Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

醫 - y, ỷ

儒醫 nho y

儒醫

nho y

Từ điển trích dẫn

1. Thời xưa, chỉ người trị bệnh (y sinh 醫生) mà xuất thân là nho gia.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đạo Khổng Mạnh và việc chữa bệnh — Người theo đạo Khổng Mạnh mà biết chữa bệnh.

▸ Từng từ: 儒醫

太醫 thái y

太醫

thái y

Từ điển trích dẫn

1. Ngày xưa chỉ viên quan chưởng quản về y dược ở triều đình. ◇ Liễu Tông Nguyên 柳宗元: "Kì thủy, thái y dĩ vương mệnh tụ chi, tuế phú kì nhị, mộ hữu năng bộ chi giả, đương kì tô nhập" 其始, 太醫以王命聚之, 歲賦其二, 募有能捕之者, 當其租入 (Bộ xà giả thuyết 捕蛇者說) Mới đầu quan thái y theo lệnh vua cho gom bắt loài rắn đó, mỗi năm trưng thu hai lần; chiêu mộ những người có tài bắt rắn, nộp lên thay cho thuế ruộng.
2. Phiếm chỉ y sinh của hoàng gia.
3. Tiếng tôn xưng y sĩ bình thường. ◇ Tây sương kí 西廂記: "Vấn thái y hạ thậm ma dược? chứng hậu như hà?" 問太醫下甚麼藥? 證候如何? (Đệ tam bổn 第三本, Đệ tứ chiết) Hỏi xem thầy lang dùng thuốc gì, chứng trạng bệnh tật ra sao?

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chức quan coi việc chữa bệnh cho hoàng gia.

▸ Từng từ: 太醫

庸醫 dung y

庸醫

dung y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ông thầy thuốc dở, kém cỏi.

▸ Từng từ: 庸醫

御醫 ngự y

御醫

ngự y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chức quan chữa bệnh trong cung vua.

▸ Từng từ: 御醫

牙醫 nha y

牙醫

nha y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chữa các bệnh về răng. Ngành chữa răng.

▸ Từng từ: 牙醫

獸醫 thú y

獸醫

thú y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chữa bệnh cho loài vật.

▸ Từng từ: 獸醫

良醫 lương y

良醫

lương y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thầy thuốc giỏi, chữa bệnh hay.

▸ Từng từ: 良醫

軍醫 quân y

軍醫

quân y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chữa trị bệnh tật, thương tích trong binh đội.

▸ Từng từ: 軍醫

醫副 y phó

醫副

y phó

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chức quan chữa bệnh của triều đình.

▸ Từng từ: 醫副

醫國 y quốc

醫國

y quốc

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chữa bệnh cho nước, ý nói trị nước, vì người cầm quyền trị nước cũng giống như người thầy thuốc chữa cho con bệnh.

▸ Từng từ: 醫國

醫士 y sĩ

醫士

y sĩ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người có học về ngành chữa bệnh. Thầy thuốc. Ta quen gọi Bác sĩ là sai.

▸ Từng từ: 醫士

醫學 y học

醫學

y học

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngành học tập nghiên cứu về cách chữa trị bệnh tật.

▸ Từng từ: 醫學

醫師 y sư

醫師

y sư

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thầy thuốc — Ông thầy dạy về ngành chữa bệnh — Ông thầy thuốc cực giỏi.

▸ Từng từ: 醫師

醫政 y chính

醫政

y chính

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cơ quan nhà nước, coi về việc chữa bệnh cho dân chúng — Đường lối chữa bệnh và săn sóc sức khoẻ cho dân chúng. Tức là chính sách y tế của nhà nước.

▸ Từng từ: 醫政

醫方 y phương

醫方

y phương

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đơn kê các vị thuốc. Đơn thuốc.

▸ Từng từ: 醫方

醫案 y án

醫案

y án

Từ điển trích dẫn

1. (Y học Trung Quốc) Kí lục chẩn bệnh và chữa bệnh thực nghiệm (có ghi chép quan sát cụ thể chứng trạng, mạch tượng, tên thuốc, phương pháp bào chế, cách dùng).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bản kể bệnh và cách chửa bệnh, chép trong các sách thuốc.

▸ Từng từ: 醫案

醫濟 y tế

醫濟

y tế

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Việc chữa bệnh giúp đỡ cho dân chúng.

▸ Từng từ: 醫濟

醫生 y sinh

醫生

y sinh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người đang theo học ngành chữa bệnh — Người Trung Hoa gọi thầy thuốc là Y sinh — Cũng chỉ sinh viên trường Y khoa đại học.

▸ Từng từ: 醫生

醫病 y bệnh

醫病

y bệnh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chữa trị đau yếu. Tục ngữ: Y bệnh bất y mệnh ( chữa bệnh chớ không chữa được số trời đã định cho mình, ý nói số phải chết thì gặp thầy giỏi thuốc hay cũng vẫn chết ).

▸ Từng từ: 醫病

醫科 y khoa

醫科

y khoa

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ngành chữa bệnh.

▸ Từng từ: 醫科

醫術 y thuật

醫術

y thuật

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cách thức chữa bệnh — Tài chữa bệnh.

▸ Từng từ: 醫術

醫院 y viện

醫院

y viện

Từ điển trích dẫn

1. Tức "Thái y viện" 太醫院, sở quan lo về thuốc thang trị bệnh. § Nhà Tùy dặt ra "Thái y thự" 太醫署, nhà Tống đổi thành "Thái y cục" 太醫局, nhà Nguyên sửa thành "Thái y viện" 太醫院.
2. Nhà thương, bệnh viện.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhà lập ra dùng là nơi chữa bệnh cho dân chúng.

▸ Từng từ: 醫院

副御醫 phó ngự y

副御醫

phó ngự y

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chức quan văn thời xưa, ở hàng Tòng Ngũ phẩm, dưới chức Ngự y, lo chữa bệnh cho vua và hoàng gia.

▸ Từng từ: 副御醫

醫濟部 y tế bộ

醫濟部

y tế bộ