Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Hết sức. § Cũng như "tận lực" 盡力. ◇ Liệt Tử 列子: "Ngô dữ nhữ tất lực bình hiểm, chỉ thông Dự nam, đạt ư Hán âm, khả hồ?" 吾與汝畢力平險, 指通豫南, 達于漢陰, 可乎? (Thang vấn 湯問) Ta và các ngươi hết sức san bằng hiểm trở, mở đường thông qua phía nam Dự châu, đi tới phía nam sông Hán, có được không?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm hết sức. Như Tận lực.

▸ Từng từ: 畢力

畢命 tất mệnh

畢命

tất mệnh

Từ điển trích dẫn

1. Tận trung tận lực thi hành mệnh lệnh.
2. Kết thúc sinh mệnh, tức là chết. ◇ Lí Đức Dụ 李德裕: "Tất mệnh tại kì hạ, Cương thi hoành đạo chu" 畢命在旗下, 僵尸橫道周 (Dương cấp sự 陽給事).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cuộc sống đã hết, ý nói chết.

▸ Từng từ: 畢命

畢年 tất niên

畢年

tất niên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hết năm.

▸ Từng từ: 畢年

畢業 tất nghiệp

畢業

tất nghiệp

phồn thể

Từ điển phổ thông

tốt nghiệp

Từ điển trích dẫn

1. Xong khóa trình học tập hoặc huấn luyện. § Cũng nói là "tốt nghiệp" 卒業, "kết nghiệp" 結業. ◇ Lão Xá 老舍: "Nhĩ hoàn sai nhất niên tài năng tất nghiệp" 你還差一年才能畢業 (Tứ thế đồng đường 四世同堂, Tứ 四) Em chỉ còn một năm học nữa là tốt nghiệp.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xong việc học hành. Ta cũng nói là Tốt nghiệp.

▸ Từng từ: 畢業

畢生 tất sinh

畢生

tất sinh

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. Cả đời, suốt đời. ◇ Tô Thức 蘇軾: "(Chu Thọ Xương) sanh mẫu tam tuế xả khứ, trưởng đại, thích huyết tả kinh, thệ tất sanh tầm phỏng" (朱壽昌)生母三歲捨去, 長大, 刺血寫經, 誓畢生尋訪 (Đông Pha chí lâm 東坡志林, Quyển nhị).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hết cả cuộc sống. Suốt đời.

▸ Từng từ: 畢生

畢竟 tất cánh

畢竟

tất cánh

Từ điển trích dẫn

1. Suy cho cùng, rốt cuộc. ☆ Tương tự: "đáo để" 到底, "cứu cánh" 究竟, "chung quy" 終歸, "chung cứu" 終究, "chung ư" 終於. ◇ Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: "Nhĩ dữ Trương Tam đáo để hữu thập ma cừu khích? Tất cánh thị như hà tử đích? Thật cung thượng lai" 你與張三到底有什麼仇隙? 畢竟是如何死的? 實供上來 (Đệ bát thập lục hồi) Mày cùng Trương Tam rốt cuộc có hiềm thù gì không? Sau cùng tại sao nó chết? Cứ khai thật đi.
2. Chắc hẳn, có lẽ. ◇ Nhị khắc phách án kinh kì 二刻拍案驚奇: "Trịnh lão nhi tiên khứ vọng nhất vọng: Tỉnh để hạ hắc đỗng đỗng bất kiến hữu thậm thanh hưởng, nghi tâm nữ nhi thử thì tất cánh tử liễu" 鄭老兒先去望一望: 井底下黑洞洞不見有甚聲響, 疑心女兒此時畢竟死了 (Quyển nhị ngũ).
3. Xong, hết. ◇ Vương Sung 王充: "Bần vô dĩ thường, tắc thân vị quan tác, trách nãi tất cánh" 貧無以償, 則身為官作, 責乃畢竟 (Luận hành 論衡, Lượng tri 量知) Nghèo khốn không lấy gì đền trả (nợ), phải tự mình làm lao dịch ở phủ quan, nợ rồi sẽ trả xong.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỗ cuối cùng, sau hết.

▸ Từng từ: 畢竟

畢陳 tất trần

畢陳

tất trần

Từ điển trích dẫn

1. Nói ra hết.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói ra hết.

▸ Từng từ: 畢陳