Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

桂 - quế

丹桂 đan quế

丹桂

đan quế

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

quế đỏ

Từ điển trích dẫn

1. Hoa cây quế vàng thẫm gần như đỏ.
2. Tên khác của cây quế, tức "mộc tê" 木樨.
3. Chỉ người có tài năng xuất chúng. Cũng chỉ người thi đậu. ◇ Tống sử 宋史: "Linh xuân nhất chu lão, Đan quế ngũ chi phương" 靈椿一株老, 丹桂五枝芳 (Đậu Nghi truyện 竇儀傳).
4. Tỉ dụ con cái. § Ngày xưa gọi con của người khác là "quế tử" 桂子.
5. Theo truyền thuyết trên mặt trăng có cây quế, nên dùng từ "đan quế" 丹桂 gọi thay cho mặt trăng. ◇ Tào Tùng 曹松: "Diêu diêu vọng đan quế, Tâm tự cánh phân phân" 遙遙望丹桂, 心緒更紛紛 (Trung thu nguyệt 中秋月).

▸ Từng từ: 丹桂

折桂 chiết quế

折桂

chiết quế

Từ điển trích dẫn

1. Bẻ cành quế. Tỉ dụ thi đậu, cập đệ. ◇ Ôn Đình Quân 溫庭筠: "Do hỉ cố nhân tiên chiết quế, Tự liên ki khách thượng phiêu bồng" 猶喜故人先折桂, 自憐羈客尚飄蓬 (Xuân nhật tương dục đông quy kí tân cập đệ miêu thân tiên bối 春日將欲東歸寄新及第苗紳先輩).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bẻ cành quế. Chỉ sự thi đậu.

▸ Từng từ: 折桂

攀桂 phan quế

攀桂

phan quế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vin cành quế, chỉ sự thi đậu.

▸ Từng từ: 攀桂

桂堂 quế đường

桂堂

quế đường

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của vua Lê Quý Đôn, học giả lừng danh đời Lê.

▸ Từng từ: 桂堂

桂宮 quế cung

桂宮

quế cung

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cung quế, tức cung trăng. Tục truyền trên cung trăng có cây quế ý nói: Được nơi đẹp đẽ. Xưa Hán vũ Đế ( 140-87 tr.t.l. ) có làm một cái cung gọi là Quế cung cho nàng Trương Lệ Hoa ở. Cửa tròn như mặt trăng, lộng kiếng. Sân sau dựng một bức tuờng vôi, tô phấn trắng, giữa sân trồng một cây quế, có ý xây dựng theo như lời tục truyền trên cung trăng. » Chàng dầu cung quế xuyên dương, Thiếp theo hai chữ tao khương cho bằng « ( Lục Vân Tiên ).

▸ Từng từ: 桂宮

桂山 quế sơn

桂山

quế sơn

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của vua Nguyễn Khuyến, danh sĩ đời Nguyễn, vị Tam nguyên làng Yên đổ.

▸ Từng từ: 桂山

桂月 quế nguyệt

桂月

quế nguyệt

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên chỉ tháng tám âm lịch, vì trong tháng này có tiết Trung thu, trăng sáng đẹp, mà tương truyền trên mặt trăng có cây quế lớn.

▸ Từng từ: 桂月

桂林 quế lâm

桂林

quế lâm

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

thành phố Quế Lâm của Trung Quốc

▸ Từng từ: 桂林

桂枝 quế chi

桂枝

quế chi

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

canh cây quế — Vỏ quế lấy ở cành cây quế, dùng làm vị thuốc. Thơ Hồ Xuân Hương có câu: » Ngọt bùi thiếp nhớ mùi cam thảo, Cay đắng chàng ơi vị quế chi «.

▸ Từng từ: 桂枝

桂槐 quế hoè

桂槐

quế hoè

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cây quế và cây hoè, hai loài cây quý thường được trồng ở nhà quan. Chỉ nhà quyền quý. Cũng chỉ con cái đông đảo và hiển đạt. Đoạn trường tân thanh có câu: » Thừa gia chẳng hết nàng Vân, Một cây cù mộc một sân quế hoè «.

▸ Từng từ: 桂槐

桂花 quế hoa

桂花

quế hoa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hoa của cây quế — Cũng chỉ mặt trăng, tương truyền trên mặt trăng có cây quế lớn.

▸ Từng từ: 桂花

桂蠹 quế đố

桂蠹

quế đố

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên gọi con cà cuống, là thư côn trùng có thứ nước mực thơm, dùng làm đồ gia vị. Gọi vậy vì con cà cuống như con sâu mọt ở cây quế nên mới có thứ nước thơm đến thế.

▸ Từng từ: 桂蠹

桂輪 quế luân

桂輪

quế luân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Một tên chỉ mặt trăng, tương truyền trên mặt trăng có cây quế lớn.

▸ Từng từ: 桂輪

桂邊 quế biên

桂邊

quế biên

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vỏ cây quế, đẻo ở những chỗ thừa ra. Loại quế vụn.