Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

午 - ngọ

上午 thượng ngọ

上午

thượng ngọ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

buổi sáng

Từ điển trích dẫn

1. Khoảng thời gian từ 1 giờ đêm tới 12 giờ trưa. Cũng coi là thời gian từ buổi sớm tới chánh ngọ (đúng 12 giờ trưa). § Cũng gọi là "thượng bán thiên" 上半天. ☆ Tương tự: "thượng trú" 上晝. ★ Tương phản: "hạ ngọ" 下午.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buổi sáng ( thời gian ở trên buổi trưa ).

▸ Từng từ: 上午

下午 hạ ngọ

下午

hạ ngọ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

buổi chiều

Từ điển trích dẫn

1. Lúc sau trưa, từ mười hai giờ tới chiều.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sau buổi trưa, tức buổi chiều.

▸ Từng từ: 下午

中午 trung ngọ

中午

trung ngọ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

giữa trưa

Từ điển trích dẫn

1. Giữa trưa, ban ngày vào khoảng 12 giờ. ☆ Tương tự: "chánh ngọ" 正午.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữa trưa.

▸ Từng từ: 中午

亭午 đình ngọ

亭午

đình ngọ

Từ điển trích dẫn

1. Đúng giữa trưa, chính ngọ. § Cũng viết là "đình ngọ" 庭午.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đúng giữa trưa.

▸ Từng từ: 亭午

午前 ngọ tiền

午前

ngọ tiền

Từ điển trích dẫn

1. Trước 12 giờ trưa. ☆ Tương tự: "thượng ngọ" 上午.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buổi sáng ( trước buổi trưa ).

▸ Từng từ: 午前

午夜 ngọ dạ

午夜

ngọ dạ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nửa đêm

Từ điển trích dẫn

1. Nửa đêm. ☆ Tương tự: "bán dạ" 半夜. ◇ Đường Ngạn Khiêm 唐彥謙: "Nguyệt minh ngọ dạ sanh hư lại, Ngộ thính phong thanh thị vũ thanh" 月明午夜生虛籟, 誤聽風聲是雨聲 (Vịnh trúc 詠竹).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nửa đêm.

▸ Từng từ: 午夜

午天 ngọ thiên

午天

ngọ thiên

Từ điển trích dẫn

1. Trời giữa trưa, trung ngọ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trời vào lúc trưa. Giữa trưa.

▸ Từng từ: 午天

午後 ngọ hậu

午後

ngọ hậu

Từ điển trích dẫn

1. Buổi chiều, sau 12 giờ trưa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Buổi chiều ( sau buổi trưa ).

▸ Từng từ: 午後

午日 ngọ nhật

午日

ngọ nhật

Từ điển trích dẫn

1. Đoan ngọ, tức ngày 5 tháng 5 âm lịch.
2. Lúc trưa, trung ngọ. ◇ Trương Tịch 張籍: "Trường Can ngọ nhật cô xuân tửu, Cao cao tửu kì huyền giang khẩu" 長干午日沽春酒, 高高酒旗懸江口 (Giang Nam hành 江南行).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mặt trời giữa trưa. Chỉ vị vua, bài tụng Tây hồ phú của Nguyễn Huy Lượng có câu: » Dưới ngọ nhật vang lừng tiếng trúc, hình viễn sơn mong rạp xuống tung hô «.

▸ Từng từ: 午日

午時 ngọ thời

午時

ngọ thời

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa, giờ "Ngọ" 午 là thời gian từ 11 đến 13 giờ. Bây giờ, "ngọ thời" 午時 chỉ khoảng 12 giờ trưa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giờ Ngọ, khoảng từ 11 đến 13 giờ trưa.

▸ Từng từ: 午時

午月 ngọ nguyệt

午月

ngọ nguyệt

Từ điển trích dẫn

1. Âm lịch (có từ đời nhà "Hạ" 夏) gọi tháng năm là "ngọ nguyệt" 午月. § Âm lịch lấy mười hai "địa chi" 地支: "tí, sửu, dần, mão, thìn, tị, ngọ, vị (mùi), thân, dậu, tuất, hợi" 子, 丑, 寅, 卯, 辰, 巳, 午, 未, 申, 酉, 戌, 亥 tương phối với mười hai tháng. Tháng đầu năm là "dần nguyệt" 寅月, do đó tháng năm là "ngọ nguyệt" 午月.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên chỉ tháng 5 âm lịch.

▸ Từng từ: 午月

午門 ngọ môn

午門

ngọ môn

Từ điển trích dẫn

1. Cửa chính của hoàng thành ngày xưa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cửa chính đi vào cung vua — Ngọ môn: Cửa chính của kinh sư, ngày trước tử cấm thành, đó là một tòa lâu đài trên gác 9 gian, dưới chia ra ba cửa ra vào, cửa giữa tiếp thẳng, tới đoan môn của hoàng thành, chỉ có vua mới ngự qua, còn thần thứ đều đi hai cửa bên tả hữu. » Xin về một chốn trú chân. Nhà tôi trọ đấy cũng gần ngọ môn «. ( Nhị độ mai ).

▸ Từng từ: 午門

午飯 ngọ phạn

午飯

ngọ phạn

phồn thể

Từ điển phổ thông

bữa cơm trưa

▸ Từng từ: 午飯

午餐 ngọ san

午餐

ngọ san

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

bữa cơm trưa

午餐

ngọ xan

Từ điển trích dẫn

1. Bữa ăn trưa.

▸ Từng từ: 午餐

午饭 ngọ phạn

午饭

ngọ phạn

giản thể

Từ điển phổ thông

bữa cơm trưa

▸ Từng từ: 午饭

平午 bình ngọ

平午

bình ngọ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giữa trưa.

▸ Từng từ: 平午

旁午 bàng ngọ

旁午

bàng ngọ

Từ điển trích dẫn

1. Qua lại ngang dọc, không gián đoạn. ◇ Trần Quốc Tuấn 陳國峻: "Ngụy sứ vãng lai đạo đồ bàng ngọ" 偽使往來道途旁午 (Dụ chư bì tướng hịch văn 諭諸裨將檄文) Sứ ngụy đi lại nghênh ngang ngoài đường.
2. Bận rộn, phồn tạp. ◎ Như: "quân sự bàng ngọ" 軍事旁午 việc binh chộn rộn.
3. Bốn mặt tám hướng, khắp nơi. ◇ Lưu Khắc Trang 劉克莊: "Huyện phù bàng ngọ thôi điều phát, đại xa tiểu xa thanh yết yết" 縣符旁午催調發, 大車小車聲軋軋 (Vận lương hành 運糧行) Thẻ phù huyện thúc giục phân phát đi các nơi, xe lớn xe nhỏ tiếng kẽo kịt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Gần trưa.

▸ Từng từ: 旁午

晌午 hướng ngọ

晌午

hướng ngọ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lúc giữa trưa.

▸ Từng từ: 晌午

正午 chính ngọ

正午

chính ngọ