Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

青 - thanh

丹青 đan thanh

丹青

đan thanh

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nét đan thanh, nét thanh tao

Từ điển trích dẫn

1. Tức "đan sa" 丹砂 (đỏ) và "thanh hoạch" 青雘 (xanh): chất màu dùng để vẽ.
2. Chỉ về hội họa. ◇ Lưu Trường Khanh 劉長卿: "Tự căng kiều diễm sắc, Bất cố đan thanh nhân" 自矜嬌豔色, 不顧丹青人 (Vương Chiêu Quân ca 王昭君歌) Tự cho sắc đẹp mình lộng lẫy, Không màng đến người vẽ (chân dung).
3. Sáng rõ, minh hiển.
4. Tức là "đan sách" 丹冊 (sách son ghi công trạng) và "thanh sử" 青史 (sử xanh); "đan thanh" 丹青 phiếm chỉ sử sách ghi công huân.

▸ Từng từ: 丹青

天青 thiên thanh

天青

thiên thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Màu xanh da trời.

▸ Từng từ: 天青

山青 sơn thanh

山青

sơn thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Núi thì xanh, chỉ cảnh đẹp thiên nhiên. Thường nói Sơn thanh thủy tú ( núi xanh sông đẹp ).

▸ Từng từ: 山青

年青 niên thanh

年青

niên thanh

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

trẻ tuổi

▸ Từng từ: 年青

汗青 hãn thanh

汗青

hãn thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tre xanh đổ mồ hôi, chỉ sách vở, sách sử. Thời thượng cổ chưa có giấy, phải lấy thanh tre nướng lên cho bay hết hơi nước, rồi viết chữ vào để giữ được lâu. Hát nói của Nguyễn Công Trứ có câu: » Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh «. Nghĩa là để lại tấm lòng son rọi chiếu sử xanh.

▸ Từng từ: 汗青

絳青 ráng thanh

絳青

ráng thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Màu sắc đỏ xanh pha trộn.

▸ Từng từ: 絳青

踏青 đạp thanh

踏青

đạp thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dẫm lên cỏ xanh, chỉ cuộc đi chơi ngoài trời trong tiết Thanh minh. Đoạn trường tân thanh có câu: » Lễ là Tảo mộ, hội là Đạp thanh «.

▸ Từng từ: 踏青

青史 thanh sử

青史

thanh sử

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

sử xanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sử xanh, chỉ sử sách ( thời cổ chưa có giấy, phải viết chữ vào thẻ tre ).

▸ Từng từ: 青史

青天 thanh thiên

青天

thanh thiên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bầu trời xanh. Đoạn trường tân thanh : » Thanh thiên bạch nhật rõ ràng cho coi «.

▸ Từng từ: 青天

青山 thanh sơn

青山

thanh sơn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngọn núi xanh. Tụng Tây hồ phú của Nguyễn Huy Lượng: » Nỗi thanh sơn mừng xuân kỉ dao đồ «.

▸ Từng từ: 青山

青年 thanh niên

青年

thanh niên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tuổi trẻ. Tuổi xanh. Người đàn ông trẻ tuổi. Truyện Hoa Tiên : » Đẫy đà chắc giá, thanh niêm hiếm tày «.

▸ Từng từ: 青年

青春 thanh xuân

青春

thanh xuân

Từ điển trích dẫn

1. Mùa xuân. ◇ Lí Đại Chiêu 李大釗: "Nhất sanh tối hảo thị thiếu niên, Nhất niên tối hảo thị thanh xuân" 一生最好是少年, 一年最好是青春 (Thì 時).
2. Tỉ dụ tuổi trẻ. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Thanh xuân tác phú, hạo thủ cùng kinh, bút hạ tuy hữu thiên ngôn, hung trung thật vô nhất sách" 青春作賦, 皓首窮經, 筆下雖有千言, 胸中實無一策 (Đệ tứ thập tam hồi) Còn trẻ làm phú, đầu bạc nghiền ngẫm đọc kinh, dưới bút dẫu có nghìn lời, trong bụng không được một mẹo.
3. Tuổi. ◇ Thang Hiển Tổ 湯顯祖: "Thả thỉnh vấn phương danh, thanh xuân đa thiểu?" 且請問芳名, 青春多少 (Mẫu đan đình 牡丹亭).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xuân xanh, tuổi trẻ. Đoạn trường tân thanh : » Một chàng vừa trạc thanh xuân «.

▸ Từng từ: 青春

青樓 thanh lâu

青樓

thanh lâu

Từ điển trích dẫn

1. Lầu sơn xanh, chỗ vua chúa ở hoặc nhà của bậc phú quý.
2. Nơi đàn bà ở (tiếng thường dùng trong thơ thời Hán 漢, Ngụy 魏, Lục triều 六朝).
3. Lầu xanh, kĩ viện. ◇ Đỗ Mục 杜牧: "Thập niên nhất giác Dương Châu mộng, Doanh đắc thanh lâu bạc hãnh danh" 十年一覺揚州夢, 贏得青樓薄倖名 (Khiển hoài 遣懷) Mười năm chợt tỉnh giấc mộng Dương Châu, Được tiếng là bạc bẽo ở chốn lầu xanh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ nơi bán phấn buôn hương. Đoạn trường tân thanh : » Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần «.

▸ Từng từ: 青樓

青海 thanh hải

青海

thanh hải

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Biển xanh — Tên đất thuộc Mông Cổ, giáp tỉnh Cam Túc. Bản dịch Chinh phụ ngâm khúc : » Mai Hồ vào Thanh Hải nhòm qua «.

▸ Từng từ: 青海

青眼 thanh nhãn

青眼

thanh nhãn

Từ điển trích dẫn

1. "Nguyễn Tịch" 阮籍, đời nhà "Tấn" 晉, khi tiếp người nào mà quý trọng thì con ngươi mắt đen, người nào coi khinh thì con ngươi mắt trắng. Vì thế "thanh nhãn" 青眼 biểu thị quý trọng. Về sau, trong thư từ hay dùng "thùy thanh" 垂青 hay "thanh lãm" 青覽 là nói cái ý ấy cả, cũng như ta nói xin để "mắt xanh" mà soi xét cho vậy.

▸ Từng từ: 青眼

青空 thanh không

青空

thanh không

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khoảng trống màu xanh, chỉ bầu trời. Ta cũng đọc thinh không.

▸ Từng từ: 青空

青蚨 thanh phù

青蚨

thanh phù

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. một thứ bọ dưới nước
2. xâu tiền

▸ Từng từ: 青蚨

青蛙 thanh oa

青蛙

thanh oa

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

con chẫu chuộc

▸ Từng từ: 青蛙

青衣 thanh y

青衣

thanh y

Từ điển trích dẫn

1. Quần áo màu xanh. § Ngày xưa quan bậc thấp hoặc người hèn kém mặc áo quần màu xanh. Cũng gọi là "thanh sam" 青衫.
2. Quần áo thường ngày (khác với lễ phục, quan phục, v.v.). ◎ Như: "thanh y tiểu mạo" 青衣小帽 áo mũ thường ngày. § Cũng gọi là "thanh sam" 青衫.
3. Xuân phục (quần áo mặc vào dịp lễ mùa xuân). ◇ Lễ Kí 禮記: "Ý thanh y, phục thương ngọc" 衣青衣, 服倉玉 (Nguyệt lệnh 月令) Mặc y phục mùa xuân, đeo ngọc xanh.
4. Tì nữ, con hầu. ◇ Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: "Thiểu khoảnh, nhị thanh y dẫn Điêu Thuyền diễm trang nhi xuất" 少頃, 二青衣引貂蟬豔妝而出 (Đệ bát hồi) Một lát, hai thị tì dẫn Điêu Thuyền trang điểm lộng lẫy bước ra.
5. Thường chỉ vai nữ hiền thục trong tuồng ngày xưa (vì những người này thường mặc áo đen). § Cũng gọi là "thanh sam" 青衫.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Áo xanh, áo của đày tớ gái Trung Hoa thời xưa. Đoạn trường tân thanh : » Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần «.

▸ Từng từ: 青衣

青衫 thanh sam

青衫

thanh sam

Từ điển trích dẫn

1. Quần áo màu xanh. § Ngày xưa quan bậc thấp hoặc người hèn kém mặc áo quần màu xanh. Cũng chỉ quần áo thường ngày (khác với lễ phục, quan phục, v.v.). Cũng gọi là "thanh y" 青衣. ◇ Bạch Cư Dị 白居易: "Tọa trung khấp hạ thùy tối đa? Giang Châu tư mã thanh sam thấp" 座中泣下誰最多? 江州司馬青衫濕 (Tì Bà Hành 琵琶行) Trong số những người ngồi nghe, ai là người khóc nhiều nhất? Vạt áo xanh của tư mã Giang Châu ướt đẫm (nước mắt). § Phan Huy Vịnh dịch thơ: Lệ ai chan chứa hơn người? Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh.
2. Các vai trong tuồng ngày xưa mặc áo đen nên gọi là "thanh sam" 青衫. Thường chỉ vai nữ hiền thục đoan trang. § Cũng gọi là "thanh y" 青衣.

▸ Từng từ: 青衫

青襟 thanh khâm

青襟

thanh khâm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vạt áo màu xanh. Chỉ người học trò, vì thời xưa, học trò Trung Hoa mặc áo xanh. Tài tử đa cùng phú của Cao Bá Quát: » … Quyết ném thanh khâm sang cẩm tú «.

▸ Từng từ: 青襟

青雲 thanh vân

青雲

thanh vân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mây xanh. Chỉ con đường công danh. Đoạn trường tân thanh : » Thênh thang đường cái, thanh vân hẹp gì «.

▸ Từng từ: 青雲

二青居士 nhị thanh cư sĩ

二青居士

nhị thanh cư sĩ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của Ngô Thời Sĩ, danh sĩ đời Lê.