陀 - đà
吠陀 phệ đà

Từ điển trích dẫn

1. Phiên âm chữ "Veda" từ tiếng Phạn, là kinh văn căn bản của Bà-la-môn Ấn Độ giáo.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Phiên âm của Véda, tên bộ kinh rất cổ của Ấn Độ.

▸ Từng từ:
彌陀 di đà

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỉ Phật. Nói tắt của A-di-đà Phật .

▸ Từng từ:
盤陀 bàn đà

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dáng núi quanh co chập chồt tên chỉ cái yên ngựa.

▸ Từng từ:
陀螺 đà loa

Từ điển trích dẫn

1. Con vụ, con quay (đồ chơi).

▸ Từng từ:
陂陀 pha đà

Từ điển trích dẫn

1. Không bằng phẳng, gồ ghề, gập gềnh, không thuận lợi. ◇ Tư Mã Tương Như : "Bãi trì pha đà, hạ chúc giang hà" , (Tử Hư phú ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nghiêng dốc — Gồ ghề, chỗ cao chỗ thấp.

▸ Từng từ:
頭陀 đầu đà

Từ điển trích dẫn

1. Phiên âm tiếng Phạn "dhūta", chỉ tỉ khâu tu mười ba khổ hạnh: mặc y phục rách vá, khất thực, ở rừng, nhập định bên mả để trừ sạch phiền não, v.v. § Cũng gọi là "đỗ đa" , "đỗ đồ" . ◇ Pháp Hoa Kinh : "Thị tắc dũng mãnh, Thị tắc tinh tiến, Thị danh trì giới, Hạnh đầu-đà giả" , , , (Pháp sư phẩm đệ thập ) Đó là dũng mãnh, Đó là tinh tiến, Gọi là trì giới, Bậc tu hạnh đầu-đà.
2. Tập tục thường chỉ người xuất gia, hành cước khất thực.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người đàn ông tu hành theo đạo Phật. Đầu đà, phiên âm tiếng Phạn, có nghĩa là phiền não, như tham sân si, con người bị ràng buộc bởi nhiều phiền não, tu hành là để dứt mọi phiền não, nên mới gọi người tu hành là Đầu đà, ý nói có nhiều phiền não phải diệt.

▸ Từng từ:
阿弥陀 a di đà

a di đà

giản thể

Từ điển phổ thông

đức Phật A-di-đà (Amitabha)

▸ Từng từ:
阿彌陀 a di đà

a di đà

phồn thể

Từ điển phổ thông

đức Phật A-di-đà (Amitabha)

▸ Từng từ:
阿彌陀佛 a di đà phật

Từ điển trích dẫn

1. "A-di-đà" dịch âm từ chữ "amita", dạng viết tắt của hai chữ Phạn (sanskrit) là "Amitābha" và "Amitāyus". Amitābha nghĩa là Vô Lượng Quang, ánh sáng vô lượng, Amitāyus là Vô Lượng Thọ, là thọ mệnh vô lượng. A-di-đà là giáo chủ của cõi Cực lạc ("sukhāvatī") ở phương Tây. Phật A-di-đà được tôn thờ trong Tịnh độ tông tại Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Tây Tạng, tượng trưng cho Từ bi và Trí huệ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiệu của một đức Phật, có nghĩa là Vô lượng, tức là nhiều lắm, không thể lường được. Còn Phật là một hiệu chỉ chung những người đã đạt ba điều kiện là Tự giác, Giác tha và Giác hạnh viên mãn. Bây giờ A-di-đà Phật được dùng làm tiếng chào nhau của Tăng ni và Phật tử.

▸ Từng từ:
阿彌陀經 a di đà kinh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một bộ kinh Phật, do một vị Cao tăng Diêu Tần là Cưu-ma-la-thập ( ; s: kumārajīva ) dịch từ Phạn ( sanskrit ) sang Hán ngữ, với nội dung nói về thế giới Cực lạc ở Tây phương.

▸ Từng từ: