Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

卿 - khanh

九卿 cửu khanh

Từ điển trích dẫn

1. Chín chức quan to nhà Chu thời xưa: Thiếu Sư 少師, Thiếu Phó 少傅, Thiếu Bảo 少保, Trủng Tể 冢宰, Tư Đồ 司徒, Tông Bá 宗伯, Tư Mã 司馬, Tư Khấu 司寇, Tư Không 司空.

▸ Từng từ: 九卿

亞卿 á khanh

亞卿

á khanh

Từ điển trích dẫn

1. Chức quan ở dưới bực chính khanh.
2. Từ thời Đường trở đi, tên gọi khác của "Thiếu khanh" 少卿, chức quan ở "Thái Thường Tự" 太常寺.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ở dưới bậc khanh, chỉ một quan to thời xưa.

▸ Từng từ: 亞卿

公卿 công khanh

公卿

công khanh

Từ điển trích dẫn

1. Gọi tắt của "tam công cửu khanh" 三公九卿, chỉ chức quan đại thần thời xưa. ◇ Luận Ngữ 論語: "Xuất tắc sự công khanh, nhập tắc sự phụ huynh" 出則事公卿, 入則事父兄 (Tử Hãn 子罕) Ra ngoài làm quan thì thờ bậc công khanh, ở nhà thì thờ phụ huynh.
2. Chỉ quan to, địa vị cao. ◇ Tô Thức 蘇軾: "Duy nguyện hài nhi ngu thả lỗ, Vô tai vô nạn đáo công khanh" 惟願孩兒愚且魯, 無災無難到公卿 (Tẩy nhi hí tác 洗兒戲作) Chỉ mong con ta vừa ngu lại đần, Không phải tai chẳng bị vạ (vì) làm đến chức quan to.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tức Tam công và Cửu khanh, chỉ chức quan đại thần thời xưa. Chỉ quan to.

▸ Từng từ: 公卿

六卿 lục khanh

六卿

lục khanh

Từ điển trích dẫn

1. Sáu chức đại thần nhà Chu: Thiên quan trủng tể 天官冢宰, Địa quan tư đồ 地官司徒, Xuân quan tông bá 春官宗伯, Hạ quan tư mã 夏官司馬, Thu quan tư khấu 秋官司寇, Đông quan tư không 冬官司空.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sáu chức quan đại thần nhà Chu, Thái tể, Đại tư đồ, Đại tư bá, Đại tư mã, Đại tư khẩu và Đại tư không — Cũng chỉ sáu vị thượng thư của lục bộ.

▸ Từng từ: 六卿

卿士 khanh sĩ

卿士

khanh sĩ

Từ điển trích dẫn

1. Chức quan.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quan trong triều, quan ở trung ương, lo việc nước.

▸ Từng từ: 卿士

卿將 khanh tướng

卿將

khanh tướng

Từ điển trích dẫn

1. Quan văn võ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Quan văn và quan võ — Chỉ chức vị lớn trong triều. Hát nói của Nguyễn Công Trứ có câu: » Trước là sĩ, sau là khanh tướng «.

▸ Từng từ: 卿將

愛卿 ái khanh

愛卿

ái khanh

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa là tiếng xưng hô của vua đối với bề tôi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kẻ mình yêu mến. Thời xưa dùng chung cho cả đàn ông và đàn bà — Về sau dùng là tiếng nhà vua gọi vị bề tôi yêu quý hoặc vị hoàng hậu thứ phi yêu quý.

▸ Từng từ: 愛卿

楚卿 sở khanh

楚卿

sở khanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một nhân vật đàn ông trong Đoạn trường tân thanh của Nguyễn Du, chuyên lừa gạt đàn bà con gái. Đoạn trường tân thanh có câu: » Nghĩ rằng cũng mạch thư hương, hỏi ra mới biết rằng Sở khanh « — Về sau ta dùng để chỉ hạng đàn ông bạc tình, chuyên lừa gạt đàn bà con gái.

▸ Từng từ: 楚卿

飛卿 phi khanh

飛卿

phi khanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Danh sĩ đời Trần, chính tên là Nguyễn Ứng Long, Phi Khanh chỉ là hiệu, quê ở làng Chí Ngại, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương, nhưng tới cư ngụ tại làng Nhị Khê, phủ Thường tín, tỉnh Hà đông, đậu Thái Học, sinh năm 1374, niên hiệu Long Khanh thứ nhất đời Trần Duệ Tông. Vì ông là con rể của Trần Nguyên Đán, một người trong Hoàng tộc, nên được kể như thuôc Hoàng tộc, nên không được bổ làm quan. Tới đời Hồ, ông mới giữ chức Trung thư Thị Lang, kiêm Quốc Tử Giám tu nghiệp. Sau nhà Hồ thua trận, ông bị quân Minh bắt về Trung Hoa và chết ở nước người. Thơ chữ Hán để lại có Nhị khê tập.

▸ Từng từ: 飛卿

飽卿 bão khanh

飽卿

bão khanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông quan lo việc ăn uống cho vua để vua được no. Đời Tống, chức quan Lộc khanh lo việc ăn uống cho vua, được gọi là Bão khanh. Cũng có nghĩa là ông quan lo việc ăn uống thì lúc nào cũng no.

▸ Từng từ: 飽卿

佐國卿 tá quốc khanh

佐國卿

tá quốc khanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một chức quan dành cho người trong hoàng tộc, giúp đỡ vua trong việc trị nước. Tương tự như Quốc vụ khanh ngày nay.

▸ Từng từ: 佐國卿

國務卿 quốc vụ khanh

國務卿

quốc vụ khanh

Từ điển trích dẫn

1. Người cầm đầu viện Quốc Vụ của Hoa Kì, phụ trách việc đối ngoại (Secretary of State).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chức vụ điều khiển một bộ trong chính phủ Trung Hoa Dân quốc, lúc mới thành lập — Chức vụ thời đệ nhị Cộng hòa tại Việt Nam, ngang với Tổng Bộ trưởng, nhưng không giữ bộ nào, mà được giao riêng từng công việc, coi như người giúp việc cho Tổng thống. Td: Quốc vụ khanh đặc trách Văn hóa.

▸ Từng từ: 國務卿

布衣卿相 bố y khanh tướng

布衣卿相

bố y khanh tướng

Từ điển trích dẫn

1. Không phải dòng dõi quý tộc, nhờ tài năng lên làm quan tướng gọi là "bố y khanh tướng" 布衣卿相.

▸ Từng từ: 布衣卿相

白衣卿相 bạch y khanh tướng

白衣卿相

bạch y khanh tướng

Từ điển trích dẫn

1. Người tuy không có công danh chức tước, nhưng địa vị so với khanh tướng không khác. ◇ Dụ thế minh ngôn 喻世明言: "Phong lưu tài tử chiếm từ tràng, chân thị bạch y khanh tướng" 風流才子占詞場, 真是白衣卿相 (Quyển thập nhị) Tài tử phong lưu ở chốn văn chương thi phú, đúng là bậc bạch y khanh tướng.

▸ Từng từ: 白衣卿相