Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

墨 - mặc

儒墨 nho mặc

Từ điển trích dẫn

1. Nho gia và Mặc gia. ◇ Hàn Phi Tử 韓非子: "Thế chi hiển học, Nho, Mặc dã. Nho chi sở chí, Khổng Khâu dã; Mặc chi sở chí, Mặc Địch dã" 世之顯學, 儒, 墨也. 儒之所至, 孔丘也; 墨之所至, 墨翟也 (Hiển học 顯學).
2. Phiếm chỉ các loại học phái.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đường lối Khổng Mạnh và đường lối của Mặc Tử.

▸ Từng từ: 儒墨

埃墨 ai mặc

埃墨

ai mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung bụi đất.

▸ Từng từ: 埃墨

墨刑 mặc hình

墨刑

mặc hình

Từ điển trích dẫn

1. Một trong năm hình phạt thời xưa, thích chữ rồi bôi đen lên trán tội nhân.

▸ Từng từ: 墨刑

墨子 mặc tử

墨子

mặc tử

Từ điển trích dẫn

1. Tức "Mặc Địch" 墨翟, người nước Lỗ, thời Chiến quốc, chủ trương thuyết "kiêm ái" 兼愛.
2. Tên một bộ sách của Mặc Địch.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tức Mặc Địch, triết gia lớn thời Chiến quốc, đề xướng thuyết Kiêm ái và Hòa bình — Tên một bộ sách do Mặc Địch viết để nói rõ học thuyết của mình.

▸ Từng từ: 墨子

墨客 mặc khách

墨客

mặc khách

Từ điển trích dẫn

1. Người làm thơ phú văn chương. § "Mặc" 墨 nghĩa là mực. Nghĩa bóng: văn tự, văn chương, tri thức. ◇ Tây du kí 西遊記: "Nhĩ khán na Trường An thành lí, hành thương tọa cổ, công tử vương tôn, mặc khách văn nhân, đại nam tiểu nữ, vô bất tranh khán khoa tưởng" 你看那長安城裡, 行商坐賈, 公子王孫, 墨客文人, 大男小女, 無不爭看誇獎 (Đệ thập nhị hồi) Ngươi xem trong thành Trường An, kẻ buôn người bán, công tử vương tôn, tao nhân mặc khách, trai lớn gái nhỏ, có ai mà không tranh giành khoe khoang đâu.
2. ☆ Tương tự: "thi nhân" 詩人, "tao nhân" 騷人, "văn nhân" 文人.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người chuộng văn thơ.

▸ Từng từ: 墨客

墨家 mặc gia

墨家

mặc gia

Từ điển trích dẫn

1. Học phái do "Mặc Địch" 墨翟 đề xướng, cuối thời Xuân Thu, chủ trương thuyết "kiêm ái" 兼愛.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Học phái do Mặc tử đề xướng.

▸ Từng từ: 墨家

墨形 mặc hình

墨形

mặc hình

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một cách trừng phạt tội nhân thời xưa thích chữ mực đen vào mặt tội nhân.

▸ Từng từ: 墨形

墨水 mặc thủy

墨水

mặc thủy

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

mực viết

▸ Từng từ: 墨水

墨汁 mặc trấp

墨汁

mặc trấp

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

mực đã mài

▸ Từng từ: 墨汁

墨跡 mặc tích

墨跡

mặc tích

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên bản viết tay truyền lại.
2. Cũng chỉ thư họa thật gốc.

▸ Từng từ: 墨跡

墨迹 mặc tích

墨迹

mặc tích

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vết mực, tức nét chữ viết.

▸ Từng từ: 墨迹

墨鏡 mặc kính

墨鏡

mặc kính

phồn thể

Từ điển phổ thông

kính râm, kính đen

▸ Từng từ: 墨鏡

墨镜 mặc kính

墨镜

mặc kính

giản thể

Từ điển phổ thông

kính râm, kính đen

▸ Từng từ: 墨镜

墨魚 mặc ngư

墨魚

mặc ngư

Từ điển trích dẫn

1. Con mực, cá mực. § Còn gọi là "mặc đẩu ngư" 墨斗魚, "hoa chi" 花枝.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con mực, cá mực.

▸ Từng từ: 墨魚

楮墨 chử mặc

楮墨

chử mặc

Từ điển trích dẫn

1. Giấy và mực. Sau mượn chỉ thơ văn hoặc thư họa. ◇ Đổng Việt 董越: "Hữu chử mặc dĩ cung xướng thù" 有楮墨以供唱酬 (Triều tiên phú 朝鮮賦).

▸ Từng từ: 楮墨

水墨 thủy mặc

水墨

thủy mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nước và mực tàu. Lối vẽ của Trung Hoa, chỉ dùng nước và mực đen, mà không dùng màu gì khác.

▸ Từng từ: 水墨

潑墨 bát mặc

潑墨

bát mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một lối vẽ tranh sơn thủy của Trung Hoa, đổ mực ra giấy mà vẽ cho nét vẽ được tự nhiên sống động.

▸ Từng từ: 潑墨

筆墨 bút mặc

筆墨

bút mặc

Từ điển trích dẫn

1. Bút và mực.
2. Tỉ dụ văn chương. ◎ Như: "bút mặc uyên hải" 筆墨淵海.
3. Bút tích bức họa chính tay viết hoặc vẽ. ◇ Dữu Kiên Ngô 庾肩吾: "Ngụy đế bút mặc hùng thiệm, Ngô chủ thể tài miên mật" 魏帝筆墨雄贍, 吳主體裁綿密 (Thư phẩm luận 書品論).
4. Gọi chung kĩ thuật "bút pháp" 筆法 và "mặc pháp" 墨法 (Trung Quốc).

▸ Từng từ: 筆墨

粉墨 phấn mặc

粉墨

phấn mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bột thoa mặt và thứ mực riêng để vẽ mắt. Như Phấn đại 粉黛.

▸ Từng từ: 粉墨

絶墨 tuyệt mặc

絶墨

tuyệt mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như Tuyệt bút 絶筆.

▸ Từng từ: 絶墨

繩墨 thằng mặc

繩墨

thằng mặc

Từ điển trích dẫn

1. Cái dây mực. § Tức là công cụ đo lấy đường thẳng của thợ mộc ngày xưa. ◇ Mạnh Tử 孟子: "Đại tượng bất vi chuyết công cải phế thằng mặc" 大匠不為拙工改廢繩墨 (Tận tâm thượng 盡心上) Người thợ khéo không vì người thợ vụng mà cải bỏ cái dây mực.
2. Tỉ dụ quy củ, chuẩn tắc.
3. Tỉ dụ pháp độ, pháp luật.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sợi dây căng thẳng và mực thấm vào dây, người thợ mộc dùng để bật vào gỗ, rồi cưa theo vết mực cho thẳng. Chỉ cái phép tắc, chừng mực phải giữ.

▸ Từng từ: 繩墨

翰墨 hàn mặc

翰墨

hàn mặc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bút mực. Chỉ văn chương.

▸ Từng từ: 翰墨

遺墨 di mặc

遺墨

di mặc