宜 - nghi
不宜 bất nghi

bất nghi

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

không phù hợp

Từ điển trích dẫn

1. Không thích hợp, không thích nghi.
2. Không nên. ◇ Sử Kí : "Túc hạ tất dục tru vô đạo Tần, bất nghi cứ kiến trường giả" , (Cao Tổ bản kỉ ) Nếu quả thực túc hạ muốn trừ nhà Tần vô đạo thì không nên ngồi xổm mà tiếp bậc trưởng giả.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không thích hợp.

▸ Từng từ:
事宜 sự nghi

sự nghi

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thu xếp, sắp đặt

Từ điển trích dẫn

1. Đạo lí, cơ nghi của sự tình. ◇ Bạch Cư Dị : "Khanh kim thụ mệnh chi hậu, túc đắc tiết chế tam quân, sử kì bất thất sự nghi" , , 使 (Dữ Vương Thừa Tông chiếu ) Nay khanh đã thụ mệnh, có thể tiết chế ba quân, làm cho không mất đạo lí.
2. Sự tình.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc xảy ra. Diễn tiến của sự việc.

▸ Từng từ:
便宜 tiện nghi

tiện nghi

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

giá rẻ

Từ điển trích dẫn

1. Thuận tiện. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Bả na đại đoàn viên trác tử phóng tại đương trung, tửu thái đô phóng trước, dã bất tất câu định tọa vị, hữu ái cật đích khứ cật, đại gia tán tọa, khởi bất tiện nghi" , , , , , 便 (Đệ tam thập bát hồi) Cứ để cái bàn to kia ở giữa, đem bày tất cả rượu và món ăn ra đấy, không phải xếp đặt chỗ ngồi, ai thích ăn gì đến đấy mà ăn, rồi lại đi ra ngồi chỗ khác, như thế chẳng tiện hay sao.
2. Có lợi ích cho sự vật nào đó. ◇ Hồng Lâu Mộng : "Tất định thị ngoại đầu khứ điệu hạ lai, bất phòng bị nhân giản liễu khứ, đảo tiện nghi tha" , , 便 (Đệ nhị thập nhất hồi) Chắc là khi đi ra ngoài đánh rơi (hạt trân châu), không để ý bị người ta lượm lấy rồi, cũng là may mắn cho người đó thôi.
3. Giá rẻ, giá thấp. ◎ Như: "giá kiện y phục chân tiện nghi" 便 bộ quần áo này giá rẻ thật.
4. Thích hợp.
5. Thượng phong, ưu thế. ◇ Đông Chu liệt quốc chí : "Tề binh thập phần phấn dũng, Ngô binh tiệm tiệm thất liễu tiện nghi" , 便 (Đệ bát nhị hồi) Quân Tề hết sức phấn khởi, quân Ngô dần dần mất ưu thế.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dễ dàng và thích hợp với mình. Tự ý mình, sao cho dễ dàng thuận lợi thì thôi. Truyện Hoa Tiên : » Cờ sai gươm hộp mặc dầu tiện nghi «. — Ngày nay còn hiểu là sự dễ dàng thích hợp trong đời sống hàng ngày.

▸ Từng từ: 便
土宜 thổ nghi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự thích hợp của từng vùng đất với việc sinh sống của người, và việc trồng trọt cây cỏ. Ta thường đọc trại là Thổ ngơi.

▸ Từng từ:
宜家 nghi gia

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Về nhà chồng ( nói về con gái lấy chồng ). Đoạn trường tân thanh có câu: » Làm cho rõ mặt phi thường, bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia « — Nghi gia : Nên nhà. Có thành ngữ: » Nghi gia nghi thất « nên nhà nên cửa, để chỉ việc định đôi bạn. » Sai quân đem bức thơ về, rước tôi qua đó định bề nghi gia « ( : Lục Vân Tiên ) — Kinh thi: Nghi kì gia thất, vợ chồng lấy nhau cửa nhà êm ấm. Nói riêng hai chữ » Nghi gia « là nói con gái về nhà chồng. » Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia « ( Kiều ).

▸ Từng từ:
宜梧 nghi ngô

nghi ngô

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cây nhót

▸ Từng từ:
宜男 nghi nam

Từ điển trích dẫn

1. Lời ngày xưa chúc tụng phụ nữ sinh được nhiều con.
2. Nhiều con. ◎ Như: "nghi nam tướng" tướng người có nhiều con.
3. Tên cỏ "nghi nam". ◇ Chu Xử : "Nghi nam, thảo dã, cao lục xích, hoa như liên. Hoài nhâm nhân đái bội, tất sanh nam" , , , . , (Phong thổ kí ) Nghi nam, là một thứ cỏ, cao sáu thước (cổ), hoa như hoa sen. Người có thai đeo trên mình, ắt sinh con trai.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đàn bà đẻ nhiều, có nhiều con trai.

▸ Từng từ:
得宜 đắc nghi

đắc nghi

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

đúng, thích hợp, phù hợp, thích đáng

▸ Từng từ:
時宜 thời nghi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự thích hợp với những điều hiện đang được nhiều người ưa chuộng.

▸ Từng từ:
權宜 quyền nghi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem xét hoàn cảnh, tình hình mà đối phó cho thích hợp. » Quyền nghi hết sức lo lường «.

▸ Từng từ:
適宜 thích nghi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vừa hợp, đúng với điều nên làm, nên có.

▸ Từng từ:
隨宜 tùy nghi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Theo sự thích hợp, nên làm thì làm.

▸ Từng từ:
不合時宜 bất hợp thời nghi

Từ điển trích dẫn

1. Không phù hợp với thời thế và xu hướng (những điều đang được ưa chuộng).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Không đúng với những điều đang được đời ưa chuộng.

▸ Từng từ:
宜室宜家 nghi thất nghi gia

nghi thất nghi gia

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nên vợ nên chồng, thành vợ thành chồng

▸ Từng từ: