Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

1. Thần đất. ◇ Hậu Hán Thư 後漢書: "Bỉ giả tinh thần mậu việt, khôn linh chấn động, tai dị chi giáng, tất bất không phát" 比者星辰謬越, 坤靈震動, 災異之降, 必不空發 (Hiếu Hoàn đế kỉ 孝桓帝紀).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông thần đất. Thổ thần.

▸ Từng từ: 坤靈

失靈 thất linh

失靈

thất linh

Từ điển trích dẫn

1. Không nhạy, hết linh mẫn, mất hiệu dụng (bộ phận trong cơ thể, đồ phụ tùng, máy móc...). ◎ Như: "ngã nghiêm trọng cảm mạo, tị tử đô thất linh liễu" 我嚴重感冒, 鼻子都失靈了; "chỉ huy thất linh" 指揮失靈; "dược vật thất linh" 藥物失靈.

▸ Từng từ: 失靈

威靈 uy linh

威靈

uy linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cao cả thiêng liêng, đáng nể sợ. Đoạn trường tân thanh : » Nàng rằng nhờ cậy uy linh «.

▸ Từng từ: 威靈

幽靈 u linh

幽靈

u linh

phồn thể

Từ điển phổ thông

u linh, đáng sợ, rùng rợn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiêng liêng tối tăm, chỉ cõi chết — Chỉ hồn người chết.

▸ Từng từ: 幽靈

心靈 tâm linh

心靈

tâm linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lòng dạ đầu óc sáng suốt của con người.

▸ Từng từ: 心靈

曜靈 diệu linh

曜靈

diệu linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ mặt trời.

▸ Từng từ: 曜靈

機靈 cơ linh

機靈

cơ linh

Từ điển trích dẫn

1. Thông minh, nhanh nhẹn, khéo léo. ◎ Như: "tha thủ cước cần khoái, nhân hựu cơ linh, thị cá hảo bang thủ" 他手腳勤快, 人又機靈, 是個好幫手.

▸ Từng từ: 機靈

生靈 sanh linh

生靈

sanh linh

Từ điển trích dẫn

1. Loài người, nhân loại. ◇ Bắc sử 北史: "Vạn vật chi nội sanh linh quả nhi cầm thú đa" 萬物之內生靈寡而禽獸多 (Tứ Di truyện tự 四夷傳序).
2. Nhân dân, trăm họ. ◇ Tấn Thư 晉書: "Sanh linh ngưỡng kì đức, tứ hải quy kì nhân" 生靈仰其德, 四海歸其仁 (Mộ dong thịnh tái kí 慕容盛載記).
3. Mạng sống. ◇ Thẩm Ước 沈約: "Sanh linh nhất tạ, tái đắc vô kì" 生靈一謝, 再得無期 (Thiên Tăng Hội nguyện văn 千僧會願文).
4. Chỉ cái gì có mạng sống. ◇ Tây du kí 西遊記: "Tự ngã sư phụ, sư đệ, liên mã tứ cá sanh linh, bình bạch đích điếu tại đỗng lí, ngã tâm hà nhẫn?" 似我師父, 師弟, 連馬四個生靈, 平白的弔在洞裏, 我心何忍? (Đệ tam thập ngũ hồi).

生靈

sinh linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung mọi người trong nước. Như Sinh dân 生民.

▸ Từng từ: 生靈

百靈 bách linh

百靈

bách linh

Từ điển trích dẫn

1. Bách thần, chỉ các vị thần linh. ◇ Ban Cố 班固: "Ư thị tiến tam hi, hiệu ngũ sinh, lễ thần kì, hoài bách linh" 於是薦三犧, 效五牲, 禮神祇, 懷百靈 (Đông đô phú 東都賦). § Xem "tam hi" 三犧.
2. Bách tính, dân chúng trong nước. ◇ Dữu Tín 庾信: "Bách linh hàm ngưỡng đức, Thiên niên nhất thánh nhân" 百靈咸仰德, 千年一聖人 (Chu tông miếu ca 周宗廟歌).

▸ Từng từ: 百靈

神靈 thần linh

神靈

thần linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiêng liêng mầu nhiệm — Vị thần.

▸ Từng từ: 神靈

穹靈 khung linh

穹靈

khung linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thần thánh thiêng liêng trên trời.

▸ Từng từ: 穹靈

英靈 anh linh

英靈

anh linh

Từ điển trích dẫn

1. Khí thiêng anh hoa ngưng tụ. Chỉ người tài năng xuất chúng.
2. Linh hồn của bậc anh hùng liệt sĩ. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Kim khải ca dục hoàn, hiến phu tương cập. Nhữ đẳng anh linh thượng tại, kì đảo tất văn. Tùy ngã tinh kì, trục ngã bộ khúc, đồng hồi thượng quốc, các nhận bổn hương" 今凱歌欲還, 獻俘將及. 汝等英靈尚在, 祈禱必聞. 隨我旌旗, 逐我部曲, 同回上國, 各認本鄉 (Đệ cửu thập nhất hồi) Nay ca khúc khải hoàn, cùng đem tù binh hiến dâng lên tông miếu. Các ngươi hồn thiêng anh liệt còn đó, cúng tế ắt nghe thấy. Theo ngọn cờ, nghe khúc nhạc của ta, cùng về nước tổ, nhận lấy quê hương.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cao quý thiêng liêng — Chỉ hồn thiêng của người quá cố.

▸ Từng từ: 英靈

葱靈 song linh

葱靈

song linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một loại xe nhỏ, nhẹ, có mui thời xưa.

▸ Từng từ: 葱靈

靈丹 linh đơn

靈丹

linh đơn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thuốc cực hay, thuốc tiên.

▸ Từng từ: 靈丹

靈位 linh vị

靈位

linh vị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tấm thẻ viết tên tuổi chức tước của người chết để thờ. Cũng gọi là Bài vị. Đoạn trường tân thanh có câu: » Trông lên linh vị chữ bài, Thất kinh mới hỏi những người đâu ta «.

▸ Từng từ: 靈位

靈利 linh lợi

靈利

linh lợi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mau hiểu việc, ăn nói và hành động lẹ làng. Ta cũng nói trại là Lanh lợi.

▸ Từng từ: 靈利

靈動 linh động

靈動

linh động

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Di chuyển biến hóa nhẹ nhàng mau chóng — Nay ta hiểu là có thể thay đổi, dễ thay đổi.

▸ Từng từ: 靈動

靈壽 linh thọ

靈壽

linh thọ

phồn thể

Từ điển phổ thông

cây linh thọ (gỗ dùng làm gậy chống)

▸ Từng từ: 靈壽

靈妙 linh diệu

靈妙

linh diệu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiêng liêng mầu nhiệm khôn lường.

▸ Từng từ: 靈妙

靈幽 linh u

靈幽

linh u

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiêng liêng và tối tăm, chỉ cõi âm, cõi chết. Bài Tụng tây hồ phú của Nguyễn Huy Lượng có câu: » Hương khâm kính xông miền Hậu đãng — Rượu cung kiền thấm cõi linh u «.

▸ Từng từ: 靈幽

靈性 linh tính

靈性

linh tính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái tính chất thiêng liêng của con người, giúp con người cảm thấy trước về những biến cố xảy ra cho mình.

▸ Từng từ: 靈性

靈應 linh ứng

靈應

linh ứng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vì thiêng liêng mà đáp lại lời cầu xin hoặc lòng mong mỏi của người sống.

▸ Từng từ: 靈應

靈柩 linh cữu

靈柩

linh cữu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Áo quan đựng xác người chết. » Tế rồi linh cữu lên đường, Trạng nguyên lĩnh ấn gươm vàng ra đi «. ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ: 靈柩

靈氣 linh khí

靈氣

linh khí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khí thiêng.

▸ Từng từ: 靈氣

靈活 linh hoạt

靈活

linh hoạt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dễ dàng trơn tru, sống động.

▸ Từng từ: 靈活

靈牀 linh sàng

靈牀

linh sàng

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái bàn nhỏ đặt trước bàn thờ người chết, coi như để hồn người chết nằm. Đoạn trường tân thanh có câu: » Sang nhà cha tới trung đường, Linh sàng bài vị thờ nàng ở trên «.

▸ Từng từ: 靈牀

靈物 linh vật

靈物

linh vật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vật thiêng, có thể cho biết trước việc xấu tốt hay dở.

▸ Từng từ: 靈物

靈異 linh dị

靈異

linh dị

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thiêng liêng lạ lùng.

▸ Từng từ: 靈異

靈祠 linh từ

靈祠

linh từ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chùa thiêng. Đền thờ thần.

▸ Từng từ: 靈祠

靈聽 linh thính

靈聽

linh thính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đã chết, nhưng vì thiêng nên nghe được lời nói của người sống. Văn tế trận vong tướng sĩ của Nguyễn Văn Thành có câu: » Có cảm thông thì tới đó khuyên mời — Dù linh thính hãy nghe lời dặn dỗ «.

▸ Từng từ: 靈聽

靈藥 linh dược

靈藥

linh dược

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thuốc cực hay, thuốc tiên.

▸ Từng từ: 靈藥

靈貓 linh miêu

靈貓

linh miêu

phồn thể

Từ điển phổ thông

con cầy hương

▸ Từng từ: 靈貓

靈車 linh xa

靈車

linh xa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xe chở quan tài trong đám tang.

▸ Từng từ: 靈車

靈霆 linh đình

靈霆

linh đình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lớn lao rầm rộ, nhiều người biết. Đoạn trường tân thanh có câu: » Một nhà dọn dẹp linh đình, Quét sân đặt trác rửa bình thắp hương «. » Thư trung lắm kẻ hiển vinh, Dập dìu hầu hạ, linh đình ngựa xe «. ( Gia huấn ca ).

▸ Từng từ: 靈霆

靈驗 linh nghiệm

靈驗

linh nghiệm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự việc xảy ra đúng như lời cầu xin hoặc lời đoán trước.

▸ Từng từ: 靈驗

靈魂 linh hồn

靈魂

linh hồn

Từ điển trích dẫn

1. Hồn ma (của người đã chết). ◇ Khuất Nguyên 屈原: "Khương linh hồn chi dục quy hề, hà tu du nhi vong phản" 羌靈魂之欲歸兮, 何須臾而忘反 (Cửu chương 九章, Ai dĩnh 哀郢).
2. Mạng sống. ◇ Diệp Tử 葉紫: "Tha ngận bất nguyện ý giá nhược tiểu đích linh hồn cô linh linh địa lưu tại thế giới thượng, khứ lĩnh thụ na ta hung ác đích nhân môn đích tiễn đạp" 她很不願意這弱小的靈魂孤零零地留在世界上, 去領受那些凶惡的人們的踐踏 (Tinh 星, Đệ ngũ chương 第五章).
3. Tâm linh, tinh thần, tư tưởng. ◇ Thu Cẩn 秋瑾: "Bảo đao chi ca tráng can đảm, tử quốc linh hồn hoán khởi đa" 寶刀之歌壯肝膽, 死國靈魂喚起多 (Bảo đao ca 寶刀歌). ◇ Ba Kim 巴金: "Văn học tác phẩm năng sản sanh tiềm di mặc hóa, tố tạo linh hồn đích hiệu quả" 文學作品能產生潛移默化, 塑造靈魂的效果 (Tùy tưởng lục 隨想錄, Văn học đích tác dụng 文學的作用).
4. Chỉ nhân cách, lương tâm.
5. Then chốt, chủ đạo. ◎ Như: "tha thị ban thượng đích linh hồn nhân vật" 他是班上的靈魂人物.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phần vô hình thiêng liêng của con người. Cũng chỉ phần vô hình thiêng liêng của con người còn lại sau khi chết.

▸ Từng từ: 靈魂

顯靈 hiển linh

顯靈

hiển linh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rất thiêng, thiêng lộ rõ ra, bằng sự thật.

▸ Từng từ: 顯靈

百靈鳥 bách linh điểu

百靈鳥

bách linh điểu

Từ điển trích dẫn

1. Một loại chim nhỏ hót hay (latin: Alaudidae, tiếng Anh: hormed lark).

▸ Từng từ: 百靈鳥

越甸幽靈集 việt điện u linh tập

越甸幽靈集

việt điện u linh tập

phồn thể

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một cuốn sách chép các truyện danh nhân thần kì của Việt Nam. Một thuyết cho tác giả là Lí Tế Xuyên, danh sĩ đời Trần, một thuyết bảo tác giả là một nho sĩ đời Lí.

▸ Từng từ: 越甸幽靈集