bình luận, phán đoán.
3. Bác bỏ, phủ định (đối với tư tưởng, lời nói, việc làm... bị coi là sai lầm)

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xét đoán và bày tỏ ý kiến.

▸ Từng từ:
裁判 tài phán

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Danh từ luật pháp, chỉ sự xét xử và quyết định của tòa án.

▸ Từng từ:
談判 đàm phán

Từ điển trích dẫn

1. Thương nghị giải quyết vấn đề. ☆ Tương tự: "hiệp thương" .

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói chuyện để giải quyết việc chung.

▸ Từng từ:
通判 thông phán

Từ điển trích dẫn

1. Tên chức quan. § Thời Tống do triều đình phái ra phiên trấn châu phủ quản lí về quân sự hoặc làm chưởng binh ngục tụng địa phương.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên chức làm việc tại tòa tỉnh thời trước.

▸ Từng từ:
分首判袂 phân thủ phán duệ

Từ điển trích dẫn

1. Chia tay, li biệt.

▸ Từng từ: