Từ điển Hán Nôm Việt - Tự học tiếng Trung

ⓘ Xem hướng dẫn sử dụng.

瑟 - sắt

琴瑟 cầm sắt

Từ điển trích dẫn

1. Đàn cầm và đàn sắt (nhạc khí).
2. Chỉ tiếng đàn cầm đàn sắt. § Người xưa coi là "nhã nhạc chánh thanh" 雅樂正聲.
3. Đánh đàn cầm đàn sắt. ◇ Thi Kinh 詩經: "Yểu điệu thục nữ, Cầm sắt hữu chi" 窈窕淑女, 琴瑟友之 (Chu nam 周南, Quan thư 關雎) Người thục nữ u nhàn ấy, Phải đánh đàn cầm đàn sắt mà thân ái nàng.
4. Tỉ dụ vợ chồng hòa hợp. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Nữ cần kiệm, hữu thuận đức, cầm sắt thậm đốc" 女勤儉, 有順德, 琴瑟甚篤 (Hồng Ngọc 紅玉) Cô gái tính cần kiệm, lại hiếu thuận, vợ chồng rất hòa hợp.
5. Tỉ dụ tình bạn bè thân thiết. ◇ Trần Tử Ngang 陳子昂: "Li đường tư cầm sắt, Biệt lộ nhiễu san xuyên" 離堂思琴瑟; 別路遶山川 (Xuân dạ biệt hữu nhân 春夜別友人).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đàn cầm và đàn sắt, hai thứ nhạc khí thời cổ có hai âm rất hòa hợp với nhau. Chỉ sự hòa hợp vợ chồng. Bản dịch Chinh phụ ngâm khúc có câu: » Sắt cầm gượng gãy ngón đàn «.

▸ Từng từ: 琴瑟

瑟琴 sắt cầm

瑟琴

sắt cầm

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên hai loại đàn thời xưa, đàn sắt có 50 dây, đàn cầm có 7 dây. Bản dịch Chinh phụ ngâm khúc có câu: » Sắt cầm gượng gảy tiếng đàn, dây uyên kinh dứt phím loan ngại chùng « — Tiếng đàn Sắt và tiếng đàn Cầm rất hòa hợp, do đó Sắt cầm còn chỉ sự thắm thiết hòa hợp giữa hai vợ chồng. Đoạn trường tân thanh có câu: » Ai ngờ lại họp một nhà, lọ là chăn gối mới ra sắt cầm «.

▸ Từng từ: 瑟琴

瑟瑟 sắt sắt

瑟瑟

sắt sắt

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

tiếng gió thổi rì rào

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng gió thổi, vẻ lạnh lẽo, buồn thảm.

▸ Từng từ: 瑟瑟

瑟縮 sắt súc

瑟縮

sắt súc

Từ điển trích dẫn

1. Co, rút. ◇ Liêu trai chí dị 聊齋志異: "Chúng đổ chi, sắt súc bất an ư tọa. Nhưng thỉnh phụ khứ" 眾睹之, 瑟縮不安於座. 仍請負去 (Lục phán 陸判) Mọi người nhìn thấy sợ co rúm cả lại trên ghế, (Chu) lại xin cõng (tượng Phán quan) đi.
2. Do dự, chần chừ, trì hoãn.
3. (Trạng thanh) Hình dung tiếng mưa gió. ◇ Yết Hề Tư 揭傒斯: "Tiêu sái tùng thượng lai, Sắt súc hoa gian minh" 瀟灑松上來, 瑟縮花間鳴 (Hoàng Hộc san thính vũ đắc thanh tự 黃鵠山聽雨得清字).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dáng co ro — Dáng sợ hãi, rịt rè.

▸ Từng từ: 瑟縮