黎 - lê
前黎 tiền lê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một triều đại của Việt Nam do Lê Đại Hành khai sáng ( 980-1009 ), để phân biệt với triều Hậu Lê do Lê Lợi khai sáng.

▸ Từng từ:
巴黎 ba lê

ba lê

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

Paris (thủ đô của Pháp)

Từ điển trích dẫn

1. Paris, thủ đô nước Pháp (France).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên phiên âm của Paris, thủ đô nước Pháp.

▸ Từng từ:
羣黎 quần lê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ chung dân chúng trong nước.

▸ Từng từ:
闍黎 xà lê

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dịch từ tiếng Phạn,là thầy tăng, ông thầy coi học trò, xà duy tiếng Phạn nghĩa là đốt xác, hỏa táng.

▸ Từng từ:
黎庶 lê thứ

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đám người đông đảo trong nước, tức dân chúng. Như Lê dân .

▸ Từng từ:
黎明 lê minh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tối và sáng lẫn lộn, lúc rạng sáng.

▸ Từng từ:
黎民 lê dân

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đám người đông đảo sinh sống trong nước, tức dân chúng. Vì lê còn có nghĩa là màu đen, nên ta còn hiểu Lê dân là dân đen, thường dân, không có chức tước gì. » Chàng trê ngóc cổ liền kêu: Dân đen có biết chi điều gian ngoan « ( Trê Cóc ). » Lê dân gặp cảnh lầm than « ( Thơ cổ ).

▸ Từng từ:
黎黃 lê hoàng

Từ điển trích dẫn

1. Chỉ "hoàng li" chim vàng anh, hoàng oanh. ◇ Tấn Thư : "Phù hân lê hoàng chi âm giả, bất tần huệ cô chi ngâm" , (Quách Phác truyện ).

▸ Từng từ:
黎聖宗 lê thánh tông

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Vị vua thứ tư nhà Hậu Lê, tên là Tư Thành, hiệu là Thiên Nam Động Chủ, sinh 1442, lên ngôi 1460, mất 1497. Ngài là bậc minh quân võ tướng, có công đánh dẹp Chiêm Thành, sửa sang chánh trị, xây dựng văn học, đặc biệt là khuyến khích văn thơ chữ Nôm. Ngài lại lập ra hội Tao Đàn Nhị thập bát tú, tự mình đứng làm Tao Đàn nguyên súy, cử hai văn thần là Thân Nhân Trung và Đỗ Nhuận làm Phó nguyên súy, vua tôi cùng nhau trước tác xướng họa. Tác phẩm Hán văn để lại có Minh Lương Cẩm Tú, quỳnh Uyển Cửu Ca, Cổ Tâm Bách Vịnh, Xuân Vân Thi tập, Văn Minh Cổ Xúy. Thơ Nôm gồm nhiều bài Đường luật chép trong Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập và một số bài khác được gọi là khẩu khí, nhưng không chắc là của ngài.

▸ Từng từ:
黎朝會典 lê triều hội điển

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một cuốn sách của Phạm Đình Hổ, danh sĩ thời Lê mạt Nguyễn sơ, gồm 6 bộ, ghi chép luật lệ đời Lê.

▸ Từng từ:
黎朝通史 lê triều thông sử

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một bộ sử của Lê Quý Đôn, học giả đời Lê, bài tựa viết năm 1789, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 10 đời Lê Hiển Tông. Sách gồm phần Đế kỉ chép công nghiệp các vua, phần Nghệ văn chí chép sinh hoạt trước tác văn chương, và phần Liệt truyện, chép tiểu sử các danh nhân. Bộ này đã mất mát nhiều.

▸ Từng từ:
皇黎一統志 hoàng lê nhất thống chí

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem An nam nhất thống chí.

▸ Từng từ:
黎朝帝王中興功業實錄 lê triều đế vương trung hưng công nghiệp thực lục

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một cuốn sách của Hồ Sĩ Dương, danh sĩ đời Lê, thuật lại công việc trung hưng của nhà Hậu Lê.

▸ Từng từ: